Kısa Giriş: Kendi sağlık kayıtlarınıza ulaşmak, tedavi geçmişinizi takip etmek veya ikinci bir görüş için belgelerinizi almak isteyebilirsiniz. Tıbbi kayıtlar; laboratuvar tahlil sonuçları, radyoloji görüntü raporları, reçeteler ve hastane epikrizleri (çıkış özetleri) gibi önemli belgeleri içerir. Peki Türkiye’de bu kayıtlara nasıl erişilir veya talep edilir? Bu blog yazısında, e-Nabız üzerinden dijital kayıtlarınıza erişmeyi, hastanelerden fiziksel dosya talep etmeyi, tıbbi verilerinizin gizliliğini koruma yöntemlerini ve yakınlarınızın (çocuklarınızın veya vefat etmiş aile bireylerinizin) kayıtlarına ulaşma yollarını sade bir dille açıklayacağız.

E-Nabız ile Dijital Sağlık Kayıtlarına Erişim

Türkiye’de kişisel sağlık kayıtlarınıza ulaşmanın en kolay yolu e-Nabız sistemini kullanmaktır. e-Nabız, T.C. Sağlık Bakanlığı’nın sunduğu çevrimiçi kişisel sağlık kaydı platformudur. E-Devlet şifreniz veya mobil imza ile e-Nabız’a giriş yaparak kendinize ait tüm güncel tıbbi bilgilere ulaşabilirsiniz. Sistemde “Tahlillerim”, “Görüntülerim”, “Reçetelerim”, “Raporlarım” gibi bölümler bulunmaktadır. Örneğin, yaptırdığınız laboratuvar testlerinin sonuçlarını bu platformda görebilir ve PDF formatında bilgisayarınıza indirebilirsiniz. Aynı şekilde, radyoloji (görüntüleme) sonuçlarınız ve raporlarınız da e-Nabız’da “Görüntülerim” bölümünde tarih ve hastane bazlı listelenir; buradan ilgili görüntü veya rapora tıklayarak detaylarını inceleyebilirsiniz.

e-Nabız sayesinde geçmişteki tüm muayene bilgilerinize, doktorların koyduğu teşhis ve yazdığı reçetelere kolayca erişme imkânınız olur. Reçeteler bölümünde bugüne kadar adınıza yazılmış tüm ilaç reçetelerini tarih sırasıyla görebilir; ilacın kullanım talimatlarına ve önceki ilaçlarınıza dair bilgilere ulaşabilirsiniz. Raporlar bölümünde ise hastanelerde size verilen istirahat raporu, ilaç kullanım raporu veya sürekli ilaç raporu gibi tüm raporlarınız listelenir. Dilerseniz bu raporları görüntüleyebilir ve gerektiğinde çıktı alabilirsiniz.

Mobil uygulama desteği: e-Nabız’ın web sitesinin yanı sıra mobil uygulaması da bulunmaktadır. Akıllı telefonunuzdan e-Nabız uygulamasına girerek de aynı verilere erişebilir, hatta adım sayar, nabız ölçer gibi giyilebilir cihazlarla entegre ederek bazı sağlık verilerinizi takip edebilirsiniz. Özetle, e-Nabız ile hastane hastane gezip sonuç toplama derdine son vererek tüm sağlık kayıtlarınızı tek bir yerde, hızlıca görüntüleyebilirsiniz.

Hastaneden Fiziksel Kayıt (Hasta Dosyası) Talebi

Bazen de fiziksel olarak tıbbi belgelere ihtiyaç duyabilirsiniz. Örneğin bazı görüntüleme sonuçlarını CD olarak almak veya hastanede yatış yaptıysanız epikriz raporunuzun onaylı bir kopyasını talep etmek isteyebilirsiniz. Bu durumda kayıtlı olduğunuz hastaneden fiziksel dosya talebinde bulunmak gerekmektedir.

Hastanelerde, genellikle Hasta İşleri veya Tıbbi Arşiv birimi bu taleple ilgilenir. Yapmanız gereken, nüfus cüzdanınız (kimlik) ile ilgili birime başvurup bir dilekçe yazmaktır. Dilekçede hangi tarihli ve hangi belgeleri talep ettiğinizi belirtirsiniz. Birçok hastane, hazır dilekçe formları da sunabilir; siz sadece bilgilerinizi doldurursunuz. Hasta Hakları Yönetmeliği’ne göre, hastaneler hastanın talebi halinde tıbbi dosyasını incelemesine ve bir örneğini almasına imkân sağlamak zorundadır. Yani kendi sağlık dosyanızın bir kopyasını almak en doğal hakkınızdır. Hatta 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’na göre, kamu kurumları (devlet hastaneleri gibi) başvurunuzu aldıktan sonra istenen belgenin onaylı kopyasını en geç 15 iş günü içinde vermekle yükümlüdür. Bu hakların uygulanmasında tereddüt yaşarsanız, hasta hakları avukatı desteği ile dilekçe içeriği ve başvuru sürecini doğru kurgulayabilirsiniz.

Talep ettiğiniz belgeler hazır olduğunda, hastane size genellikle onaylı fotokopi veya dijital kayıt (örneğin CD/DVD içerisinde MR/BT görüntüleri) şeklinde teslim edecektir. Özellikle radyoloji görüntüleri için birçok hastane CD hazırlamakta, raporları ise imzalı kağıt kopya olarak sunmaktadır. Özel hastanelerde de benzer şekilde hasta dosyası talep edilebilir; özel hastaneler de kanunen hastaya ait kayıtları paylaşmak zorundadır ve bu hak sadece devlet hastaneleriyle sınırlı değildir. Eğer herhangi bir hastane yetkilisi kayıtlarınızı vermekte zorluk çıkarırsa, durumu o hastanenin başhekimliğine veya bağlı olduğu İl Sağlık Müdürlüğü’ne iletebilirsiniz. Genellikle bu tür durumlar nadirdir, çünkü yasal olarak hastanın bilgi alma hakkı açıktır.

Kişisel Sağlık Verilerinin Gizliliği

Tıbbi verileriniz gizlidir ve sadece sizin erişiminize açıktır. Türkiye’de sağlık kayıtları kişisel veriler kapsamındadır ve gizlilik yasalarıyla korunur. e-Nabız sistemine e-Devlet şifrenizle giriş yaptığınız için, hesabınıza sizden başka kimse ulaşamaz. Sizin onayınız olmadan hiçbir üçüncü kişi (aileniz dahil) e-Nabız verilerinizi göremez. Hekimleriniz ise yalnızca sizi tedavi eden hekimler olarak, sistem üzerinden sınırlı bilgilere erişebilir. Bunun dışında, e-Nabız profilinizde dilerseniz verilerinizi paylaşma ayarlarını yönetebilirsiniz. Örneğin, isterseniz “Sağlık verilerimi kimseyle paylaşma” seçeneğini aktif tutarak tüm kayıtlarınızı sadece kendinize görünür kılabilir veya belirli bir süre için belirli bir doktora/kişiye paylaşım izni verebilirsiniz. e-Nabız’ın “Paylaş” özelliği sayesinde sizden bir link ve doğrulama kodu ile geçici olarak sağlık bilgilerinizi görmesini istediğiniz birine izin verebilmeniz de mümkündür. Bu özellik, başka bir doktordan görüş almanız gerektiğinde veya bir yakınınıza sağlık durumunuzu göstermek istediğinizde işe yarar ve süreli olduğu için güvenlidir.

Hastaneler de hasta dosyanızı siz istemediğiniz sürece herhangi bir yakınınza veya kuruma vermez. Tıbbi gizlilik ilkesine göre, 18 yaşından büyük her bireyin sağlık bilgileri özeldir. Hastane personeli ve doktorlar, yasal zorunluluk olmadıkça bu bilgileri ifşa edemez. Sadece siz veya sizin yazılı olarak yetkilendirdiğiniz (vekâlet verdiğiniz) kişi bu bilgilere ulaşabilir. Örneğin, dilerseniz bir avukata veya bir aile üyenize noter aracılığıyla vekâlet vererek sizin adınıza tıbbi kayıtlarınızı almasını sağlayabilirsiniz. Bu durumda bile, vekiliniz ilgili kurumlara resmi evrakla başvurmak zorundadır ve kayıtlar kontrollü şekilde teslim edilir.

Yakınlarınızın Sağlık Kayıtlarına Ulaşmak

Kendi bilgileriniz dışında, bazen çocuklarınızın veya vefat etmiş bir yakınınızın sağlık kayıtlarına ihtiyaç duyabilirsiniz. Bu durumda nasıl bir yol izleneceğine bakalım:

• Çocuğunuzun kayıtları: 18 yaşından küçük çocuklarınızın sağlık bilgilerine ebeveyn olarak erişim hakkınız vardır. e-Nabız üzerinden “Çocuklarım” menüsünü kullanarak, çocuklarınızın kayıtlarını görüntüleyebilirsiniz. İlk kullanımda, eğer diğer ebeveyn de varsa, sistem sizden karşı tarafın onayını almanızı isteyebilir. Onay işlemi tamamlandıktan sonra çocuğunuzun tahlil sonuçları, aşı bilgileri, reçeteleri gibi verileri kendi hesabınızda görebilirsiniz. Bu özellik, anne-babaların çocuklarının sağlık durumunu yakından takip edebilmesini kolaylaştırmaktadır. Çocuğunuz büyüdükçe ve ayırt etme gücüne sahip olduğunda ise (ergenlik çağına geldiğinde), e-Nabız üzerinde gerekirse ebeveyn erişimini kısıtlama hakkı bulunabileceğini de unutmayın; bu, çocuğun mahremiyetini korumayı amaçlayan yasal bir düzenlemedir. Ancak reşit olmayan çocuklar için genel kural, anne ve babanın sağlık kayıtlarına ulaşabilmesidir.
• Vefat etmiş bir yakınınızın kayıtları: Bir aile bireyiniz vefat ettiğinde, tıbbi kayıtlarına ihtiyaç duyabilirsiniz (örneğin ölüm nedenini öğrenmek veya sigorta işlemleri için). Bu durumda doğrudan e-Nabız üzerinden erişim mümkün olmaz çünkü e-Nabız hesapları kişinin kendisine özeldir ve kişi vefat edince erişim yetkisi sona erer. Bunun yerine, yasal mirasçı konumundaki yakınları olarak ilgili sağlık kuruluşundan kayıtları talep edebilirsiniz. Türk hukukuna göre, ölen kişinin eş, çocuk, ebeveyn gibi mirasçıları, hastane dosyasını inceleme ve kopyasını alma hakkına sahiptir. Üstelik bu hakkı kullanmak için mahkeme kararı gerekmez; hastanelerin yasal mirasçılara gerekli bilgileri sunması gerekir. Uygulamada, vefat eden yakının kayıtlarını almak için hastaneye veraset ilamı (mirasçılık belgesi) ve kendi kimliğinizle başvurarak bir dilekçe vermeniz yeterli olacaktır. Dilekçenizde, veraset ilamıyla birlikte, vefat eden kişinin hangi kayıtlarını talep ettiğinizi belirtmelisiniz. Hastane, talebinizi aldıktan sonra dosyayı hazırlayacak ve onaylı suretlerini size teslim edecektir. Eğer özel bir hastaneden yanıt almakta zorlanırsanız, durumu yine İl Sağlık Müdürlüğü’ne bildirmek veya Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABIM 184) üzerinden şikâyet kaydı oluşturmak bir çözüm olabilir. Başvuru dilekçesi, kapsam ve itirazlar konusunda sağlık hukuku avukatından destek almak süreci hızlandırır ve gereksiz retleri önleyebilir.

Son olarak, kişisel veya yakınlarınızın sağlık kayıtlarına erişim hakkınız olduğunu ve bu işlemlerin büyük ölçüde dijital olarak kolaylaştığını unutmayın. e-Nabız sayesinde çoğu kayda anında ulaşabilirken, daha eski veya dijital sistemde olmayan belgeler için ilgili sağlık kuruluşuna başvurmak yeterlidir. Tüm bu süreçlerde kişisel verilerinizin gizliliğine önem verildiğinden emin olabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz!