Çoğu kulak akıntısı vakası, tehlikeli nedenlerle ortaya çıkmaz ve tehlikeli sonuçlara yol açmaz. Genellikle kulakta bir iltihabın söz konusu olduğu anlamına gelir. Ancak aşağıdaki durumlarda kulak akıntısı çok tehlikeli olabilir:

• Kulaktan kan gelmesi söz konusu ise, akıntıya kan karışmışsa
• Kulak akıntısı, şiddetli darbe sonrasında ortaya çıktıysa

1 Kulak İltihapları

Kulak akıntısının en yaygın görülen nedeni, kulak iltihaplarıdır. Kulak akıntısı, mikroplara karşı kalkan oluşturan bünyenin ürettiği iltihabın bir sonucu olabilmektedir.

Orta Kulak İltihabı: Kulak akmasına sık yol açar. Kulak zarının arkasında biriken iltihap önce ağrıya neden olur. Sonrasında kulak zarı yırtılması ile birlikte kulak akıntısı başlayabilir. Çocuklarda çok daha sık görülür.

Orta kulak iltihabı, aşağıdaki nedenlerle ortaya çıkabilir:

• Üst solunum yolu iltihapları (grip, soğuk algınlığı vb.) nedeni ile östaki borusunun tıkanması
• Sigaraya maruz kalmak, kirli havuzlarda yüzmek gibi nedenlerle orta kulağa mikrop taşınması
• Sinüzitin, ağız içi iltihaplarının veya dış kulak iltihabının orta kulağa sıçraması

Kronik Orta Kulak İltihabı: Kalıcı kulak akıntısına yol açabilir. Kulak akıntısının miktarı çok fazla olmayabilir; rengi genellikle sarı-kahverengidir. Kötü kokuludur. Hastada baş dönmesi, işitme kaybı, denge yitimi gibi başka şikayetler de söz konusu olabilir. Orta kulak iltihabının tedavi edilmemesi, kronikleşmesine yol açabilir.

Dış Kulak İltihabı: Kulak zarından itibaren, kulağın görünür kısmına kadar olan bölgede ortaya çıkan iltihaptır. Kulak akıntısının yanında kulak ağrısı, şişme, kulak kaşıntısı, pullanma gibi belirtiler de söz konusu olabilir.

Aşağıdaki etkenler dış kulak iltihabına yol açabilir:

• Kulak kanalında görülen sedef, seboreik dermatit, egzama gibi cilt iltihapları
• Orta kulak iltihabının dış kulağa sıçraması
• Alerji (kulaklıklara, polene, kulak damlalarına veya şampuan gibi kozmetik ürünlere karşı alerjik reaksiyon geliştirilebilir)
• Başta stafilokok olmak üzere bazı bakteri iltihapları
• Nadiren mantar iltihapları

Yüzücülerde dış kulak iltihabına daha sık rastlanmaktadır. Havuzun kirli olması ve kulaktaki nem, iltihap riskini artırır. Bu nedenle dış kulak iltihabı, yüzücü kulağı olarak da adlandırılabilmektedir.

2 Aşırı Kulak Kiri

Sağlıklı bir insanda her gün az miktarda kulak kiri oluşur. Buşon adı da verilen kulak kiri, doğal kulak salgılarının toz ve diğer çevre kirleri ile birleşmiş halidir. Kulak kanalı kendini temizler ve kulak kirini dışarı atar.

Ancak kulağın doğal salgıları beklenmedik şekilde artarsa, kulak akıntısına yol açacak kadar kulak kiri oluşabilir. Aşağıdaki etkenler aşırı kulak kirine neden olabilir:

• Kulağın tahriş olması
• Kulak alerjileri
• Uzun süre kulak içi kulaklıklar takmak
• Kulak şişmesi
• Kirli, aşırı tozlu ortamlarda bulunmak; uçucu endüstriyel atıkların bulunduğu ortamlarda çalışmak
• Kulak kanalının anatomik olarak dar olması veya çok kıllı olması
• Yaşın ilerlemesi
• Kulak çöpü kullanımı nedeni ile kulak kirinin kulak kanalında tıkalı kalması

Kulak kirinin yol açtığı kulak akıntısı, kısır döngüye de girebilir. Kulak daha fazla salgı salgılar; kulak kiri kulak kanalında birikir, bu birikintiyi temizlemek isteyen kulak, daha fazla salgı üretir. Sonuçta kulak akıntısı ortaya çıkabilir.

3 Şiddetli Darbe

En tehlikeli olan kulak akıntısı türü, şiddetli darbelerden sonra ortaya çıkandır. Çünkü beyin omurilik sıvısı (BOS) kaçağı olduğu anlamına gelebilir. BOS ince kıvamlı, yapışkan ve berrak bir sıvıdır. Kafatasında bir çatlak sonucu boşalabilir. Darbeye bağlı olarak bir miktar kanla karışmış olabilir.

Bu şekilde kulak içi akıntısı olan kişi olabildiğince hareket ettirilmemeli, 112 acil çağrılarak profesyonel destek istenmelidir.

4 Kulaktan Su Akması

Kulak akıntısı, dış kulak kanalında kalan suyun dışarı çıkması sonucu da görülebilir. Özellikle yüzdükten veya duşa girdikten hemen sonra akmaz, bir süre geçtikten sonra akarsa kulak akıntısı gibi düşünülebilir. Doğal bir durumdur.

5 Diğer Nedenler

Aşağıdaki etkenler de kulak akıntısına yol açabilir:

Kulakta Yabancı Madde: Özellikle küçük çocuklarda karşılaşılan kulak akıntısının sık karşılaşılan bir nedenidir. Yabancı madde kulakta şişmeye ve iltihaba neden olarak kulak akıntısına yol açabilir. Kulak kanalının derin ve karanlık olması, yabancı maddeyi görmenize engel olabilir.

Kulak Zarı Delinmesi: Tek başına kulak akıntısına yol açmaz. Ancak orta kulak iltihabı veya kanama gibi kulakta sıvı birikmesine yol açan başka etkenlerin varlığında kulak akıntısına neden olabilir. Aşağıdaki etkenler kulak zarı yırtılmasına veya delinmesine yol açabilir:

• Kulak kanalında yabancı madde
• Çok yüksek ses
• Ani basınç değişimleri (uçak yolculukları yapmak vb. nedenlerle)
• Orta kulak iltihabı
• Darbe ve travma

Kolesteatom: Kulak kanalında anormal hücre birikmesi hastalığıdır. Kulak zarı hasarına bağlı olarak gelişen basınç farkı, kolesteatoma zemin hazırlayabilir. Benzer şekilde, östaki borusu sorunları da kolesteatoma neden olabilir.

Perilenfatik Fistül: Bu fistüllerin varlığında, cochlear sıvı adı verilen kulak sıvısı orta kulağa boşalabilir. Kulak zarı olmayan kişilerde veya kulak zarı hasarlı olan bireylerde kulaktan sıvı akmasına neden olabilir.

Aşağıdaki çok nadir görülen sorunlar da kulak akıntısına yol açabilir:

• Kulak ameliyatları komplikasyonu nedeni ile BOS kaçağı
• Kulak kanserleri, orta kulakta ortaya çıkan kulak tümörleri
• Wegener granülomatozisi
• Nekrotizan dış kulak iltihabı
• Kulak polibi

Kulak akmasını kesmek için, altta yatan nedenin tedavi edilmesi gerekir. Dolayısıyla müdahaleler doğrudan kulak akıntısını durdurmaya yönelik değil, iltihapları iyileştirmeye yönelik olarak uygulanır.

1 Orta Kulak İltihabı Tedavisi

Çoğu orta kulak iltihabı, 3-5 gün içinde iyileşir ve ciddi bir müdahale gerektirmez. Ancak ağrı kesici ve ateş düşürücü etkisi için paracetamol veya ibuprofen içerikli ilaçlar yazılabilir.

Antibiyotik Kullanımı: Orta kulak iltihaplarını daha hızlı iyileştirdiğine dair yeterli delil yoktur. Bu nedenle tedavide düzenli olarak kullanılmaz. Ancak kulak akıntısı söz konusu ise, kulak zarının hasar görmüş olması muhtemeldir. Bu durumda iltihabın yayılmaması için antibiyotik kulak damlaları ve hapları yazılabilir.

Kulak akıntısı için, ciprofloxacin içerikli antibiyotik kulak damlası önerilebilir.

Valsalva Manevraları: Östaki borusu tıkanıklığını açarak iltihabı akıtabilir. Bu durumda kulak akıntısı da kaybolacaktır. Aşağıdakileri uygulayın:

• Derin bir nefes alarak ağzınızı kapatın.
• Burundan yavaşça nefesinizi verin.
• Bu esnada burnunuzu da yavaşça kapatın. Hava çıkamazken, kulaklarınızdaki basınç artışını hissedin.

2 Dış Kulak İltihabı (Yüzücü Kulağı) Tedavisi

İltihabın nedenine göre, tedavi şekli de çok değişken olabilir.

• Genellikle kulak damlası tedavileri ile kontrol altında tutulur.
• Kulakta akıntının doktor tarafından emilmesi ve temizlenmesi etkili sonuç verebilir.
• Selülit veya lenf bezi şişmesinden kaynaklanıyorsa, antibiyotik haplar gerekli olabilir.
• Alerjik iltihaplar için antishistamin kulak damlaları gerekli olabilir.
• Asetik asit, antiseptik damlalar veya steroid kulak damlaları önerilebilir.

Dış kulak iltihabı akması sürekli tekrar ediyorsa, aşağıdaki konularda dikkatli olmanız gerekir:

• Sürekli antibiyotik damla kullanmak, mantar iltihabı riskini artırır.
• Temiz havuzlarda yüzmeli, bulunduğunuz çevreyi temiz tutmalısınız.
• Kulaklık veya işitme cihazı gibi ürünleri değiştirmeniz gerekebilir.
• Kronik orta kulak iltihabı tedavi edilmelidir.

3 Kulak Zarı Onarımı

Kulak zarı delinmesi, çoğu zaman birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak bazı iyileşmeyen vakalar veya büyük kulak zarı yırtıkları tıbbi müdahale gerektirir. Bu durumda;

• %1 sodyum hyaluronat çözeltisi ile iyileşme hızlandırılabilir.
• Veya timpanoplasti isimli cerrahi müdahale ile kulak zarı onarılabilir.

1 Kulak Temizliği

Kulak temizleme sağlıklı ve hassas şekilde yapıldığı sürece çoğu kulak akıntısının geçmesini sağlar. Öncelikle, kulak çöpü kullanılmamalıdır. Çünkü tahrişe ve kulak zarı delinmesine yol açabildiği gibi; kulak kirinin iyice kulak kanalına doğru ilerlemesine ve kulak tıkanıklığına neden olabilir.

Kulak temizliğini aşağıdaki güvenilir yöntemlerle yapınız:

Başlamadan Önce: Kulak zarı delinmesi, orta kulak iltihabı veya dış kulak iltihabı gibi sorunlarınızın olmadığından emin olunuz. Mukus benzeri yoğun kulak akıntısı varsa, kulağınızı kendiniz temizlemeye çalışmayınız.

Bu sorunlardan kaynaklanan kulak akıntısı, tıbbi tedavi gerektirir.

Tuzlu Su İle Kulak Temizliği:

• Yarım su bardağı ılık suda bir çay kaşığı tuz çözün.
• Bir parça pamuğu tuzlu su ile ıslatın.
• Temizleyeceğiniz kulağınız yukarı bakacak şekilde başınızı eğin.
• Pamuğu sıkarak kulak kanalınıza birkaç damla tuzlu su düşürün. Fazlasına gerek yok.
• Bir süre bekledikten sonra doğrulun.
• Orta parmağınızın ucuna temiz bir bez sararak kulağın görünen kısmını ve kulak kanalının sonunu temizleyin.

Temizlik esnasında tuzlu su yerine aşağıdakileri de damlatabilirsiniz:

• %1’lik hidrojen peroksit (Oksijenli su)
• Eşit miktarda eczane alkolü ve sirke karışımı
• Bebek yağı
• Mineral yağı (bebek kozmetik ürünlerinin yapımında kullanılan)

Not: Bu karışımlarla kulağınızı boğmanıza gerek yok. Birkaç damla yeterli olacaktır.

Dikkat: Kulak kiri, kulak tıkanmasına yol açacak kadar çoksa, bir kulak burun boğaz doktoruna gidilerek kulak temizleme müdahalesi istenmelidir. Bu basit ve kısa süreli işlem; kulak akıntısının yanında kulak tıkanıklığı ve kulakta doluluk hissi gibi belirtilerin de yok olmasını sağlayacaktır.

2 Kulak Akıntısına Bitkisel Çözümler

Sarımsak Damla: Doğal antibiyotik etkisi, kulak iltihaplarını düzelterek kulak akıntısını sonlandırabilir:

• 2-3 diş sarımsağı ezerek suyunu çıkarın.
• Kulağınıza 3-4 damla damlatın.
• Beş dakika bekleyin.
• Temiz bir bezle kulağınızı kurulayın
• Bu işlemi günde iki kez, birkaç gün boyunca tekrar edin.

Nim Ağacı Yağı: İltihap giderici ve antibiyotik etkilidir. Kulak akıntısını durdurmak için 2 damla damlatın.

3 Ev Tedavileri

Sıcak Uygulama: Sıcak etki, kulak akıntısını hızlandırarak kulak kanalının temizlenmesini sağlayabilir. Bu sayede kulak akıntısı tek seferde boşalarak sonlanabilir. Sıcak su ile ıslattığınız bir havluyu kulağınıza 3-5 dakika boyunca uygulayın.

Buhar: Östaki borusunun açılmasını ve olası bir iltihabın akmasını sağlayabilir. Bir tencere dolusu kaynar suyun üzerine dikkatlice eğilebilir; ya da buhar banyosu yapabilirsiniz.

Kulak akması, orta kulakta biriken iltihabın akması sonucu görülürse, kulak ağrısına iyi gelebilir. Kulaktaki iltihap boşalmış demektir. Ancak elbette ortada sağlıklı olmayan bir durum olduğunun göstergesidir.