Pernisiyöz Anemi Nedir ? & Pernisiyöz Anemi Hangi Vitamin Eksikliğinde Olur ?

  • HASTALIKLAR
  • Pernisiyöz Anemi Nedir ? & Pernisiyöz Anemi Hangi Vitamin Eksikliğinde Olur ? için yorumlar kapalı
  • 1.255 kez görüntülendi

Pernisiyöz Anemi Nedir ? & Pernisiyöz Anemi Hangi Vitamin Eksikliğinde Olur ?

Pernisiyöz anemi’ye geçmeden önce şu anemi nedir önce onu anlayalım, zira çok sık görülür ve halsizliğiniz, yorgunluğunuz, hatta saç dökülmeniz varsa altta yatan neden anemi olabilir.

Anemi yani Kansızlık, vücutta yeterli sayıda eritrosit (kırmızı kan hücresi) veya hemoglobin bulunmayışı ile giden bir durumdur. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunur ve vücudun tüm dokularına oksijen taşımak için gereklidir.

Dolayısıyla hemoglobin azsa yani aneminiz varsa vücuttaki dokular ve organlar yeterince oksijen alamaz, kalp daha çok çalışır ve çarpıntı olur, halsizlik, çabuk yorulma, kilo alamama, saç dökülmesi, dilde atrofi, kaşık tırnak vs birçok anemi belirtisi oluşmaya başlar.

Erkeklerde, anemi genellikle 13.5 gram /dl’den daha düşük hemoglobin düzeyi olarak tanımlanırken, kadınlarda 12.0 gram /dl’den düşük bir hemoglobin düzeyi anemi göstergesi olarak kabul edilir.

Anemi, kırmızı kan hücrelerinin veya hemoglobin üretimindeki bozulmaların yanı sıra, artan kırmızı kan hücrelerinin imhası veya kan kaybından da kaynaklanabilir.

Pernisiyöz anemi de sorun  gastrik yani mide mukozasında intrinsik faktör (IF) eksikliğinden dolayı B12 vitamininin bozulmuş emilimidir, yani kanda vitamin b12 eksikliği olur.

Periferik kanda büyük, olgunlaşmamış, çekirdekleşmiş hücrelerin (alyuvar hücrelerinin öncüsü olan megaloblastlar) dolaştığı ve kan hücreleri olarak işlev görmediği bir hastalıktır.

İnsanlar B-12 vitaminini hayvansal ürünlerden (et ve süt ürünleri) alır. Vücut B12 vitaminini uzun süre saklayabilir, bu nedenle yetersiz beslenme, B12 vitamininin eksikliğine başlamadan  yıllarca devam etmiş olmalıdır. Bu nedenle, pernisiyöz aneminin belirtileri genellikle yıllarca ortaya çıkmaz.

Pernisiyal anemi, en sık yaş ortalaması 60 olan erişkinlerde teşhis edilirken, nadir, konjenital (doğuştan) bir pernisiyal anemi türü de tanımlanmıştır.

Diğer kansızlık nedenlerinde olduğu gibi, kan oksijen taşıma kapasitesinde azalma ile ilgili belirtiler yorgunluk ve nefes darlığı gibi belirtilerdir. Vitamin B12 eksikliği sinir sisteminin işlevini de etkiler ve sinir sistemi hasarına bağlı semptomlar, anemi keşfedilmeden önce bile belirgindir.

Megaloblastik anemi nedir ?

Bazen anemi, alyuvarların boyutlarına ve mikroskobik görünümlerine göre alt sınıflara ayrılır. Bu bağlamda, pernisiyal anemi, megaloblastik aneminin bir şeklidir.

Megaloblastik anemide, anormal derecede büyük kırmızı kan hücreleri (megaloblast) görülür. Megaloblastlar, B12 vitamini veya folik asit seviyeleri düşük olduğunda kemik iliğinde üretilir.

Megaloblastik anemi, diğer kemik iliği hastalıklarından da kaynaklanabilir ve bazı kanser kemoterapi ilaçlarının bir yan etkisi olabilir.

Pernisiyöz anemiye neden olan şeyin geniş açıklaması ;

Pernisiyöz anemi, vücudun kendi bağışıklık sisteminin kendi dokularına yanlışlıkla zarar verdiği bir otoimmün hastalıktır. Pernisiyöz anemide gastrointestinal sistemden vitamin B12’nin eksik emiliminin midede bulunan, vitamin B12’nin emilmesi için gerekli protein olan intrensik faktöre (IF) karşı bir otoantikorun varlığından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Normalde, B12 vitamini midede intrensek faktöre bağlanır ve bu, sindirim sürecinde ince bağırsak tarafından absorbe edilmesini kolaylaştırır.

IF proteinine saldıran ve mide sekresyonlarında IF seviyelerini düşüren otoimmün süreçle birlikte, mide mukoza hücrelerine karşı bir başka otoimmün reaksiyon da oluşur ve sonuçta kronik atrofik gastrit olarak bilinen bir inflamasyon şekli ortaya çıkar.

Pernisiyöz anemi, bazen Graves hastalığı, Hashimoto tiroiditi ve vitiligo (cilt bölgelerinin renk kaybı veya beyazlaması) gibi diğer otoimmün hastalıklarla ilişkilidir.

Pernisiyöz anemi, B12 vitamini eksikliği anemisi ile aynı mı ?

Hayır.

Pernisiyözi anemi, yukarıda tarif edilen otoimmün süreçten kaynaklanan bir vitamin B12 eksikliğidir. Bununla birlikte, vitamin B12 eksikliğinin diğer nedenleri de pernisiyöz anemi ile aynı semptomları sergileyebilir.

B12 vitamini eksikliğinin diğer potansiyel nedenleri, mideyi veya midenin bir kısmını cerrahi olarak çıkarmak (toplam veya kısmi gastrektomi), çölyak hastalığı veya Crohn hastalığı gibi diğer gastrointestinal hastalıklar, gastrointestinal sistem enfeksiyonları, bazı ilaçlar ve zayıf beslenme’dir.

Vitamin B12 eksikliği /pernisiyöz aneminin belirtileri nelerdir ?

Pernisiyöz anemi, vitamin B12 eksikliğine neden olan diyetteki vitamin B12’nin emilimini bozan bir otoimmün durumda ortaya çıkar. Pernisiyöz anemi de dahil olmak üzere herhangi bir nedene B12 vitamini eksikliği, anemi ve nörolojik semptomlara neden olur. Vücut büyük B12 vitamini depolarına sahip olduğundan, eksikliğin oluşması uzun yıllar alır.

Vitamin B12 eksikliği, çeşitli belirtilere yol açan sinir sistemini etkiler. Bazen bunlar, anemi ile ilgili semptomlardan önce belirgin olabilir.

Nörolojik belirtiler değişken ve nonspesifik olabilir (yani bir dizi farklı durumdan kaynaklanabilen belirtilerdir). Uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük, koordinasyon eksikliği, beceriksizlik, hafıza zayıflığı ve kişilik değişiklikleri hissedilebilir.

Vücudun her iki tarafı da etkilenir ve bacaklar genellikle kollardan daha fazla etkilenir. Ciddi bir eksiklik ise aşırı kas zayıflığı, spastisite, parapleji ve dışkı- idrar kaçırma gibi daha ciddi nörolojik semptomlara neden olabilir.

Aneminin belirtileri, kanın oksijen taşıma kapasitesinin azalmasından kaynaklanmaktadır. Nefes darlığı, yorgunluk, baş dönmesi ve solgun cilt tümüyle anemi ile ortaya çıkabilir. Kalpte üfürüm, taşikardi yani hızlı kalp atışı, aritmiler, büyümüş bir kalp (kardiyomegali) veya kalp yetmezliğine neden olabilir.

Vitamin B12 eksikliği ve nörolojik semptomları olan herkesin aynı zamanda anemisi olmayabileceğine de dikkat etmek önemlidir.

B12 vitamininin eksikliği dilin yüzeyini de değiştirebilir ve parlak veya pürüzsüz görünebilir.

Semptomları olmayan bir hastada bazen pernisiyöz anemi teşhis edilir. Bu vakalarda, başka nedenlerden ötürü kan testleri yapıldığında ciddi B12 eksikliği tesadüfen bulunur.

Onun için bende ellerde ve ayaklarda uyuşma,konsantrasyon güçlüğü, halsizlik, çabuk yorulması olan herkese vitamin B12 testini yaptırmalarını öneriyorum. Vitamin B12 ile ilgili yazımı buradan okuyabilirsiniz.

Hangi doktorlar tarafından tedavi edilir ?

Pernisiyöz anemi, hem iç hem de aile hekimliği uzmanlarının yanı sıra kan hastalıkları uzmanı (hematolog) tarafından tedavi edilebilir.

Tanısı nasıl konur ?

İlk adım her zaman kapsamlı bir öykü ve fizik muayenedir. Bu muayene sonuçları direkt ileri testlere yardımcı olmak için kullanılır. Vitamin B-12 eksikliğinin diğer nedenlerini teşhis etmeye yardımcı olabilecek bir dizi laboratuvar testi mevcuttur. Bu testler ;

Tam bir kan sayımı (CBC)
Mikroskop altında kan smearının (periferik yayma) incelenmesi, çoğunlukla CBC ile birlikte yapılır.
Kan B-12 vitamini seviyesi ölçümleri
IF veya Anti-Paryetal Hücre Antikoru testi
Demir ve demir bağlama kapasitesi testi
Folat seviyeleri (genellikle vitamin B-12 seviyeleri düşük olduğunda azalır)
Her ikisi de vitamin B-12 eksikliğinin hassas göstergeleri olabilecek metilmalonik asit veya homosistein kan seviyeleri
Vücudun B12 vitamini emme kapasitesinin bir ölçüsü olan Schilling testi, geçmişte olduğundan daha az kullanılır.
Kemik iliği bozukluklarından şüpheleniliyorsa, bazı vakalarda kemik iliği aspirasyonu veya kemik iliği biyopsisi önerilebilir.

Pernisiyöz anemi ve vitamin B12 eksikliği tedavisi nasıldır ?

Pernisiyöz aneminin ve vitamin B12 eksikliğinin belirtileri, B12 vitamini takviyesi ile tedavi edilebilir. Eğer pernisiyöz anemi dışında bir durum B12 vitamini eksikliğinden sorumluysa, tedavinin altta yatan duruma yönlendirilmesi gerekir. B12 vitamini eksikliği belirtileri sadece birkaç gün tıbbi tedaviden sonra iyileşebilir.

B12 vitamini tipik olarak intramüsküler enjeksiyon şeklinde verilir. 1000 mikrogram (1 mg) vitamin B12 enjeksiyonu genellikle bir hafta süreyle her gün, bunu takiben dört hafta boyunca her hafta 1 mg, daha sonra her ay 1 mg şeklinde verilir.

Pernisiyöz anemi / vitamin B12 eksikliği önlenebilir mi ?

Pernisiyöz anemiye neden olan otoimmün süreç önlenemez. Diğer gastrointestinal hastalıklar ve gastrointestinal cerrahi gibi durumların neden olduğu vitamin B12 eksikliği, bu nedensel durumların kendilerinin önlenebilir olduğu ölçüde önlenebilir.

B12 vitamini hayvansal (örneğin et, balık, kümes hayvanları, süt) kaynaklardan türetilir, ancak vejetaryenlerde  vitamin B12 eksikliği, oral B12 takviyeleri kullanılarak önlenebilir. Haftalık olarak 100-200 mikrogram (mcg) oral alım yapılır.

Vejetaryenler veya gebe ve emziren kadınlar B12 takviyesini almalıdır.

Pernisiyöz anemi /vitamin B12 eksikliği için prognoz nedir ?

Tedavi edilmezse, pernisiyöz aneminin nörolojik komplikasyonları kalıcı olabilir ve ölümle sonlanabilir, ancak pernisiyöz anemi, B12 vitamini uygulamasıyla kolay ve etkili bir şekilde tedavi edilir. Yaşam boyu tedavi gerekir.

Pernisiyöz anemisi olan insanlar normal popülasyona kıyasla biraz daha fazla (2-3 kat) mide kanseri riski taşırlar.

 

Etiketler:

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.