Polikistik Böbrek Hastalığı Nedir?

Polikistik böbrek hastalığı 500 ile 1000 doğumda bir görülen genetik bir hastalıktır. Bu hastalıkta böbrekte çok sayıda kist oluşur. Oluşan kistler, giderek büyüyerek sonunda böbreğin tamamen kistlerden oluşan bir organa dönüştürür.

Böbreğin işlevsel kısmı kistler nedeniyle tamamen kaybolarak hasta sonunda diyalize girecek duruma gelmektedir. Diyalize giren hastaların %5’inin sebebi polikistik böbrek hastalığıdır.

Polikistik Böbrek Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Bu hastaların önemli yakınmalarından biri de kistlerin büyümesi sonucu gelişen ağrılardır. Böbrek fonksiyonlarını olumsuz yönde etkilemesi nedeniyle antienflamatuar ilaçlardan sakınmak gerekir. Diğer bir yakınmada idrardan kan gelmesidir.

Genellikle kistlerin parlaması nedeniyle oluşmasına karşın, kanser şüphesi de akıldan çıkartılmamalı ve bu yönde araştırmalar yapılmalıdır. Kanamanın bir diğer nedeni de bu hastalarda sık görülen idrar yolu taşlarıdır. Ayrıca idrar yolu iltihaplarına da sık karşılaşılır.

Polikistik Böbrek Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Böbrekteki kistler ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi veya magnetik rezonans yöntemleri ile saptanabilir. En zararsız yöntem ultrasonografidir. Böbrek hastaları için zararlı olan maddeyi kullanmaya gerek olmaz, gebelerde ve çocuklarda rahatlıkla kullanabilir. Ancak ileri yaşlarda sıklıkla görülen basit kistlerle ayrımını çok iyi yapamaz. Özellikle ailede hastalığı olan başka bir kimse yoksa ultrasonografinin güvenilirliği azalır. Bu kişilere genetik analiz yapılması daha doğru olur.

Ailesinde polikistik hastalığı olup da bir veya iki böbreğinde 2 ya da daha fazla kisti bulunan 30 yaş altı kişiler genetik geçişli polikistik hastalık açısından takip edilmelidir. 30-60 yaşları arasında ise her iki böbrekte birden en azından ikişer, 60 yaşından sonra ise her iki böbrekte en azından dörder kistin görülmesi tanı koydurucudur. Gen analizine göre bazı vakalarda böbrek nakli gerekebilir. Hastaların %60’ı son dönem böbrek yetmezliğine girer. Son dönem böbrek yetmezliğine giren polikistik böbrek hastalıklı kişiler için en iyi tedavi yolu böbrek naklidir.

Polikistik Böbrek Hastalığına Bağlı Gelişen Hastalıklar Nelerdir?

Bu hastaların böbrek kistlerinin yanında özellikle karaciğer önde olmak üzere diğer organlarda kistler, beyinde anevrizmalar (baloncuklar), kalın barsakta cepçikler, kalp kapak hastalıkları ve fıtıklar oldukça sık görülür. PKD1 gen bozukluğu taşıyanlarda son dönem böbrek yetmezliğine gidiş ortalama 50 yaş gibi daha erken yaşlarda görülür. PKD2 gen bozukluğunda ise diyalize girme yaşı ortalama 74 dür. Bu hastalık sonucu diyalize girme yaşı açısından erkekler daha şansızdır ve hastalık daha hızlı seyreder.

3-4 kereden fazla gebe kalıp tansiyon yüksekliği olan kadınlarda da hastalığın seyri hızlıdır. Yüksek tansiyon bu hastalarda böbrek yetmezliğine gidişi kolaylaştıran bir faktördür. Bu nedenle hastalığın seyrini yavaşlatmak açısından hastaların tansiyon kontrolünün büyük yararı vardır.