Aspir yağı, Latince adı Carthamus tinctorius olan aspir bitkisinin tohumlarından elde edilen pek çok konuda faydalı bir yağdır. Aspir yağı; geleneksel Türk mutfağında ve beslenmesinde kendisine sağlam bir yağ bulamamış olmasına rağmen, zayıflamaya yardım etmesi, saçların uzamasını kolaylaştırması, saç dökülmesini önlemesi, kabızlığa iyi gelmesi gibi etkenler dolayısıyla son dönemlerde adı sıkça duyulmaktadır.

Aspir yağı, Asya, Orta Doğu ve Afrika’nın birçok yerinde, ülkemizde olduğundan çok daha sık kullanılmaktadır. Ana vatanı Güneydoğu Asya olan aspir bitkisi, Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgelerde de yetişmektedir. Sarı, turuncu ve kırmızı renkleri olan aspir, dikenli ve dikensiz olabilmektedir. Aspir bitkisinin tohumlarından elde edilen aspir yağı; kozmetik, ilaç, boya ve kimya sanayilerinde sıkça kullanılan bir yağdır.

Aspir yağının faydaları

• Vücuda faydalı olan asitleri içeren aspir yağı; yüksek oranda linoleik asit ve omega 6 yağ asitlerini içeriyor. Bu asitler sayesinde vücudun doğal dengesi korunuyor, kandaki kolesterol oranı da dengeleniyor. Kolesterol değerlerinin dengede tutulması durumunda da, başta kalp ve damar sağlığı korunuyor, ölümcül risk taşıyan hastalıkların da önlenmesi mümkün olabiliyor.
• Aspir yağının içeriğinde bulunan Omega 6 yağ asidi vücuttaki kan şekerini belli bir dengede tutmaya yardımcı olur. Bundan dolayı da aspir yağı tüketenlerin şeker hastalığına yakalanma riski de bir ölçüde azalır.
• Damar sağlığını korumaya yardımcı olan aspir yağı, damar sertliğini önlemeye yardımcı olur.
• Mevsimsel hastalıkların pek çoğu güçsüz bağışıklık sisteminden kaynaklanmaktadır. Aspir yağının bağışıklık sistemini güçlendirici, vücudun savunma sistemini onarıcı etkisi bulunmaktadır. Bu bakımdan özellikle kış aylarında görülen öksürük, balgam, göğüs ağrısı, boğaz kuruluğu ve nefes problemleri gibi rahatsızlıkları aspir yağı tüketerek önlemek mümkün olur. Bunlara ek olarak kuru öksürük ve şikayetini gidermek için aspir yağı içilmesi öneriliyor.
• Aspir yağı, sindirim sisteminin fonksiyonlarını düzenleyici etkiye sahiptir. Düzenli olarak aspir yağı kullanımı sonucunda kişinin kabızlık, şişkinlik, hazımsızlık, gaz gibi sindirim problemlerini önlemesi mümkündür.
• Uzmanlar, aspir yağının vücutta yağ depolanmasını önleyici etkisi bulunduğuna dair veriler elde etmişlerdir. Aspir yağı, kişinin vücudunda yağ ve kas oranını dengelemeye ve metabolizmayı hızlandırmaya yardımcı olduğu için zayıflamak isteyenlere aspir yağı öneriliyor. Ancak bu bağlamda aspir yağının hangi sıklıkta ve ne kadar tüketileceğine dair bir uzmana danışmak, doktordan öneri almak gerekiyor.
• Kadınlar, genellikle pek çok etkene bağlı olarak adet düzensizlikleri yaşamaktalar. Bu sorun da üreme fonksiyonlarını olumsuz etkilemekte, çoğu kez kadınların yaşam kalitesini düşürmektedir. Aspir yağının hormonların daha dengeli bir şekilde salgılanmasına yardımcı olduğu ve bu sayede adet kanamalarını da düzenlediği bilinmektedir.
• Aspir yağı, lokal olarak uygulandığında, aspir yağı ile masaj yapıldığında eklem ve kas ağrılarının hafiflediği biliniyor. Özellikle yoğun bir iş günün ya da yorucu bir egzersizin ardından vücuda aspir yağı ile masaj yapılması eklem ve kasları rahatlatabilir.
• İçeriğinde bulunan oleik asit sayesinde, düzenli kullanımda aspir yağının cilt ve saç bakımında çok faydalı olduğu bilinmekte.

Aspir yağı ve zayıflama

Aspir yağının; metabolizmayı hızlandırma ve yağ depolamasını engelleme bakımından zayıflamaya yardımcı olduğu bilinmekte. Aspir yağının içeriğindeki linoleik asit sayesinde vücuttaki yağların parçalanmasına yardım ettiği, vücuttaki yağ yakımını hızlandırması gibi özellikler bilimsel verilere dayanmaktadır. Ancak sadece aspir yağı tüketerek kilo vermek diye bir durum söz konusu değildir. Sağlıklı ve dengeli beslenmek, düzenli olarak spor, egzersiz yapmak gibi temel koşulları yerine getirenler bir de önerilen dozda aspir yağı tüketirlerse, daha kısa sürede zayıflayacakları bilinmektedir. Bu bağlamda zayıflamak isteyenlerin sabahları aç karnına bir tatlı kaşığı aspir yağı içmeleri öneriliyor. Ancak buna ne kadar süre devam edileceği ve kişinin aspir yağı tüketimi için engel bir sağlık sorununun olup olmadığı da yine doktorlar tarafından ortaya konulmalıdır.

Aspir yağı ve saç bakımı

Aspir yağının içinde bolca bulunan oleik asit; saç derisi ve saç sağlığı açısından oldukça faydalı bir asittir. Saç kalitesini ve sağlığını artıran oleik asit pek çok şampuand ve saç bakım ürününe katılmaktadır. Aspir yağında doğal olarak bulunan oleik asit de, saç köklerini uyararak saçın uzamasını, daha sağlıklı bir saç büyümesini teşvik eder. Cilt altındaki kan dolaşımını hızlandıran aspir yağı, kafa derisinin sağlığını destekler. Bu sayede saçlar daha hızlı uzar, daha parlak ve canlı görünür.  Aspir yağının saç derisine masaj yapılarak uygulanmasının yanı sıra, içerek tüketilmesi de saç sağlığını, kalitesini yükseltir.

Ayrıca aspir yağının içinde saç sağlığı için çok önemli olan E vitamini de bulunmaktadır. Saç derisinin beslenmesi ve nemli kalması için eczanelerden satın alınarak uygulanan E vitamini aspir yağında doğal olarak bulunur. Bu sayede aspir yağı ile saçlarına bakım yapan kişi hem oleik asit hem de E vitamini içeriğini bir den almış olur. Saç sağlığını çift yönlü olarak destekler.

Aspir yağı ile saçlarına bakım yapmak isteyen kişiler; diplerden uçlara kadar saçlarını iyice ıslatıp taramalılar. Ardından avuç içlerine aldıkları aspir yağını yine saç diplerinden başlayarak saç tellerine, uçlara kadar sürmeliler.  Sonrasında aspir yağının saça ve kafa derisine daha iyi nüfus etmesi için hem masaj yapmalı hem de birkaç kez üst üste saçı taramalılar. Ortalama yarım saat bekledikten sonra saçı her zamanki gibi şampuanlayarak yıkamak yeterli olacaktır. Haftada bir kez düzenli olarak bu bakım yapılmaya devam edilirse saç derisi beslenir, saç telleri canlanır, saç hacim kazanır ve daha hızlı uzar.

Aspir yağı nasıl kullanılır?

Aspir yağının en yaygın kullanımı genelde cilde, saça sürülmesi, ağrıyan kaslara masaj yapılması şeklindedir. Ancak salatalara 1 tatlı kaşığı kadar aspir yağı katarak ya da sabahları aç karnına 1 tatlı kaşığı aspir yağı içerek de tüketmek mümkündür. Fakat ağız yoluyla tüketilecekse günde 1 tatlı kaşığını aşmamak ve aylarca, yıllarca kullanmamak gerekiyor. 1 ay gibi bir süre düzenli olarak kullandıktan sonra 10 gün kadar ara vermek doğru olacaktır.

Aspir yağı kullanacak olanlara öneriler

• Aspir yağı, tamamen bitkisel bir yağdır ve pek çok faydası bilinmektedir. Ancak bu faydalarından tam olarak yararlanabilmek için satın alınan aspir yağının kaliteli ve gerçekten doğal olduğundan emin olmak gerekiyor. Olumsuz bazı durumlarla karşılaşmamak adına güvenilir, bilinen firmaların ürünleri tercih edilmelidir.
• Her hangi bir hastalık için tedavi görenler, ilaç kullananların aspir yağı kullanmadan önce mutlaka doktora danışmaları gerekiyor.
• Aspir yağının hamilelerde ve emziren kadınlarda nasıl bir etki yarattığına dair yeterli bilimsel araştırma bulunmamaktadır. Bu bakımdan hamilelik ve emzirme dönemlerinde aspir yağı tüketilmesi önerilmez.
• Kronik rahatsızlıkları olanlar doktora danışmadan aspir yağı kullanmamalıdır.
• Alerjik bir durum olma ihtimali göz önünde bulundurularak aspir yağı tüketmeden, kullanmadan öncesinde çok küçük bir miktar ile deneme yapılması daha doğru olacaktır.
• Aspir yağının bazı kişilerde mide bulantısı, kusma, mide ağrısı ve kramplara sebep olabildiği görülmüştür.
• Aspir yağının önerilen dozdan daha fazla tüketilmesinin kan basıncını düşürebileceği bilinmektedir. Bu bakımdan özellikle düşük tansiyon sorunu olanların tüketmesi doğru olmayacaktır.