CA 19-9 (Kanser Antijen 19-9), başta pankreas olmak üzere çeşitli kanserlerde yükselen bir tümör belirtecidir.
CA 19-9 Nedir?
Değiştirilmiş bir kan grubu antijenidir. Özellikle pankreas kanserinin tanısında ve takibinde önemli bir yardımcı testtir. Pankreas kanserlerinde duyarlılığı %70-80 seviyelerindedir. Bu bir tarama testi değildir.
CA 19-9 Normal Değeri Kaçtır?
- <39 U/mL (39’un altında olması normal kabul edilir)
CA 19-9 Testi Neden Yapılır?
- Pankreas kanserinin tanısında ve hastalığın gidişatını belirlemede
- Pankreas kanserinin tedaviye yanıtını değerlendirmede kullanılır. Örneğin ameliyat sonrası bakılan değerler hastalığın nüks edip etmediği hakkında bilgi verir.
- Primer sklerozan kolanjiti olanlarda kolanjiokarsinom gelişimini takip etmede kullanılır. Primer sklerozan kolanjit, sayfa yollarının iltihabı ve daralması ile seyreden kronik ilerleyici bir hastalıktır. Bu kişilerde safra yolları kanseri(kolanjiokarsinom) gelişebilir. Bunu belirlemede kullanılabilir.
ağlıklı yetişkinlerin pankreas, karaciğer, safra kesesi ve akciğerlerinde az miktarda bulunmaktadır. Ancak toplumun yaklaşık %5’inde bu antijen hiç üretilmemektedir.Dolayısıyla değerin normal olması hastalığın olmadığı anlamına gelmez.
CA 19-9 Yüksekliği Nedenleri
Yükseldiği kötü huylu hastalıklar;
- Pankreas kanserleri: Pankreas karsinomlarının yaklaşık %80’inde yükselir.
- Kolanjiokarsinom; safra yollarından gelişen bir kanser türü
- Bazı karaciğer kanserleride (hepatoselüler karsinom)
- Mide kanserlerinin yaklaşık %42’sinde
- Kolon kanserlerinin %24’ünde artış görülür.
- Akciğer kanserleri
- Adenokarsinomlarda
- Yumurtalık (over) kanserlerinde
- Yemek borusu kanserlerinde
- Meme ve rahim kanserlerinde
Yükseldiği iyi huylu hastalıklar;
- Pankreas iltihabında(pankreatit) artış görülse de bu artış pankreas kanserindeki kadar değildir.
- Ana safra kanalı iltihabı (kolanjit)
- Siroz
- Hapatit
- Safra kesesi iltihabı (kolesistit)
- Safra taşları
- Tiroid hastalıkları
- İnflamatuvar barsak hastalıkları: Ülseratif Kolit ve Crohn
- Kistik fibrozis; dış salgı bezlerini tutan genetik geçişli bir hastalık.
Genellikle doktorlar tedaviye başlamadan önce CA 19-9 değerine bakarlar. Tedavi sonrası bu değerlerdeki düşüşler iyi yanıt olarak değerlendirilir. Tedavi sonrası yükselme devam ediyorsa hastalığın ilerlediği düşünülür.