Ülseratif kolit, kalın bağırsak astarında veya kolonda iltihaplanma ve yaraya (ülsere) neden olan iltihabik bağırsak hastalığıdır. Ülseratif kolit, kalın bağırsak (kolon) ve rektumun içindeki astarı etkiler. Ülseratif kolit, Crohn hastalığı ile birlikte iltihapik bağırsak hastalığının bir türüdür. Ülseratif kolitin kesin nedeni bilinmemektedir. Ülseratif kolit, kolonun bir tarafını veya kolonun tamamını etkileyebilir.  Ülseratif kolit, genellikle gençlerde ve genç yetişkinlerde görülür, hastalık başlangıcı 15-30 yaş arasında doruğa ulaşır,  50-70 yaşları arasında kişilerde bu sağlık sorunuyla daha az karşılaşılır. Ülseratif kolit, aynı zamanda kolon kanseri riskini de artırır. Ülseratif kolit, belirtileri genellikle birdenbire değil, zamanla ortaya çıkar. 

Ülseratif Kolit neden olur?

Ülseratif Kolitin kesin nedeni bilinmemekle birlikte genetiğin bu hastalığın gelişiminde önemli rol oynadığı görülüyor. Yapılan araştırmalar Ülseratif kolit olan kişilerin ebeveynlerinde, kardeşlerinde veya yakın akrabalarında da bu hastalığın görülebildiğini gösteriyor. Uzmanların bir kısmı bu araştırmalara binaen Ülseratif kolitin genetik olduğunu düşünüyor. Bir kısım doktorlarda da hava kirliliği, yanlış beslenme, sigara içme alışkanlığı ve temizliğe riayet etmemenin bu hastalığı tetiklediğini bildiriyor.

Ülseratif kolit nasıl teşhis edilir?

Ülseratif kolitin teşhis edilmesi için en iyi yöntem kolonoskopidir. Kolonoskopi, kalın bağırsağın makattan girilerek, sakinleştirici ilaç veya anestezi ile bir fiberoptik kamera ile monitör altında incelenmesi işlemidir.

Ülseratif kolit belirtileri

Ülseratif kolit belirtileri, iltihabın şiddetine ve ülseratif kolit rahatsızlığının nerede olduğuna göre değişebilir. Ülseratif kolitin belirtileri öncelikli olarak sindirim sisteminde görülür ve iştah kaybı, ishal, kilo kaybı, makat kanaması, mide bulantısı ve mide krambı gibi semptomlar yaşarsınız.  Sürekli ishal olmak yetersiz beslenme, halsizlik ve elektrolit dengesizliklerine yol açar. İşte ülseratif kolit belirtileri;

1. İshal (Genellikle kanlı veya irinli)
2. Karın ağrısı veya karına kramp girmesi
3. Makat ağrısı
4. Makat bölgesinden kan gelmesi
5. Halsizlik
6. Ateş
7. Mideden çeşitli seslerin gelmesi
8. Düşük kırmızı kan hücresi sayısı (Kansızlık)
9. Kusma veya kusma olmadan bulantı hissetme
10. Beslenme yetersizlikler
11. Acil dışkılama isteği
12. Açıklanamayan kilo kaybı
13. Çocuklarda gelişim geriliği

Ülseratif kolit nasıl tedavi edilir?

Ülseratif kolit tedavisi genellikle ilaç tedavisi veya ameliyat ile gerçekleşir. Bugün için tedavide kullanılan ilaçlar, hastalığın nedeni bilinmediği için, sebebe yönelik değil, iltihabın gerilemesini sağlayan anti-inflamatuvar ilaçlardır.  İlaç tedavisi veya ameliyat hastalığın seyrine göre değişir. Tedavinin amacı semptomlarınıza neden olan iltihaplanmayı azaltmaktır.Doktorunuz iltihaplanmayı ve ödemi azaltmak için bir ilaç reçete edebilir. Bu ilaç türleri arasında sülfasalazin (Azüllidin), mesalamin (Asacol ve Lialda), balsalazid (Colazal) ve olsalazin (Dipentum) yer alır. Enflamasyonun azaltılması belirtilerin çoğunu hafifletmeye yardımcı olacaktır.

Daha ağır vakalarda kortizon, antibiyotikler, bağışıklık işlevini baskılayan ilaçlar veya iltihaplanmayı farklı bir şekilde engellemeye yardımcı olan biyolojik ilaçlar gerekebilir.

Şiddetli kanama, geçmeyen kronik semptomlar ve bağırsak tıkanıklığı gibi durumlarda ise ameliyatla tedavi sağlanabilir.

Ülseratif kolit diyeti nasıl yapılır, Yasak olan besinler nelerdir?

Ülseratifi kolit oluşumunu tetikleyen yasak olan yiyecekler

1. Alkol
2. Kafein (Çay, kahve, kola gibi kafeinli içecekler)
3. Asitli içecekler
4. Süt ürünleri (şayet laktoz toleransınız varsa)
5. Kuru fasulye, bezelye ve baklagiller
6. Kurutulmuş meyveler
7. Kükürt veya sülfat içeren gıdalar
8. Lif açısından zengin gıdalar
9. Yağlı etler
10. Soğan
11. Çikolata
12. Brokoli
13. Lahana
14. Kuruyemiş
15. Patlamış mısır
16. Sorbitol (şekersiz sakız ve şekerlemeler) olan ürünler
17. Çiğ meyve ve sebzeler
18. Rafine şeker
19. Baharatlı gıdalar

Ülseratif kolit olan kişiler nasıl beslenmeli?

1. Ülseratif kolit olan kişiye en önemli tavsiye bol bol su içmesidir. Sıvıların alımının artması, sindirim sisteminin düzgün bir şekilde çalışması ve dehidrasyonun önlenmesi için şarttır.
2. Az az ve sık sık yemelidir.
3. Yoğurt, balık, avokado, yumurta,  badem, elma püresi, yulaf ve yağsız et ülseratif koliti olan kişilere uzmanların yemesini tavsiye ettiği besinlerdir.

ÜLSERATİF KOLİT ÖRNEK YEMEK LİSTESİ

SABAH :

1.  1-2 çay bardağı açık çay veya ıhlamur (az şekerli)
2.  1 adet haşlanmış yumurta
3.  2 kibrit kutusu kadar peynir
4.  2 tatlı kaşığı reçel (tanesiz) veya bal
5.  Ekmek

ARA ÖĞÜN:

1. 1 porsiyon meyve
2. Bisküvi

ÖĞLE :

1.  1 kase pirinç, un veya şehriye çorbası
2.  2 köfte büyüklüğünde ızgara veya haşlama olarak et, tavuk, balık
3.  Pilav veya makarna
4.  İyi pişmiş az yağlı sebze yemeği
5.  1 su bardağı yoğurt
6.  Ekmek

İKİNDİ :

1.  1 kibrit kutusu peynir
2.  1 dilim ekmek
3.  1 bardak ayran

AKŞAM :

1. Öğlenin aynı

ÖNERİLER

1.  Az az ve sık sık beslenmelidir
2.  Haftada 2 kez sebze yenebilir. Patates, kabak, havuç, ıspanak, fasulye tercih edilmelidir
3.  Günde 2 tatlı kaşığından fazla yağ yenmemelidir