Kemik vereminde herhangi bir kemik etkilenebilir ama en çok sırt (torakal) omurları ve ağırlık taşıyan büyük eklemlerin çevresindeki kemikler etkilenir. Belirtileri şunlardır:

Ağrı: En çok sırt, el, bilek ve dirseklerde ağrı görülür.

Uyuşukluk: Bileklerde kemik veremi olursa elin ilk üç parmağında uyuşukluk ve güçsüzlük oluşabilir.

Eklem iltihabı, kireçlenme: Kemik veremi aşamalı olarak artan şekilde kalça eklemine ve dizlere zarar verir. Genellikle sadece bir eklem sorunlu olur. Etkilenen eklem şişebilir ve ağrıyabilir. Hareket kısıtlanır. Şiddetli vakalarda eklem çevresinde apse oluşabilir.

Felç: Omurgada görülen kemik veremi bir omurdan diğerine atlayarak omur aralarına hasar verebilir. Şiddetli vakalarda çok zayıflayan omurlar çökerek omuriliği sıkıştırıp vücudun alt kısmında felce neden olabilir.

Diğer belirtiler:

• Kamburluk
• Yüksek ateş
• Yorgunluk
• Gece terlemeleri

Akciğerde vereme yol açan Myobacterium tuberculosis bakterisi kan dolaşımı veya iltihaplı lenf bezleri ile kemiklere ve eklem sıvılarına erişip buralara yerleşirse kemik veremine yol açar.

• Verem hastası kişi öksürerek veya hapşırarak hastalığı yayabilir. Çok bulaşıcı değildir. Hasta kişinin eşyalarını kullanmak hastalığa yakalanma sebebi değildir.
• Verem hastası anne hamilelik esnasında bebeğine hastalık bulaştırabilir.
• Akciğere yerleşen verem, vücudun tüm bölgelerine ve kemiklere yayılabilir.

Kemik veremi tedavisi öncelikle hastalığa neden olan bakterileri temizlemek, daha sonra da eklem ve kemik sağlığını korumaya yöneliktir.

1 İlaç Tedavisi

Kemik vereminde güçlü antibiyotik ilaç karışımları kullanılır. Aşağıdaki ilaçlar hastanın kilosuna ve genel sağlık şartlarına göre farklı dozlarda kullanılır:

• Rifampisin
• Isoniasid
• Pirasinamide
• Etambutol
• Pyridoxine (B6 vitamini)

İlaç tedavisi bir ile bir buçuk yıl arasında sürer.

2 Eklemlerin Sabitlenmesi

Kemik veremine yakalanan eklem ve kemiğin baskı altında olmaması gerekir. Hareket kısıtlanmalıdır. Bu amaçlarla:

• Hastanın omurgasında baskı olmaması için eğimli uyku pozisyonları önerilir. Günlük aktiviteler esnasında doğru postür (duruş) önemlidir.
• Etkilenen kemik veya eklem alçıya alınabilir.
• Özel atel veya korse benzeri sabitleyici aparatlar kullanılabilir.

3 Cerrahi müdahale

Cerrahi müdahale kemik veremi tedavisinde kısıtlı rol oynar. Omurlarda büyük oranda baskı, anormal hareketlilik veya omurilik sorunları oluşursa omurga sabitleme (anterior füzyon) ve baskı azaltma ameliyatları uygulanabilir.

Kemik veremi atlatıldıktan sonra eklem ve kemiklerde kabul edilemez miktarda pozisyon kayması ve hasar bırakırsa cerrahi müdahaleler gerekebilir. Bazı şiddetli vakalarda artrodez (eklem kaynaştırma) ameliyatı uygulanarak eklemin sabitlenmesi zorunlu hale gelebilir.