Yumurtalıklar kadın üreme sisteminin önemli bir parçasıdır. Kadın üreme hücresi, ya da yumurtalar ve dişi seks hormonları, östrojen ve gebelik hormonu, bir çift gonaddan meydana gelir. Yumurtalıklar rahmin iki tarafındaki pelvisin içinde konumlanmıştır. En yakınındakiler, yumurtlama döneminde salınan yumurtaları yakalamak için yumurtalıklara yaklaşan fallop tüpleridir. Kadın yumurtlaması yumurtalığı bırakan olgun yumurtanın, erkek üreme hücresi olan sperm tarafından döllenmek için hazır olduğu andır. Döllenmiş yumurta, sonrasında rahim ortamında bir insana dönüşür. Eğer yumurta döllenmediyse, kaybolur.

Genel adıyla yumurtalık iltihabı ya da aynı zamanda pelvik inflamatuar hastalık, yumurtalıkların iltihaplanması anlamına gelir. İltihaplanma dölyatağı, dölyatağı iç katı, fallop tüpleri, yumurtalıklar ve muhtemelen periton, diğer adıyla abdominal duvar dahil, pelvis içerisindeki birden çok organı etkiler. Yumurtalık iltihabına çoğu zaman cinsel yolla bulaşan hastalıklara neden olan bir bakteri yol açar. Soğuk algınlığı ya da doğrudan soğuk yumurtalık iltihabına yol açmaz ancak risk faktörleridir. Soğuk algınlığı vücudu zayıflatır ki, bu da enfeksiyona maruz kalmayı kolaylaştırır.

Ağrı
Yumurtalık iltihabının tipik belirtisi alt karında hafiften şiddetliye aralıklı ağrılardır.

Kanama
Bazen ağrı, cinsel birleşim sırasında olup kanamayla birleşebileceği gibi, idrar çıkarma sırasında acı, kötü kokan sarımsı bir boşaltım ya da uzamış bir adet olabilir.

Yüksek Ateş, Baş Dönmesi
Genel belirtiler bazen ateşlenme, yüksek ateş, baş dönmesi ve istifra olabilir. Bu belirtilerin varlığı ya da şüphesi durumunda, lütfen en kısa sürede doktorunuzu ulaşın.

Tedavide Geç Kalınması Durumunda
Yumurtalık iltihabı tedavisine erken başlanması ve tedavinin derinlemesine yapılması önemlidir. Tedavi ertelendiğinde ya da yetersiz olduğunda, iltihabın neden olduğu yapışma, yumurtalık kistleri, tuba ovaryan abseler, over torsiyonu veya yumurtalık dönmesini de içeren komplikasyonların riski vardır. Abse, boşluğun iltihap ile dolması anlamına gelmektedir. İltihabın neden olduğu yapışmaya bağlı olarak, fallop tüplerinin tıkanması ve idrar ya da dışkı kaçırma sorunları ortaya çıkabilir. Eğer fallop tüpleri tıkanırsa, dış gebelik riski ya da kısmi veya tam kısırlık riski artar.

Bakteriler
Yumurtalık iltihabının en yaygın nedenleri Chlamydia trachomatis ve Neisseria gonorrhea (bel soğuklunun nedeni) olarak adlandırılan iki bakteridir. Bu bakteriler genellikle cinsel yolla bulaşır. Enfeksiyon rahim boynundan itibaren rahime, fallop tüplerine ve yumurtalıklara ve ayrıca karın zarı ya da peritona da yayılabilir.

Risk Faktörleri
Yumurtalık iltihabının risk faktörleri birçok seks partneri ve kondomsuz, korunmasız sekstir. Söylenmiş olduğu üzere, soğuk algınlığı yumurtalık iltihabının ilerlemesini destekler, bu yüzden soğuk zemine oturmaktan ya da soğuk havada kısa kollu giymekten kaçınmalıyız.

Yumurtalık iltihabında erken teşhis ve acil tedavinin önemi büyüktür, aksi halde daha önceden belirtilen komplikasyonların ortaya çıkma riski vardır. Doktor, jinekolik, laboratuvar ve muhtemelen ultrason muayenesi yapar. Jinekolik muayenede rahim boynu ağrısı, alt karın ve yumurtalıkta sancı belirlenir. Rahim boynundan bir örneği değiştirmek önemlidir. Sonrasında örnek, iltihaplı maddelerin belirlenmesi için laboratuvara gönderilir. Patojenik bakterinin antibiyotiklere karşı duyarlılığı incelenir, buna ek olarak kasık bölgesinde ki büyümüş lenf bezleri de incelenir.

Hastanın kan örneklerinin laboratuvarda yapılan tahlili, tekrardan vücutta devam eden iltihabı teyit eder. İdrar yolu ve böbrekteki enfeksiyonlar için idrar tahlili yapılır ve doktor HIV ve frenginin de dahil olduğu diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar(STD) için testler yapabilir. Ultrason incelemesi sırasında doktor daha ziyade yumurtalık iltihabı komplikasyonlarını arar.

Antibiyotikler
Yumurtalık iltihabı tedavisi antibiyotiklerin uygulanmasına dayanır. Antibiyotikler her iki tip bakteri üzerinde etkili olacak şekilde seçilir. Alternatif olarak, tedavi belirlenen duyarlılığa göre ayarlanır. Antibiyotiklerin tam doz kullanılması ve belirtiler kaybolsa bile tedaviye devam edilmesi önemlidir, zira hastalık geri dönebilir.

Yatak İstirahati
Yatak istirahati ve sıvı tüketimi de ayrıca tavsiye edilir. Yumurtalık iltihabının ilk evreleri çok acılı olduğundan, ağrı kesiciler kullanılır. Seks partnerlerinin ikisinin de tedavisi, enfeksiyonun bulaşmasını önlemek açısından gereklidir.

Ameliyat
İltihapların neden olduğu yapışma, abseler ya da büyük kistler durumunda ise ameliyatla çıkartılma işlemi uygulanır. En sık kullanılan yöntem laparoskopik cerrahidir. Laparoskopi sırasında doktor karında, bir ışık kaynağı ve televizyon ekranına bağlı bir kamera olan araçları koymada kullanılan birkaç küçük delik açar ve komplikasyonların çıkarımını bu ekrandan takip eder.

Yumurtalık İltihabının Önlenmesi
Yumurtalık iltihabının önlenmesi başlıca cinsel yolla bulaşan hastalıkların ihtimalini azaltmaktan oluşur. Bu da esasen doğum kontrol yöntemi olan, kondomun kullanımıdır. Diğer bir önlem ise, seks partnerlerinin sayısının azaltılmasıdır, özellikle rastgele olanların. Şunun altını çizmek önemlidir, eğer alt karın bölgenizde ağrı hissediyorsanız, bir jinekoloğa başvurmalısınız. Ciddi sonuçları olabileceğinden, lütfen yumurtalık iltihabını hafife almayın.