1) Bulaşıcı Hastalıklar

Bazı bulaşıcı hastalıklar spermlerin olgunlaştığı, depolandığı ve taşındığı yer olan epididimis’te iltihaba ve testis şişmesine neden olabilir. Bazı örnekleri şunlardır:

• Kilamidya, gonore, bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar
• İdrar yolu iltihabı
• Kabakulak: Kabakulak geçiren çocuk ve gençlerin üçte birinde testis şişmesi görülmektedir.

2) Testis Dönmesi

Testis torsiyonu da denilen bu durum, testise kan desteği sağlayan sperm kordonunun şiddetli şekilde burkulması ile ortaya çıkar. Keskin, şiddetli ağrıya neden olur, acil tıbbi destek gerektirir.

• Her yaşta görülebilir ancak 13-17 yaş arasında daha sık görülür.
• Sperm kordonunun zayıf olması nedeniyle görülebilmektedir ancak çoğu zaman nedeni bilinmemektedir.
• Kordon burkulması ileri düzeyde olursa testislere kan akışı kesilerek bir testisin kaybedilmesine yol açabilir.

3) Epididim Kisti

Epididim kisti, epididimiste ortaya çıkan içi sıvı dolu kistlerdir. Nedeni bilinmemektedir. Testis şişmesine neden olur ancak ağrıya neden olmaz ve kısırlığa yol açmaz.

4) Erbezi Torbasının Şişmesi

Aşağıdaki etkenler daha çok erbezi torbasının şişmesine neden olur. Bir miktar testis şişmesine yol açabilirler veya öyle algılanmasına neden olabilirler:

Toplardamar şişmesi: Varikosel de denilen bu durumda erbezi torbasında bulunan damarlarda kan yığılması olur.

Su toplanması: Hidrosel de denilen bu durum, bebeğin ana rahminde iken testislerinin aşağı inmesi sonrasında normalde kapanan geçiş yerlerinin açık kalması sonucunda ortaya çıkar. Büyüklerde görülen hidrosel vakalarının nedeni darbe alma veya iltihap kapma olabilir.

5) Testis Kanseri

Testis şişmesi vakalarının büyük çoğunluğu tehlikeli değildir ancak bazı şişmeler bir kanserin sonucu olabilir. Bu vakalarda testis üzerinde hissedilen şişkinlik genellikle ağrısız ve serttir.

1) İlaç Tedavisi

İbuprofen, parasetamol veya aspirin gibi iltihap giderici ve ağrı kesici etkileri olan ilaçlar testis şişmesine iyi gelecektir.

• Testis şişmesinin nedeni bakteriyel bir iltihap ise 10 günlük antibiyotik kullanımı önerilebilir.
• Şiddetli ağrı varsa Tylenol, Motrin gibi kuvvetli ağrı kesiciler önerilebilir.

2) Ev Tedavileri

Aşağıdaki tedavi yöntemleri testis ve erbezinde görülen iltihap, şişme ve ağrı gibi sıkıntıların hafiflemesini sağlayacaktır:

• Sırt üstü uzanabilir, testislerinizi alttan destekleyecek bir havlu yerleştirebilirsiniz.
• Sporcu çamaşırı gibi testisleri destekleyebilecek ürünler giyin. Testislerin olabildiğince yukarıda kalması iyileşme sürecini hızlandıracaktır.
• Buz uygulayabilirsiniz.
• Ağır egzersizden ve cinsel ilişkiden bir süre uzak durmalısınız.

3) Cerrahi Müdahale

Testis şişmesi genellikle kendi kendine iyileşebilen ve büyük bir tehlike arz etmeyen bir durum olmaktadır. Ancak testis torsiyonu gibi vakalar acil müdahale gerektirir. Testis şişmesi vakalarında kullanılabilecek cerrahi müdahaleler şunlardır:

Varikosel embolizasyonu: Sorunlu damarların tıkanması ameliyatıdır, çok ileri düzeydeki toplardamar şişmesi vakalarında uygulanır. Tıkama işleminden sonra kan başka yollardan ilerleyecek, testis şişmesi yok olacaktır.

Hidroselektomi: Küçük yaştakilerde görülen sıvı toplanmaları kasıklarda ve erbezinde açılan küçük kesilerden alınır. Sonra açık kalan geçiş yerleri kapatılır. Büyüklerde sadece erbezi torbasından sıvı alınır.

Kist ameliyatı: Hasta genel anestezi altındayken küçük bir kesi ile erbezi torbasına girilir, kist alınır. Bazen yeni bir kistin oluşumunu önlemek için epididimisin de alınması gerekebilir.

Testis torsiyonu ameliyatı: Sperm kordonundaki burkulma çözülür, ilgili testis erbezi duvarına sabitlenir. Ameliyata geç kalınırsa testisin alınması zorunlu hale gelebilir.