Yaws Hastalığı (Hiperkeratozu, Frambezi) Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

  • HASTALIKLAR
  • Yaws Hastalığı (Hiperkeratozu, Frambezi) Nedir, Belirtileri ve Tedavisi için yorumlar kapalı
  • 2.272 kez görüntülendi

Yaws Hastalığı (Hiperkeratozu, Frambezi) Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Yaws hastalığını eminim ki çoğunuz “bu da ne ki” dercesine ilk kez duydunuz, bir tıp doktoru olarak biz bile çok fazla belleğimizde tutmuyoruz.

Meşhur köpekbalığı jaws ile ilgisi yok en azından 🙂

Yaws nedir ? Yaws’ın belirtileri nelerdir ?

Yaws treponematoz’ların bir üyesidir, Treponema cinsi spiral bakterilerin neden olduğu hastalıklardandır.

Yaws, Afrika, Asya, Güney ve Orta Amerika’nın yanı sıra Pasifik Adaları’nın tropikal alanları gibi sıcak ve nemli bölgelerde sık görülen, yaygın bir bulaşıcı hastalıktır. Frambezi de denir.

Yaws genellikle yüz derisinde, ellerde, ayaklarda ve genital bölgede darbelere benzeyen lezyonlara sahiptir.

Hastalık, genellikle, hafif kabarık tek bir lezyon olarak başlar, ahududu veya çilek dokusunu andıran bir taban bırakarak dökülen bir kabuk oluşturur. Bu primer lezyona ana yaw denir.

Kız yaws olarak adlandırılan sekonder lezyonlar, primer lezyondan yaklaşık 6-16 hafta sonra gelişir.

Yaws kimlerde görülür ?

Neredeyse tüm yaws vakaları, 15 yaşın altındaki çocuklarda başlar ve 6-10 yaş arası çocuklarda görülme oranı en yüksektir.

İnsidans, erkeklerde ve kadınlarda hemen hemen aynıdır.

Yaws’a ne  sebep olur ?

Yaws spiroket (spiral şeklinde bir bakteri türü) olarak adlandırılan belirli bir bakteriden kaynaklanır. Bakteri bilimsel olarak Treponema pertenue olarak anılır.

Bu organizma, bazı araştırmacılar tarafından sifiliz’e neden olan organizma olan T. pallidum’un bir alt türü olarak düşünülür.

Yaws için risk faktörleri nelerdir ?

Ana risk faktörü, yaws’lı lezyonlara maruz kalmak ya da yaws enfeksiyonlarının endemik olduğu topluluğun bir üyesi ile doğrudan temastır.

Yaws’a neden olan bakteriler, cildin kesilmesi veya aşınması halinde insanlara bulaşır.

Zayıf hijyen ve kalabalık koşullar da risk faktörleridir.

Yaws nasıl başlar ve yayılır ?

Yaws, T. pertenue bakterisinin cildin kazınması, kesilmesi ya da yırtılması ile cilde nüfuz etmesiyle başlar. Çoğu durumda, T. pertenue kişiden kişiye aktarılır.

Giriş bölgesindeki ağrısız küçük bir lezyon, 2-8 hafta içinde ortaya çıkar ve büyür. İlk lezyona ana yaw denir.

Ana yaw alanında lenf düğümleri genellikle şişer. Ana yaw iyileştiği zaman, açık renkli bir yara izi kalır.

Yaws nasıl teşhis edilir ?

Yaws, karakteristik klinik özelliklere sahip ve hastalığın yaygın olduğu bir bölgede yaşayan herhangi bir kişide şüphe edilir.

Kesin tanı kan serumundan testlerle (RPR, VDRL testi, TPHA ve FTA-ABS) konsa da, en sık tanı aracı klinik bulgulardır.

T. pallidum serum testlerinin uygulanmasının nedeni, spiroketlerin birbirine çok yakın olması, yüzeylerinde benzer antijenlere sahip olmalarıdır, böylece T. pallidum ve T. pertenue çapraz reaktiftir yani aynı serolojik testlerle tespit edilir.

Lezyonlardan (hem ana yaw hem de sekonder lezyonlar) alınan kazıntılarının karanlık saha mikroskobisi ile  incelenmesi bakteriyi gösterebilir.

Tipik bir gram boyasında organizmalar gram negatif boyansa da çok zayıf boyanırlar, çok küçük ve incedirler, Gram boyası genellikle organizmaları açığa çıkarmaz, dolayısıyla karanlık saha mikroskobisi şarttır.

PCR testleri, cilt lezyonlarından alınan örneklerdeki organizmalardan genetik materyal tespit ederek tanıyı teyit edebilir.

Yaws’ın tedavisi nasıldır ?

Yaws’ın tedavisi basit ve son derece etkilidir.

IM penisilin G veya oral Penisilin V, penisiline alerjik olanlarda ise eritromisin, doksisiklin veya tetrasiklin ile tedavi edilebilir.

Azitromisin Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) uygulamanın kolaylığı nedeniyle önerdiği seçimdir.

Tedavi edilmeyen hastaların yaklaşık % 10’unda başlangıçta hastalığı alındıktan 5-10 yıl sonra ortaya çıkan torsiyon yaws’ları bulaşıcı değildir.

Yaws aşısı var mı ?

Yaws için aşı yoktur.

Yaws neden ciddi bir sorundur ?

Yaws, tropik bölgelerde önemli bir halk sağlığı tehdididir.

Orta ve Güney Amerika, Afrika, Asya ve Okyanusya’daki tropikal bölgelerdeki çocukların büyük bir yüzdesi enfekte olabilir.

Hastalığın bulaşması aşırı kalabalık ve zayıf hijyen ile kolaydır ve yoksul bölgelerde yawlar daha yaygın olarak görülür.

Tedavi edilmemiş çocukların yaklaşık % 10’u, 3. dereceye dönme evresinde şiddetli deformiteleri olan genç yetişkinlere dönüşür.

Örneğin, bazı hastalarda nazofarenks, damak ve burunda, özellikle bacaklarda ağrılı iskelet deformiteleri ve yıkıcı ülserler gelişebilir.

Yaws’ın prognozu nedir ?

Yaws’ın prognozu etkili tedaviye bağlıdır, böylece hastada komplikasyon gelişmeyecektir.

Yaws’ın uygun şekilde tedavisi, 3. derece gelişmeden önce gerçekleşirse, olası komplikasyonların azlığı ile prognoz iyidir.

Bununla birlikte, eğer 3. derece gelişirse, komplikasyonların ciddiyetine bağlı olarak prognoz kötüleşir.

Yaws’ı önlemek mümkün müdür ?

Yaws’ı önleyecek bir aşı yoktur.

Şimdilik, bireyler için önleme, iyi hijyen uygulayarak hastalığın bulaşmasını engellemek ve toplumda yaygınlaşmayı önlemek için erken teşhis ve azitromisin ile hızlı  tedaviyi içeriyor.

 

 

Etiketler:

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.