WBC, beyaz kan hücrelerinin ingilizce kısaltılmış şeklidir. Açılımı White Blood Cell olan vücut savunmasından sorumlu şekilli kan elemanlarıdır.  Beyaz kan hücrelerinin ömrü 13 ila 20 gün arasındadır.

WBC (Lökosit) Nedir?

Beyaz kan hücreleri, akyuvar veya lökosit olarak da bilinen vücudun temel savunma hücreleridir. Yani WBC, akyuvar, lökosit, beyaz küre ve beyaz kan hücreleri aynı anlama gelir ve aynı kan elemanlarını ifade eder. Peki bu kan elamanları nedir ve ne işe yararlar?

ikroorganizmalara ve hastalıklara karşı vücudu savunan temel hücrelerdir. Yani savunma sisteminin yanıtı hakkında bize bilgi verir.  Belli seviyelerin altında olması vücut savunmasının ciddi derecede çöktüğünü gösterir.

Bir hemogram sonucunu baktığınızda lökositler ile birlikte alt gruplarının da sayısı yazmaktadır. Lökositler 5 alt gruba ayrılır. Bu alt gruplar;

• Nötrofiller (GRAN, granülositler); temel olarak bakteriyel enfeksiyonlarda, kronik iltihabi durumlarda, tümörlerde ve ilaçlara bağlı yükselir.
• Lenfositler (LYMP); özellikle virüs enfeksiyonlarında, lenfoid lösemide, ilaç ve alerjik reaksiyonlarda yükselir.
• Monositler (MON); iltihabi durumlar, enfeksiyonlar, kemik iliğinde kontrolsüz çoğalma ve tüberkülozda artar.
• Eozinofiller (EO); alerjik durumlarda, astım, ilaç alerjilerinde, parazit ve bazı mantar enfeksiyonlarında yükselir.
• Bazofiller (BASO); alerjik ve aşırı duyarlılık reaksiyonlarında, bazı enfeksiyonlar ve tiroid bezinin yavaş çalışması (hipotiroidizm)

WBC (Lökosit) Normal Değeri;

• Erken doğan bebeklerde  9.00 – 30.00 mcL
• 0-1 ay arası    9.40 – 34.00 mcL
• 2-12 ay arası  5.00 – 19.50 mcL
• 1-3 yaş arası  6.00 – 17.50 mcL
• 4-5 yaş arası  5.50 – 15.50 mcL
• 6-15 yaş arası 4.50 – 13.00 mcL
• 15 yaş üstünde  4.50 – 11.00 mcL

WBC (Lökosit) Yüksekliği Nedenleri

Lökosit yüksekliği çoğu enfektif ve iltihabi hastalıkta yükselir. Lökosit yüksekliği temel olarak şu mekanizmalar ile oluşur;

1. Vücuttaki iltihabi bir duruma yanıt olarak
2. Kemik iliğinde kontrolsüz çoğalma(lösemi gibi) sonucu
3. Kemik iliğinde lökositlerin çoğalmasını uyaran ilaçların kullanımı

Enfeksiyonlar: Vücudun temel savunma hücreleri oldukları için mikroplara karşı çoğalarak mikropları yok etmeye çalışırlar. Bu savunma cevabı insan yaşamının devamı için vazgeçilmezdir. Özellikler bazı bakteriyel enfeksiyonlarda yükseklik daha belirgindir. Örnek vermek gerekirse;

• Bademcik iltihabı
• Akut sinüzit
• Akut faranjit
• Zatürre
• Tüberküloz (verem)
• Akut bronşit
• Böbreğe sıçrayan idrar yolları enfeksiyonları (pyelonefrit)
• Yumuşak doku enfeksiyonu (selülit gibi)
• Kemik enfeksiyonu
• Bazı barsak enfeksiyonları
• Apandisit , divertikülit
• Abseler

Enfeksiyonlarda genellikle ateş, titreme, kırgınlık, baş ağrısı gibi belirtiler eşlik eder.

İltihaplar (enflamasyon): Herhangi bir mikrobik enfeksiyon olmadan gelişen iltihabi durumlarda da yükseklik görülebilir.

• Ciddi travmalar sonucu iltihabi süreç ve iyileşme süreci başlar.Böylece lökositler yükselebilir.
• Cilt altına kanamalar (hematomlar)
• Eklem iltihapları (artrit)
• Vücudun herhangi bir yerinde damar tıkanıklığı sonucu gelişen iltihabı süreçlerde de WBC yüksekliği görülür. Kalp krizi, akciğer damarına pıhtı atması (pulmuner emboli), inme, DVT (bacak toplardamarlarına pıhtı oturması), barsak damarlarına pıhtı oturması gibi…
• Pankreas iltihabı
• Yanıklar

Dalağın alınmış olması: Yaşlanmış, ömrünü tamamlamış kan hücrelerinin yıkımında görevli olan dalağın ameliyatla alınmış olması veya kendiliğinden işlevsiz kalması sonucunda WBC yüksekliğigörülür.

Lösemiler: Kemik iliğindeki beyaz kan hücrelerinin kontrolsüz çoğalması ve kana geçmesi sonucu oluşan lösemilerde ciddi lökosit yüksekliği görülür. Akut lenfositik lösemi (ALL),  akut miyelojenik lösemi (AML), kronik miyeloid lösemi (KML), kronik lenfositik lösemi (KLL) gibi…

Alerjiler: Özellikle şiddetli alerjik reaksiyonlarda WBC yüksekliği olur.

İlaçlar: Steroidler (kortizol gibi), epinefrin , nefes açıcı olarak kullanılan albuterol, kan sulandırıcı olarak kullanılan heparin, duygudurum düzenleyici olarak kullanılan lityum lökosit yüksekliği yapabilirler.

Diğer Nedenler: Aşırı duygusal veya fiziksel stres, aşırı sigara içimi, gebelik, romatoid artrit , şeker koması (DKA) gibi durumlarda da WBC yüksekliği görülebilir.