Kemik iliği naklinde öncelikle, hasta olan kişiden ya da bir donörden tüm kan hücrelerinin ilk hali olan sağlıklı kemik iliği kök hücreleri alınır.

Sonra bu kök hücreler, kendi kemik iliği yüksek dozdaki kemoterapi ve/veya radyasyon terapisiyle tahrip edilmiş olan kişiye verilir, Bu, yeni bir kemik iliği yaratmak ve böylelikle kan hücresi üretimini ve bağışıklık sisteminin fonksiyonunu yeniden sağlamak için yapılır.

Bir kemik iliği nakli genellikle, lösemi gibi bir kan hücresi kanseri olan bir kişinin kanındaki kanser hücrelerini yok etmek için uygulanan yoğun dozda kemoterapi ve/veya radyasyon terapisinden sonra gerçekleştirilir.

Kemoterapiye karşı çok duyarlı olan kan kanseri dışında başka bir tür kanseri (meme kanseri gibi) olan kişilerde de kullanılabilir. Kanseri öldürüp iyileştirebilecek (ortadan kaldırabilecek) olan çok yüksek dozda kemoterapi ve/veya radyasyon terapisi, kemik iliğini de öldürebileceğinden, iliğin sonra yenilenmesi gerekir.

Nadiren, aplastik anemi ya da orak hücreli anemi gibi kanseröz olmayan (kanserleşmemiş) bir kan bozukluğunu da iyileştirmeyi (ortadan kaldırmayı) denemek için kemik iliği nakli gerçekleştirilir. Eski, hastalıklı olan kemik iliği öldürülüp sağlıklı kan hücreleri yapacak olan sağlıklı kemik iliği kök hücreleri ile değiştirilir.

Kemik iliği nakli zor ve potansiyel olarak tehlikeli bir tedavidir. Tipik olarak, 60 yaş altındaki kişilere uygulanır çünkü bu kişilerin bu işlemi kaldırabilme olasılıkları daha yüksektir. Kemik iliği nakli 2 çeşittir.

ALLOJENEİK (DONÖR) KEMİK İLİĞİ NAKLİ
Bu tür nakilde, sağlıklı bir donör, hasta bir alıcıya kök hücreleri verir. Donörün bağışıklık sistemi hücreleri, alıcının hücrelerini yabancı olarak algılar (ya da tam tersi olur) ve bağışıklık sistemi yabancılardan hoşlanmaz.

Bu, iki ciddi soruna neden olabilir. İlki, greft reddidir. Kemoterapi ve radyasyon terapisi tarafından öldürülmemiş olan ve alıcıda bulunan artık bağışıklık sistemi hücreleri, grefte (donör hücreler) saldırıp grefti reddedebilir.

İkinci potansiyel (olası) sorun, graft versus hoşt hastalığıdır. Bu hastalıkta, donörün greft hücreleri, alıcının dokularını yabancı olarak algılayıp bu dokulara saldırır. Graft versus hoşt hastalığı, allojeneik kemiği iliği nakillerinin majör komplikasyonudur ve öldürücü olabilir. 1999′da Harvard araştırmacıları, birçok graft versus hoşt hastalığı vakasını önleyebilecek bir metod (yöntem) keşfetmişlerdir.

Kemik iliği naklinin gelişiminden bu yana ideal donör, bir tek yumurta ikizinin kan hücreleri genetik olarak ahcınınkiyle aynı olduğundan sağlıklı bir tek yumurta ikizidir. Bu nedenle, alıcı hücreler greft hücreleri reddetmeyecek ve greft hücreler de alıcı hücrelere saldırmayacaktır.

Bir sonraki en iyi donör, bağışıklık sistemi ahcınınkine benzer olan bir kız ya da erkek kardeştir. Bu iki kişi ne kadar iyi eşleşirse, hücrelerinin üzerinde bulunan ve insan lenfosit antijenleri (HLA) olarak adlandırılan proteinler de o kadar benzer olur.

İki kişi test edildiğinde, iyi bir I İLA eşleşmesi (uyumu) olasılığı %25′tir. Bu oran, altı kardeş test edilirse %75′e yükselir. Nadiren (bu oran %10′dan daha azdır), kan bağı olmayan bir donör çok yakın bir eşleşmedir (oldukça uyumludur).

HLA’ ları eşleştirmek için -HLA proteinlerini yapan DNA’yı analiz ederek- geliştirilmiş teknikler, nakillerde daha çok başarı elde edilmesine yol açmıştır.

Kısa bir süre önce; uyumlu, akraba olmayan bir donör bulmak, Ulusal Kemik İliği Donör Programı aracılığıyla mümkün olmuştur. Bu, uyumlu aile bireyleri olmayan kişiler için çok faydalı bir kaynaktır; ancak, biraz daha yüksek bir greft reddi riski ve graft versus hoşt hastalığı riski taşımaktadır.

Allojeneik kemik iliği naklinin başka bir riski, bağışıklık sisteminin bastırılmasıdır. Çoğu nakilde, kemoterapi ve radyasyon terapisi tarafından öldürülmeyen herhangi bir bağışıklık sistemi hücresi, greft hücrelere saldırıp bunlar reddetmesin diye bağışıklık sistemini bastıran (baskılayan) ilaçlar verilir. Bu ilaçlar, çeşitli organlara (özellikle karaciğer ve böbrek) hasar verebilir ve viral (virüsün yol açtığı) akciğer enfeksiyonu gibi enfeksiyonlara yol açabilir.

Sonuç olarak; nakledilen kök hücreler yeterli kırmızı kan hücresi, beyaz kan hücresi ve platelet (trombosit) üretene kadar alıcılar ciddi risk altındadır. Özellikle, düşük beyaz kan hücresi seviyeleri kişiyi enfeksiyona karşı; düşük platelet (trombosit) sayılan da kanamaya karşı daha zayıf (açık) kılar.

OTOLOGÖZ (KENDİNE) KEMİK İLİĞİ NAKLİ
Kan iliği naklinde en yaygın metod olarak kullanılan bu tür nakil, kişilere kendi kök hücrelerini geri verir. Kişiye verilen sağlıklı kök hücreler kişinin kendi iliğinden alınmış olan kendi hücreleriyse, eşleşen (uygun) doku sorunu ortadan kalkar.

Kanserli bir kişideki kök hücreler hemen hemen her zaman sağlıklıdır ve (kanserli bir kişiden geliyor olmalarına rağmen) kanseröz (kanserleşmiş) değillerdir.

Otologöz nakillerin, allojeneik nakillere göre iki avantajı vardır. Hastanın kendi hücreleri nakledildiğinden, greft reddi riski (ve dolayısıyla da bağışıklık sistemini bastırmak (baskılamak) için ilaç kullanmaya gerek yoktur) ve graft versus hoşt hastalığı riski yoktur.

Allojeneik (donör) kemik iliği nakilleri gibi, otologöz (kendine) kemik iliği nakilleri de, beyaz kan hücreleri ve plateletlerin (trombositlerin) yetersiz sayıda olmasından dolayı enfeksiyon ve kanama riski taşır. Allojeneik kemik iliği nakillerinin tersine, otologöz kemik iliği nakilleri, sağlıklı kök hücrelerin yanı sıra hastanın kanseröz (kanserleşmiş) hücrelerinden bazılarının da hastanın vücuduna geri koyulması riskini taşır.

Kök hücreler vücuda geri zerk edilmeden önce ilik ve kandaki tüm Kanser hücrelerini arındırmak için yeni yeni teknikler geliştirilmektedir.

Kemik iliği nakli konusunu daha iyi anlayabilmek için videoyu izlemenizi tavsiye ederiz.

Bu yazı kemik iliği naklinin önemi, kemik iliği nakli nasıl yapılır, kemik iliği nakli hangi hastalara yapılır, kemik iliği naklinin riskleri, kemik iliği naklinin yan etkileri, kemik iliği nakli nedir, kemik iliği nakli kimlere yapılır, kemik iliği nakli için gerekenler, kemik iliği naklinde yaş sınırı konusunda bilgi vermek için yazılmıştır.

ilik nakli riskleri, ilik nakli nasıl yapılır, ilik nakli, ilik naklinin tehlikeleri, ilik nakli yaş sınırı, ilik naklinin zararları, ilik naklinin riskleri nelerdir, kemik iliği nakli nasıl yapılır, ilik naklinin riskleri, kemik iliği nakli