Havale; büyük çoğunlukla 6 ay – 5 yaş aralığındaki çocuklarda görülür ve merkezi sinir sistemi dışında bir sebepten kaynaklanmakta olan, ateşin yükselmesi sırasında ortaya çıkan febril konvülsiyon nöbetlerine verilen addır. Özellikle bu yaş grubunda görülen epileptik nöbetlerin yaklaşık olarak yarısını havale nöbetleri oluşturmaktadır. Erkek çocuklarda kız çocuklarından daha fazla görülmekte olup, en çok ortaya çıktığı yaş 18 – 22 ay aralığıdır.

Genel olarak neredeyse tüm çocukların ateşi yükselmektedir ancak bazılarının havale nöbeti geçirirken bazılarının geçirmemesi sorusu net olarak cevaplanamamaktadır. Havale nöbeti geçiren çocukların beyinlerindeki nöronal hücrelerin yüksek ateşe karşı konvülsif eşiiğinin düşük olduğu ve havalenin bu nedenle geçirildiği düşünülmektedir. Ateşin yükselme hızı, genetik olarak yatkın olunması, bakteriyel toksinler, sıvı-elektrolit imbalansı ya da antihistaminikler gibi bir takım ilaçlar predispozisyon yaratan sebepler olarak nitelendirilmekte ve suçlanmaktadır. Beyin olgulaşmasının beş yaşına kadar tamamlanamamış olması, nöronlar arası ileti geçişini baskılayan ve kolaylaştıran mekanizmaların aralarında bulunan dengenin henüz olgunlaşamamış olmasından dolayı kolaylaştırıcı nedendir.

Havale Geçirmenin Belirtileri Nelerdir ? 

Havale geçiren kişide öncelikle sararma meydana gelir. Bunun yanı sıra bilinç kayıpları yaşanıp, vücut katılaşır, gözler döner, kol ve bacaklarda ve yüzde sarsıntılar ortaya çıkar. Bu belirtiler gerçekleştikten sonra kriz bitmiş olur ve çocuk sesli olarak nefes aldıktan sonra gevşeyerek uyur. Krizler çoğu zaman hafif bir şekilde meydana gelen sertleşme, birkaç sarsılma hissi, güçsüz kalarak yere düşme ve kısa süreli bilinç kaybı yaşanması ile havale geçirildiğinin anlaşılması mümkün olmaktadır.

Geçirilen bu hafif havale krizlerinde çocuğun bilincini kaybettiğinin bir göstergesi de gözlerin devrilmesi ile anlaşılmaktadır. Havale anne babalar için çok korku verici olsa da dikkatli olunduğu sürece çok tehlikeli sonuçlara neden olmadan atlatılabilmektedir. Havale geçiren çocuğun öncelikle ateşinin düşürülmesi gereklidir. Bu nedenle de üzerindeki örtüler kaldırılmalı ve on dakika süreli ılık bir banyo yaptırılmalıdır. Diğer yandan gerektiği hallerde ılık banyolar tekrar edilebilir. Bunun yanı sıra ateşin olduğu çocuğu buz torbası ile serinletmek ya da ıslak bir havluya sarmak da olumlu sonuç veren yöntemlerdir. Aspirin ya da parasetamol gibi ateş düşürücü etkiye sahip olan ilaçlarla da kullanılabilmektedir.

Bütün önlemler ve müdahalelerin gerçekleştirilmesi dışında doktor da mutlaka çağırılmalıdır. Uzman doktor tarafından gereken diğer müdahaleler yapılır ve bazı tahliller için örnekler alınır.

Yapılan tahlillerde ateş yükselmesinin nedenleri araştırılır. Büyük çoğunlukla ateş, grip ya da rino faranjit nedeniyle yükselip kriz geçirilmiş olarak belirlenir ve buna uygun ilaçlar verilir. Diğer yandan da bazı durumlarda krizin nedeni idrar yolu enfeksiyonu ya da menenjit gibi çok ciddi enfeksiyonlar olabilmektedir.

Havale geçiren çocukta bir daha bu krizlerin tekrarlanmaması için önlemler alınmalıdır. Ateşin yükseldiği anda diğer belirtiler baş göstermeden ateş düşürücü çözümler uygulanmalıdır.