Androstenedion, testesteron ve östrojenin sentezi esnasında ortaya çıkan ara bir üründür. Bir tür hormon öncüsü olup, testesteron ve östrojene dönüşmektedir.
Androstenedion hormonunun büyük kısmı testislerde ve yumurtlalıklarda üretilmektedir. Daha az miktarda ise böbrek üstü bezlerinde (adrenal korteks) üretilir. Menapoz sonrası kadınlarda ise bu hormonun asıl kaynağı böbrek üstü bezleridir. Hipofiz bezinden salgılanan ACTH, FSH ve LH hormonları, bu hormonun seviyesini kontrol eder.
Androstenedion, testesteron hormonunun seviyesini arttırmaktadır. Bu artışın sonucunda;
- Cinsel arzu ve performansı artar.
- Atletik performansı ve enerjiyi yükselir.
- Egzersiz sonrası yenilenme hızlanır.
Tüm bu özelliklerinden dolayı atletlerde ve sporcularda kullanımı yasaklı maddeler arasındadır. Günümüzde kullanımı doping olarak kabul edilir.
Androstenedion Normal Değerleri*
Ekeklerde;
-
18-30 yaş arasında 50-220 ng/dL
- 31-50 yaş arasında 40-190 ng/dL
- 51-60 yaş arasında 50-220 ng/dL
Kadınlarda;
- Foliküler dönemde 35-250 ng/dL
- Luteal dönemde 30-235 ng/dL
- Menapoz sonrası (postmenapozal) 20-75 ng/dL
Çocuklarda;
- 1 yaşında kadar: 6-78 ng/dL
- 1-4 yaşları arasında 5-51 ng/dL
- 5 – 9 yaşları arasında 6-115 ng/dL
- 10-13 yaşları arasında 12-221 ng/dL
- 14-17 yaşları arasında 22-225 ng/dL
- Androstenedion Testi Neden Yapılır?
Hirşutizm (aşırı kıllanma), erken genital kıllanma ve kadınlarda erkeklik özelliklerinin görülmesi (virilizm) durumunda yapılır. Ayrıca erken veya geç ergenlik, kısırlık, cinsel işlev bozukluklarında da bu test yapılabilir.
Androstenedion Yüksekliği Ve Düşüklüğü
Androstenedion fazlalığı şu hastalıklarda görülür;
- Polikistik over sendromu
- Böbrek üstü bezlerindeki tümörler
- Konjenital adrenal hiperplazi: Böbrek üstü bezlerindeki bazı enzimlerin doğuştan eksikliği sonucu oluşan bir hastalıktır.
- Cushing hastalığı
- ACTH hormonu üreten tümörler veya kanserler (Ektopik ACTH)
Azaldığı durumlar;
- Böbrek üstü bezlerinde yetersizlik (adrenal yetmezlik).
- Orak hücreli anemi
- Over yetmezliği
Atletik özellikleri arttıran bu hormon, vücut geliştirme amacıyla da kullanılmaktadır. Testesteron ve östrojen seviyesini arttırarak ciddi yan etkililere neden olabilir. Androstenedion, prostat ve meme kanseri başta olmak üzere bazı kanserlerin riskini arttırmaktadır. Erkeklerde sperm üretiminde azalmaya, testislerde küçülmeye, ağrılı veya uzun ereksiyonlara, memelerde büyümeye, davranış bozukluğuna ve kalp rahatsızlıklarına neden olabilir. Kadınlarda ise sesin kalınlaşması, aşırı kıllanma, erkek tipi kellik, sivilcelerde artış, depresyon ve erkeksi özelliklerin ön plana çıkmasına neden olabilir.