ÜLSERATİF KOLİT NEDİR?

Ülseratif Kolit, kolonu veya kalın bağırsağı etkileyen bir bağırsak hastalığıdır. Aynı zamanda IBD (İnflamatuar Bağırsak Hastalığı) olarak da bilinir ve gastrointestinal yolu etkileyen bir dizi hastalık içerir. Kalın bağırsak ve rektum iltihaplandığı zaman gelişir ve kolon astarında küçük yaralar veya ülserlerle sonuçlanır. Rektumda başlar ve tüm kolonu içeren yukarı doğru yayılır.

Enflamasyon bağırsakların hızlı hareket etmesini ve içeriğinin hızlıca boşaltılmasını sağlar. Bağırsak astarı, irin, mukus ve ayrıca kanamayı serbest bırakan ülserler oluşturmak için ölen yüzey hücrelerine sahiptir. Her yaştan etkilenir, fakat çoğunlukla 15-35 yaş grubundakiler teşhis edilir. UC irritabl barsak sendromu ve Crohn hastalığı gibi benzer semptomlara sahiptir.

ÜLSERATİF KOLİT VE CROHN HASTALIĞI ARASINDAKİ FARK

• Ülseratif Kolit : UC rektum ve kolonla sınırlıdır. Bağırsak astarı ve iltihaplı sürekli bir kalıptır. Hastalar gelecek yıl bir nüks yaşayabilirler.
• Crohn hastalığı : Ağız ve anüs arasındaki GI kanalının her yerinde gelişebilir. Bağırsak duvarının kalınlığına kadar uzayabilecek yamalar ortaya çıkar. Hastalar önümüzdeki beş yıl içinde en az bir nüksetme yaşayacaklar.

NEDENLER

UC, bir bakteri veya virüsü iltihaplı bağırsak duvarlarından koruyamayan bağışıklık sisteminin bir sonucudur. Diğer sebepler:

• Genetik : UC aile öyküsünde yaygınsa, risk artar.
• Çevresel Toksinler : IBD’den tek faktör sorumlu değildir ve uzmanlar hastaların doku örneklerinden virüs tespit etmişlerdir.
• Psikolojik Faktörler : Stres hastalığı değiştirebilir veya kötüleştirebilir.
• Bağışıklık Sistemi : Değişiklikler IBD’nin nedenine katkıda bulunur.

BELİRTİLER

• Proctosigmoiditis : Karın krampları ve ağrısı, kanlı ishal, aciliyet, rektal kanama vb. İle birlikte sigmoid kolonda (alt uç) ve rektumda iltihaplanma
• Ülseratif proktit : Sadece rektumda rektal kanamayla tahriş. Ağır şartlarda, dışkılama ani bir dürtü, kirlenme panik ve ağrılı bağırsak hareketi ile rektal ağrılar.
• Akut şiddetli ülseratif kolit : Tüm kolonu bol ishal, şiddetli ağrı, ateş, kanama vb. İle etkiler.
• Sol taraflı kolit : Tahriş, karın ağrısı, kilo kaybı ve kanlı ishal gibi belirtilerle sigmoidden rektuma genişler.
• Pankolit : Tüm kolonu etkileyen (sol, sağ, enine kolon ve rektum), şiddetli kanlı ishal, karın ağrısı, kilo kaybı, gece terlemeleri ve yorgunluk turlarına sahiptir.
• Fulminan Kolit: Şiddetli dehidrasyon, kanlı ishal, karın krampları ve hastalar ile nadir ve kronik tipte pankolit , hastalar toksik megacolon ve perforasyon gelişebilir (kolon rüptürü).

DİĞER BELİRTİLER

• Acı veya Eklem ağrısı
• Anemi
• İştah kaybı
• Ani gitme dürtüsü (özellikle geceleri)
• Banyoyu kullandıktan sonra tam hissetme (tam kolon)
• Dışkı tutamıyorum

Belirtiler sabahları daha da kötüleşiyor. Ancak, etkilenen barsak kısmına bağlıdır.

RİSK FAKTÖRLERİ

• Yaş : Genellikle 30 yaşından önce görülür, kadınları ve erkekleri etkiler.
• Irk : Herhangi bir yarışta oluşabilir (özellikle Rusya ve Avrupa’dan Aşkenazi Yahudi kökenli)
• Aile öyküsü
• Accutane (Isotretinoin) : Akneyi tedavi etmesine rağmen, altta yatan neden olduğu bulundu.

KOMPLİKASYONLAR

• Kemik kaybı
• Gözlerde, eklemlerde ve ciltte iltihaplanma
• Kolon kanseri (9-10 yıl UC’den sonra başlar)
• Şiddetli Kanama (bağırsak)
• kurutma
• Delikli kolon
• Kolon Şişliği
• Karaciğer hastalığı
• Bağırsak duvarı kalınlaşma
• Kan enfeksiyonu
• Böbrek taşı
• Arter ve damarlardaki kan pıhtıları
• Eritema Nodozum (Ağrılı kırmızı cilt)
• Üveit (Ağrılı kırmızı gözler, ayrıca kalıcı görme kaybı riski taşır)

TEŞHİS

UC, benzer semptomlar nedeniyle diğer hastalıklarla karışır ve çoklu testler uzmanların teşhis etmesine yardımcı olur. Testler şunları içerir:

• Endoskopi: Esnek tüp ince barsak, yemek borusu ve ince bağırsakları incelemek için kullanılır.
• Dışkı testi : Dışkı parazitler, kan ve
• Biyopsi : Doku örneği kolondan inceleme için çıkarılır ve yoğunluğun bilinmesine izin verir.
• BT taraması : Pelvis ve karın bölgesi için röntgen
• Kolonoskopi : Rektumu incelemek ve bağırsağı görselleştirmek için esnek tüp yerleştirilir. Kolonoskopi, kolit yayılımının doğrudan görselleştirilmesine izin verir. Ciddiyeti kontrol etmek için işlem sırasında küçük dokular da alınır.
• Kan testleri : Komple kan sayımı, kansızlık, yüksek sedimantasyon hızı, C-reaktif protein, böbrek fonksiyonu, karaciğer fonksiyonu vb.
• Calprotectin : Hastalığın duyarlı belirteci, IBD’yi düşündüren ciddi semptomlar ortaya çıkmadan önce yükselir. Bununla birlikte, tek bir test durumu belirleyemez.
• X-Ray : İşlem sırasında, sıvı kireçli madde kolonu enjekte etmek için rektuma sokulur. Baryum yoğundur ve X-ışınının geçmesine izin vermez. Dolayısıyla, ana hat X ışını görüntülerinde görülebilir. Bununla birlikte, kolonoskopi ve doğrudan görselleştirmeden daha aşağı doğrudur. Eğer baryum lavmanı (X-ışını) yapılır ve UC varsayılırsa, ileri tanı için kolonoskopi gereklidir.

TEDAVİLER

• Diyet Değişiklikleri : Yiyecek bir sebep değil, durumu kötüleştirebilir. Protein ve kalorisi yüksek, lif oranı düşük yiyecekler ve öğünler tüketmeniz tavsiye edilir.
• Tıp: Antibiyotikler enfeksiyonlarla savaşmaya ve iyileşmeye yardımcı olur. Aminosalisilatlar iltihaplanmayı azaltır ve semptomları azaltır. Çoğu kronik vakada kortikosteroid reçete edilir. Kronik ülseratif kolit için, biyolojik ilaçlar (canlı hücrelerden yapılmış) kullanılır.
• Cerrahi : Sadece diğer tedaviler işe yaramazsa kullanılır. Rektumun ve tüm kolonun çıkarılmasını içerir, operasyon kanser gelişim şansını ortadan kaldırır. Bununla birlikte, ameliyat herkes için değildir ve ilaçlara cevap vermeyen ve toksik megacolonu olan bazı özel hastalar için ayrılmıştır. Kolon kanseri gelişme riski yüksek olan veya daha uzun bir süre için kolit muzdarip olan hastalar ilaçlara kötü tepki verdi.

Standart bir ameliyatta tüm kolon çıkarılır ve ileostomiyi oluşturan ince bağırsağın sonunda küçük bir açıklık bırakılır. İleostomiye bağlı torbada dışkı toplanır. Son gelişmelerle kıta ileostomisi, rektum gibi davranan bağırsaktan yaratılır ve düzenli olarak bir tüp ile boşaltılır.

RESİMLER

ÖNLEMLER

Ülseratif kolite neyin sebep olduğuna dair bir kanıt yoktur, ancak bazı gıdalar durumu daha da kötüleştirebilir. Aşağıdakiler hastalığın kötüleşmesini önlemede yardımcı olabilir:

• Süt alımını en aza indirin
• Yağlı yiyeceklerden kaçının
• Elyaf bakımından zengin gıdaları sınırlayın
• Gün boyunca küçük öğünler yiyin
• Gün boyunca az miktarda su için
• Gazlı içeceklerden kaçının (gaz artacak)