“Bu makalemizde karaciğer yağlanması, belirtileri ve tedavisi ile ilgili Uzman doktorların verdikleri bilgileri ve karaciğer yağlanması diyetini paylaşacağız.”

Karaciğer yağlanması Tıb dilinde ‘Hepatosteatoz’ ve “ Steatoz”  olarak bilinir ve karaciğer hücrelerinde çeşitli nedenlerden dolayı fazla yağ birikmesiyle meydana gelir. Normalde karaciğer hücrelerinde az bir miktarda yağ bulunabilir ve bu durum karaciğerde herhangi bir hasara yol açmaz. Ancak yağlanmanın normalden fazla olması karaciğerde fonksiyonel ve yapısal değişikliklerin ortaya çıkmasına yol açar. Yağlanma sonucu karaciğer genişler ve organlarda baskı oluşmasıyla çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Karaciğer yağlanmasının tedavisinde erken teşhis çok mühimdir. Bu sağlık sorunu şayet tedavi edilmez ve ilerlerse siroz hastalığına hatta karaciğer yetmezliğine neden olabilir.

Karaciğer Yağlanması Belirtileri

Karaciğer yağlanması ilk safhalarda hiç bir belirti vermeyebilir. Ancak yağlanma ilerledikçe karaciğer fonksiyonlarının bozulmasına bağlı belirtiler ortaya çıkacaktır. Karaciğer yağlanmasında en sık karşılaşılan belirtiler şunlardır;

1. Halsizlik, bitkinlik, kendini yorgun hissetme
2. Midede şişkinlik ve hazımsızlık
3. Ciltte çeşitli problemler (Örneğin; ciltte görülen kızarıklık ve kaşıntı)
4. Mide bulantısı
5. Baş ağrısı
6. Gözlerde kızarma ve sararma
7. Kilo ve güç kaybı
8. Nefes ve vücut kokusu
9. Hafıza bulanıklığı, dikkat eksikliği, zihin karışıklığı
10. Vücut ısısında yükselme
11. Hemoroid sorunu
12. Karaciğer bölgesinde ağrı
13. Hafızanın zayıflaması, unutkanlık
14. İştahsızlık
15. Koltuk altı ve boyun kısmında renk değişimi
16. Karın ağrısı
17. Zihin bulanıklığ

Karaciğer Yağlanmasının Nedenleri

1. Yanlış beslenme alışkanlıkları (Şeker ve yağ açısından zengin, protein açısından fakir bir beslenmede ve aşırı A vitamini alımı da karaciğer yağlanması yapabilir.)
2. Marketlerde satılan abur cuburun, doğal olmayan besinlerin bol bol tüketimi
3. Hareketsiz yaşam
4. Alkol kullanımı: Alkol karaciğerin yağ asitlerini parçalamasını zorlaştırır. Parçalanamayan yağ asitleri karaciğerde depolanır.
5. Bazı ilaçlar (kortizon içeren ilaçlar, östrojen ilaçları vb ilaçar) karaciğer yağlanmasına yol açabilir.
6. Şok diyetler yapmak, çok hızlı kilo kaybı yaşamak
7. Yaşlanma
8. Obezite aşırı şişmanlık
9. Damar yolu ile uzun süreli beslenme
10. Diyabet (Özellikle Tip 2 diyabet, karaciğer yağlanmasına neden olabilen bir hastalıktır.)
11. İnsülin direnci
12. Yüksek tansiyon
13. Genetik
14. Hamilelik
15. Fazla yağ ve karbonhidrat tüketimi
16. Aşırı A vitamini alımı
17. Hormonal hastalıklar
18. Bazı bakteri ve virüsler: Bazı enfeksiyonlar karaciğeri yağ tutmaya uyarabilir.
19. Yüksek kalorili gıdalarla beslenmek karaciğerin iş yükünü artırır, verimli işlenemeyen bileşenler ve karaciğerin zorlanması karaciğer yağlanmasına neden olur.

Karaciğer Yağlanması Nasıl Teşhis Edilir?

1. Fiziksel muayene: Doktor, karın boşluğunu muayene ederek karaciğer yağlanması olup olmadığını teyit etmeye çalışır.
2. Kan testi: Karaciğerdeki bazı enzimlerin yüksek olup olmadığı kontol edilir. Çünkü bazı enzimlerin miktarının fazla olması, karaciğer yağlanması işareti olabilir.
3. Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) ya da manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi cihazlar ile  karaciğer dokularında herhangi bir hasar olup olmadığı kontrol edilebilir.
4. Biyopsi: İnce steril bir iğne yardımı ile cilt altından karaciğere ulaşılarak bir parça örnek alınması şeklinde uygulanan biyopsi, karaciğerdeki hasarı, yağ miktarını ve iltihaplanmayı kontrol etmeye yardımcı olmaktadır.

Karaciğer Yağlanmasının Tedavisi İçin Uzman Doktordan Öneriler

1. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Nurdan Tözün karaciğer yağlanmasının tedavisine yardımcı olmak için şu önerilerde bulunuyor;
2. Her gün en az 45 dakika düzenli ve tempolu yürüyüşe çok özen gösterin. Düzenli, tempolu yürüyüş yağlanmanın önemli ölçüde gerilemesine yardımcı oluyor.
3. Kendinize kırmızı etten fakir, balık eti, sebze ve meyveden zengin, tahıl ve süt ürünlerini içeren bir beslenme programı belirleyin. Hamur işlerinden, unlu ve şerbetli tatlılardan, abur cuburdan uzak durun.
4. Mevcut kilomuzda yüzde 3 oranında bir azalma bile, karaciğer yağlanmasının yüzde 35-100 arası gerilemesini sağlıyor. Bu nedenle fazla kilonuz varsa zayıflayın.
5. Ambalajlı ve katkı maddeleri içeren hazır gıdalardan hem de beyaz undan yapılmış yiyeceklerden kaçının
6. Basit karbonhidratlar yerine (Beyaz/esmer ekmek, pirinç, patates, un/mısır, pizza/makarna, cips, mısır gevreği, fruktoz içeren meyve suları, gazlı içecekler) kompleks karbonhidratları (tam buğday, tahıl, baklagiller, taze meyve, yeşil sebze) tercih edin.
7. Alkol karaciğere çok zarar verdiğinden alkolden uzak durun.

Beslenme Uzmanı Ve Diyetisyen Selahattin Dönmez’den Karaciğer Yağlanması Diyeti Önerileri

1. Sakatat etleri, yağlı etler, tavuk derisi ve butu, yumurta.. gibi kolesterol ve hayvansal yağ içeriği yüksek yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Mümkün olduğunca az yağlı yemekler tüketmeye özen gösteriniz.
2.  Günlük taze meyve ve sebze tüketimine özen göstermelisiniz. Özellikle karaciğerden toksik maddelerin atımına yardımcı olduğu için mevsiminde enginar tüketiminizi arttırınız.
3. Balın karaciğer için çok faydalı olduğu bilinmektedir. Kahvaltıda düzenli olarak 1-2 tatlı kaşığı bal tüketmek yeterli olacaktır. Balda bulunan cholin maddesi; karaciğer dokusunu güçlendirerek, vücut için hayati önem taşıyan fonksiyonların yerine getirilmesinde önemli bir besindir.
4. Vücutta karaciğer yağlanmasının azaltılması için yapılması gereken önemli bir diğer nokta da günlük beslenmenizde antioksidan madde miktarının arttırılmasıdır. Değişik renkte meyve tüketmeye özen göstererek çeşitli antioksidan maddelerin alımını arttırabilirsiniz.
5.  Alkol,  karaciğere en çok zarar veren etmenlerden biridir. Alkol kullanımı sonucunda vücutta biriken toksinler, karaciğer hücrelerine zarar vererek ölümcül sonuçlar doğurabilecek hastalıklara neden olabilir. Bu nedenle karaciğerin sağlığı için alkol tüketiminin bırakılması gerekmektedir.

Karaciğer Yağlanmasının Tedavisi Yapılır? Uzman Doktor Cevaplıyor

Prof. Dr. Ahmet Dobrucalı karaciğer yağlanmasının tedavisiyle ilgili şu bilgileri veriyor;

1. Karaciğer yağlanması çoğunlukla altta yatan sebepler ortadan kaldırıldığında düzelen ve gerileyen bir hastalıktır. Tedavi genellikle yağlanmaya yol açan sebebe göre yapılır. Örneğin; aşırı kiloların verilmesi (obezite tadavisi), yüksek kan trigliserid seviyesini düşürmek, diabetin kontrol altına alınması, ve alkol kullanımının kesilmesi gibi.
2. Obezitenin (aşırı kilolu olmak) yüksek kan trigliserid seviyeleri ve şeker hastalığı ile birlikte bulunması durumu daha ciddi bir hale getirebilir. Egzersiz ve diyet programları ile zayıflayamayan hastalara zayıflatıcı mide balonu takılması gibi başka yöntemlerle yardımcı olunması gerekir (bkz. zayıflatıcı mide balonu). Steatohepatitte karaciğer nakline nadiren ihtiyaç duyulur.

İbrahim Saraçoğlu Karaciğer Yağlanmasını Geçirmek İçin Maydanoz-Limon Suyu Kürü Nasıl Yapılır?

Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu, karaciğer yağlanmasına karşı sabahları maydanoz-limon kürü tavsiye ediyor. İlk 15 günden sonra ikinci on beş günde, akşamları da lavanta kürü yapmanızı öneriyor. İbrahim Saraçoğlu Maydanoz Limon Kürü şöyle yapılır; Onbeş-onaltı adet maydanoz sapını ve gövdedeki saplarını blendırın içine atın. Üzerine, yeni taze sıkılmış iki yemek kaşığı limon suyu ekleyin. Yaklaşık yarım bardaktan biraz fazla klorsuz su ilave edin, klorsuz su yerine marketten alacağınız pet şişe su da olur ve blendırı bir-iki dakika çalıştırın. Sonrasında karışımı bardağa boşaltın ve sabah kahvaltısından onbeş dakika önce aç karına için. Her defasında maydanoz-limon kürünü taze olarak hazırlayın. Her sabah onbeş gün buyunca maydanoz-limon kürünü uygulayınız ve sonrasında beş gün ara veriniz. Beş gün aradan sonra 15 gün, sabahları maydanoz-limon kürü, akşamları ise lavanta kürü uygulanır. Yani (15 gün maydanoz-limon kürü)+ 5 gün ara + (sabahları maydanoz-limon, akşamları lavanta kürü)

İbrahim Saraçoğlu Lavanta kürü Yaklaşık bir su bardağı yani 150-200 mi klorsuz su bir cezvede kaynatılır. Su kaynamaya başladıktan sonra, suyun içine bir tatlı kaşığı lavanta ilave edilir. Ağzı kapalı olarak toplam sekiz dakika kısık ateşte kaynatmaya devam edilir. Sekiz dakika tamamlanınca ocaktan indirilir ve ılımaya bırakılır. Ilıdıktan sonra süzülür. Lavanta kürünün içilmesi için en uygun zaman yatmadan yarım saat öncesidir. Ama akşam yemeklerinden en erken iki saat sonra da yudum yudum içilebilinir. Her seferinde kürler taze olarak hazırlanmalıdır. Dönem dönem yılda birkaç kez hastalığın seyrine göre kürü tekrarlayabilirsiniz.

Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’ndan Karaciğeri Yenileyen Arındıran Kür Tarifi
Malzemeler

1. 1 kahve fincanı sızma zeytinyağı
2. 2 diş sarımsak
3. 5-6 damla limon suyu 
4. 5-6 dal maydanoz 

Hazırlanışı: Tüm malzemeleri blenderdan geçirip sıvı kıvamına getirin ve sabahları aç karnına içiniz. Bu kürü 15 gün uygulayın 1 hafta ara verin 1 haftanın ardından 15 gün daha uyugulayın.Toplam 1 aylık kürü tamamlayınız.