Hamilelere Tavsiyeler

Tetanoz Aşısı:

Her gebeye doğumdan önce kesinlikle tetanoz aşısı yapılmalıdır. Ebe sap­tadığı her gebeye:

• Eğer ilk doğumu ise, ve gebe daha önce tetanoz aşısı olmamışsa 6 inci aydan itibaren birer ay ara ile 2 doz tetanoz aşısı (Ter cc.) yapar,
• Daha önce doğum yapmış gebelere ise, son doğumdan 5 yıldan daha az zaman geçmiş ve daha önce aşılanmışsa 2 doz rapel aşı, 5 yıldan daha çok zaman geçmiş ise 3 doz tetanoz aşısı yapılır.

Tetanoz aşısının yararı:

• Tetanoz aşısı gebeyi doğum ve doğum sonu dönemde tetanoza karşı korur,
• Annede oluşan antikorlar plasenta yolu ile fetüse geçer. Böylece bebek de doğumdan sonra görülebilen göbek tetanozundan (yen¡doğan teta- nozundan) korunur.

Evde kendi kendine, tıbbi yardımdan uzak doğumların sık yapıldığı ülkemiz­de özellikle kırsal alanda, tetanoz aşısının önemi çok büyüktür.

 

Gebelik Hijyeni:

Özellikle gebelikte bazı sağlık kurallarına uymak, gebeliğin ve lohusalık döneminin iyi, sağlıklı seyretmesi için çok önemlidir. Bu nedenle, ebe izle­diği gebelerine bu konularda her ziyarette mutlaka eğitim yapmalıdır.

Meme Bakımı: Gebeliğin 7 inci ayından sonra meme bakımına, temizliğine özellikle dikkat edilmelidir. Bunun için: Memeleri,

• Günde bir ya da iki kez temiz yumuşak bir bez ya da tülbentle, ılık sa­bunlu suyla yıkayıp durulayarak kurulamalıdır,
• Meme başlarının dışa çıkması için masaj yapılmalı,

Meme ucu dışa çıkmamış ise:

Meme ucu ve çevresi elle tutularak meme ucu sağ-sol ve yukarı-aşağı yönlerde sıvazlanır.Meme uçları iki parmak arasında oğuşturularak sağma hareketi yapılır.Meme başlarının yumuşaması ve çatlak olmaması için zeytinyağı, likit vazelin ya da pomatlar sürülmelidir. (Krem, losyon gibi şeyler sürülme­melidir),

• Gebeye bu ayda emzirme biçimi de öğretilmelidir,
• Doğumdan sonra her emzirmeden önce, ya da hiç değilse günde bir kaç kez, meme bakımı yapması öğretilmelidir,
• Bu kurallara uyulduğu zaman memede çatlak, kızartı, şişlik olmayacağı gibi çatlak varsa temiz tutulduğu için mikroplanma (mastit) olmaz,
• Meme bakımı iyi olursa, çocuğun ağzında pamukçuk oluşmaz,
• Gebe ve lohusa gevşek, rahat pamuklu kumaştan yapılmış bir sütyen kullanmalıdır.

Banyo: Gebelikte sık yıkanmak önemlidir. Gebeler en az haftada bir kez yıkanmalıdır. Banyo suyu çok sıcak, ya da soğuk olmamalıdır. Gebenin bir tabure üzerinde oturarak ya da duş şeklinde yıkanması uygun olur. Vajen yoluyla mikrop alabileceğinden gebe, leğen ya da küvette oturarak banyo yapmamalıdır.

Diş Bakımı: Gebelikte dişler daha çok çürüdüğünden diş bakımına önem verilmelidir. Her yemekten sonra özellikle hamur işi ve tatlı yenmişse dişler fırçalanmalıdır. Çürük dişleri varsa, bakım ve tedavisini yaptırmalıdır. Ge­belikte her türlü diş tedavisi yaptırılabilir. Diş çekimleri tercihan ikinci üç aylık dönemde yapılmalıdır.

Vulva Temizliği: Tuvalet suyu temiz olmalı, tuvalette vulva önden arkaya doğru yıkanmalı ve perinede kıl olmamalıdır.

Giyim: Gebenin elbiseleri bol olmalı, kemer kullanmamalı (ilk aylarda kul­lanabilir), ayakkabıları yüksek ökçeli olmamalı, çorap ve kilot lastiği sıkı olmamalı, iç çamaşırları pamuklu olmalı ve sık sık değiştirmelidir.

Gebenin Alışkanlıkları: Gebe kesinlikle sigara içmemelidir, çünkü sigara çocuğun düşük kilolu ve geri zekâlı olmasına neden olabilir. Gebelik ve emzikli dönemde içki kullanmamalı, aşırı çay ve kahve içmemeli ve sağlık personeline danışmadan hiçbir ilaç kullanmamalıdır.

Yolculuk: Gebeler uzun gezilere çıkmaktan olabildiğince kaçınmalıdır. Zo­runlu yolculuklarda tren ya da uçak yeğlenrhelidir. Otomobille yapılan yol­culuklarda 2- 3 saatlik gidişten sonra 15-20 dakika ara verip yürüyüş yapa­rak kan dolaşımının düzelmesi sağlanmalıdır. Gebe ât arabası, traktör gibi taşıtlara binmemelidir. Sık düşük yapan kadınlar gebeliğin ilk üç ayında yolculuk yapmamalıdır. Daha önce prematüre doğumu olanlar ise gebeliğin son üç ayında yolculuk yapmamalıdır.

Uyku ve Dinlenme: Gebe geceleri 8 saat uyumalı, gündüzleri de kısa ara­lıklarla dinlenmelidir. Gebe evde günlük işlerini yapabilir, ancak tarlada ağır işte çalışmamalıdır. Ağır yük kaldırmamalı, oturarak çamaşır yıkamamak, ani ve sert hareketlerden kaçınmalıdır. Gebe kadın, olanak buldukça, yürü­yüş yapmalıdır;

Beslenme: Gebenin beslenmesinde şu noktalara dikkat etmelidir:

• Fazla gaz yapıcı, sindirilmesi güç, bağırsak bozucu yiyeceklerden sakın­malıdır,
• Gebe, fazla enerji veren şekerli ve yağlı yiyeceklerden, özellikle hamur işlerinden çok yememelidir,
• Günlük yiyeceklerine ek olarak ailenin olanaklarına göre günde en az bir kez:
• Süt, yoğurt ya da peynir (2 su bardağı süt, 1 kâse yoğurt, ya da 2 kibrit kutusu büyüklüğünde peynir),
• Et, balık, tavuk, yumurta, karaciğer ya da kuru baklagiller (en az günde 1 kez),
• Taze sebze, meyve (en az günde 2 kez),
• Tarhana,
• Pekmez yemelidir.
• Yukarıda belirtilen yiyecekler özellikle doku yapımında kullanılırlar. Bu nedenle yeterli miktarlarda yenilmelidirler,
• İyi beslenen bir gebe bile günlük yiyeceklerine ek olarak, gebeliğinin üçüncü ayından sonra mutlaka vitamin ve demir tabletleri almalıdır,
• Gebe anne oruç tutmamalıdır,
• Gebenin yeterli D vitamini alabilmesi için yüzünü, kollarını, bacaklarını güneşe tutmalıdır.

GEBENİN BAZI YAKINMALARI İLE İLGİLİ ÖNERİLER

Bulantı (Emezis):

Eğer gebede, gebeliğin ilk aylarında bulantı, bazen da kusma varsa:

• Sabahları yataktan kalkmadan bir iki tuzlu bisküvi, leblebi ve benzeri kuru şeyler yemesini, yemeklerini az ve sık yemesini, yemek yerken su içmemesini önerin,
• Bulantı kesici ilaçları doktora danışmadan kesinlikle almamasını öne­rin; bunlar, bebekte sakatlık yapabilir,
• Yukarıda belirtilen önerilere karşın bulantı uzun zaman devam eder, günde 2 defadan fazla kusarsa gebeye doktora gitmesini söyleyin.

Kabızlık:

• Gebelikte kabızlık sık görülür. Bunu önlemek için gebenin beslenmesi­ne dikkat edilmelidir,
• Ayrıca, yemeklerinde yeşil salata, meyve, erik, incir kompostosu, ke­pekli ekmek yemeli, sabah kahvaltılarında gül reçeli, bir bardak ılık şekerli süt, aç karnına bir bardak su içmelidir,
• Her gün sabahları mutlaka aynı saatte tuvalete gitmeyi alışkanlık haline getirmelidir,
• Gece yatmadan önce 3-4 günde bir, 1 çorba kaşığı vazelin likit içmesi önerilebilir,
• Bunları yaptığı halde kabızlığı devam ediyorsa doktora başvurmalıdır.

Hemorroid (Basur):

• Gebelerde sık görülür,
• Doğumdan sonra genellikle kaybolur,
• Kabız olmamağa dikkat edilmeli, kanama olursa doktora gitmesi öneril­melidir.

Bacaklarda Kramplar:

Özellikle gebeliğin son aylarında olur, tehlikeli bir durum değildir. Başın pelvise yerleşmesi ile sinirlere basınç sonucu meydana gelir.

• Bacak krampları kalsiyum ya da vitamin noksanlığından da olabilir.
• Sık krampları olan gebelere yürüyüş yapmasını, istirahat etmesini,
• Kramp anında bacağım hafif kaldırıp karnına doğru çekmesini,
• Süt, peynir, sebze, meyve yemesini, özellikle de bol B ve D vitamini almasını önerin (önereceğiniz tabletler bu vitaminleri içermelidir).’

İshal:

Gebelerde ishal, kontraksiyonları artıracağından tehlikelidir. Tedavi edil­mezse erken doğuma neden olabilir.

• Gebe doktora danışmadan kuvvetli müshil ilacı ya da ishal kesici ilaç almamalıdır,
• İshali olan gebe doktora başvurana dek pirinç lapası, yağsız yoğurt, haşlama patates, havuç yemeli ve bol sıvı almalıdır (demli çay içebilir).

Sık İdrar Yapma :

Gebeler ilk ve son aylarında sık idrara çıkarlar. Ancak idrara çıkarken yanma olup, zor çıkıyorsa, idrar yollarında iltihaplanma olduğunu gösterebilir (sistit gibi). İdrar yolu iltihaplanması tedavi edilmezse erken doğuma neden olur. Bu durumda:

• Tedavi için gebe mutlaka doktora gönderilmelidir.
• İdrar yollarının iltihaplanmaması için göbe vulva temizliğine ve kabız olmamağa dikkat etmelidir.

Cinsel ilişki:

Gebeliğin ilk aylarında düşük olabileceğinden ve son aylarında da kontrak- siyon ve enfeksiyon meydana gelebileceğinden cinsel ilişkiden kaçınılma­lıdır. Gebelerde cinsel temas yorucu olmamalıdır.