Karaciğer Yağlanması Nedir ? & Karaciğer Yağlanmasının Tedavisi

  • HASTALIKLAR
  • Karaciğer Yağlanması Nedir ? & Karaciğer Yağlanmasının Tedavisi için yorumlar kapalı
  • 1.444 kez görüntülendi

Karaciğer Yağlanması Nedir ? & Karaciğer Yağlanmasının Tedavisi

Karaciğer yağlanması (yağlı karaciğer de denir), çoğunlukla birçok kanserin de ana nedeni olan alkol kullanımı ve obezite ile ilişkili bir rahatsızlıktır.

Fakat durum “işleyen demir ışıldar” atasözünün açıklayabileceği kadar basit değildir. Çünkü hareketli bir yaşam tarzınız bile olsa, obez olmasanız veya alkol almasanız bile birazdan açıklayacağım bir çok neden karaciğer yağlanmasına neden olabilir.

Yağlı karaciğer hastalığı nedir ?

Yağlı karaciğer, karaciğer hücrelerinin anormal miktarda yağ biriktirdiği bir durumdur. Aşırı alkol tüketimi yağlı karaciğer (alkollü yağlı karaciğer) için çok yaygın bir neden olsa da, alkolün bir neden olarak dışlandığı alkolsüz olmayan yağlı karaciğer hastalığı  olarak adlandırılan başka bir yağlı karaciğer türü de vardır.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı, karaciğerdeki metabolizma anormalliklerinin bir belirtisidir. Karaciğer, metabolizmada önemli bir organdır.

 

Karaciğer yağ üretir ve vücudun diğer bölgelerine yağ verir. Aynı zamanda, yağ hücreleri gibi vücudun diğer dokuları tarafından salınan ya da yediğimiz gıdalardan emilen yağları kandan uzaklaştırır.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığında, karaciğer hücreleri tarafından yağ tutulumu bozulmuştur. Artmış miktarda yağ kandan alınır ve /veya karaciğer hücreleri tarafından üretilir ve yeteri kadar yağ hücreler tarafından atılamayıp birikir. Sonuç olarak, yağ karaciğerde birikir.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı, yağlı karaciğer ya da steatohepatit  olarak 2 sınıfa ayrılır. İkisinde de karaciğer hücrelerinde anormal miktarda yağ vardır, buna ek olarak steatohepatit’de karaciğerde inflamasyon da vardır ve sonuçta karaciğer hücreleri hasar görür, yerini skar dokusuna bırakır yani tehlikelidir.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı neden önemlidir ?

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı çeşitli sebeplerden ötürü önemlidir.

Birincisi, yaygın bir hastalıktır ve prevelans artmaktadır.

İkincisi, karaciğer yetmezliği, gastrointestinal kanama ve karaciğer kanseri olmak üzere siroza bağlı komplikasyonlara yol açan ciddi karaciğer hastalığının önemli bir nedenidir.

Üçüncüsü, alkolsüz olmayan yağlı karaciğer hastalığı, diğer yaygın ve ciddi karaciğer dışı hastalıklarla ilişkilidir; belki de en önemlisi, kalp rahatsızlığına ve inmelere neden olan kardiyovasküler hastalıktır.

Yağlı karaciğer muhtemelen bu diğer hastalıkların nedeni değildir, ancak  ele alınması gereken diğer ciddi hastalıkların varlığının bir ipucudur.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığına neden olan şey nedir ?

Nedeni karmaşıktır ve tamamen anlaşılmamıştır.

En önemli faktörler, obezite ve diyabet varlığı gibi görünmektedir. Obezitenin vücuttaki basit yağ birikiminden başka bir şey olmadığı düşünülürdü. Artık yağ dokusunun metabolik olarak çok aktif olduğunu ve vücuttaki dokularda etkileşimlere ve etkilere sahip olduğunu biliyoruz.

“Neden Kilo veremiyorum ve insülin direnci” için buraya tıklayınız.

Obezite gibi vücutta büyük miktarda yağ varsa, yağ metabolik olarak aktifleşir (aslında inflamasyon olur) ve kana salınan ve vücuttaki hücrelere etkileri olan birçok hormon ve proteinin üretimine neden olur. Bu hormonların ve proteinlerin birçok etkisinden biri, hücrelerde insülin direncini artırmaktır.

 

 

İnsülin direnci, hücrelerinin pankreas tarafından üretilen  insüline yeterince yanıt vermediği bir durumdur. İnsülin önemlidir çünkü hücreler tarafından kandaki glikoz (şeker) alımının önemli bir düzenleyicisidir.

İlk önce, pankreas daha fazla insülin üreterek insüline karşı duyarsızlığı telafi eder, ancak sonunda yeterli miktarda insülin üretememeye başlar. Bu noktada, yeterli miktarda şeker hücrelere girmez ve kan içinde birikir, sonuçta diyabet olarak bilinen bir durum gelişebilir.

“Diyabet” için buraya tıklayın.

Kandaki şeker büyük miktarlarda olsa da insüline duyarsızlık olduğundan, hücrelerin yeterince şeker alamaz. Şeker, hücreler için önemli bir enerji kaynağı olduğu için, şeker eksikliği hücrelerin çalışma biçimini değiştirmeye başlar.

Hormon ve proteinlerin serbest bırakılmasına ilaveten, yağ hücreleri ayrıca yağ asitleri formunda depolanan yağların bir kısmını serbest bırakmaya başlarlar.

Sonuç olarak, yağ asitlerinin kan düzeylerinde bir artış olur. Bu önemlidir, çünkü bazı yağ asitleri hücrelere karşı toksiktir.

Yağ hücrelerinden hormonların, proteinlerin ve yağ asitlerinin salınımı, hücreleri farklı şekillerde etkiler. Karaciğer hücreleri, vücudun diğer birçok hücresi gibi, insüline dirençli hale gelir ve metabolik süreçleri, bunların işlenmesi de dahil olmak üzere değişir.

Karaciğer hücreleri, yağ asidi bolluğunun bulunduğu kandan yağ asitleri alımını arttırır. Karaciğer hücrelerinde yağ asitleri depo yağına dönüştürülür ve yağ birikir. Aynı zamanda, karaciğerin biriktirdiği yağları atma veya verme yeteneği azalır.

Buna ek olarak, karaciğer kendisi yağ üretmeye ve diyetten yağ almaya devam eder. Sonuçta yağ daha da birikir.

Yağlı karaciğerin diğer nedenleri nelerdir ?

Yağlı karaciğerin birkaç belirlenebilir nedeni vardır. En yaygın olanı aşırı alkol tüketimi ve hepatit C‘dir.

Diğer nedenler arasında;

Wilson hastalığı
Lipodistrofi (yağ depolamanın bir hastalığı)
Açlık
Damar içi beslenme ve
Abetalipoproteinemi (bir çeşit yağ taşıma hastalığı) sayılabilir.

Kortikosteroidler, tamoksifen  ve metotreksat ilaçları da karaciğer yağlanması yapabilir.

Yağlı karaciğerin belirtileri  nelerdir ?

Yağlı karaciğer hastalığı  ilerleyinceye kadar nadiren semptomlara neden olur.

Yağlı karaciğerden genellikle şu durumlarda şüphelenilir ;

Anormal karaciğer testleri bulunması
Karın abdominal ultrasonografisinde tesadüfen karaciğerde yağ saptanması
Nadiren, fizik muayenede karaciğer genişlemesinin saptanması.

Karaciğer hastalığı çok ilerledikçe (siroz), siroz belirtileri ve semptomları baskın hale gelir.

Bunlar arasında;

Karaciğerin kan pıhtılaşma proteinlerini yapamaması nedeniyle aşırı kanama
Karaciğerin bilirubini kandan temizleyememesi nedeniyle sarılık
Bağırsak kan damarlarındaki basıncı arttıran portal hipertansiyona bağlı gastrointestinal kanamalar
Kan damarlarından sızıntıya neden olan portal hipertansiyona bağlı sıvı akümülasyonu ve karaciğerin ana kan proteini olan albümini yapamaması nedeniyle sıvı birikmesi
Zihinsel değişiklikler (karaciğerin beyine toksik olan kimyasal maddeleri vücuttan atamamasından dolayı). Koma
Karaciğer kanseri

 

 

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı, obezite ve diyabet arasındaki ilişki nedir ?

Obezite ve diyabet yağlı karaciğer gelişiminde önemli rol oynar demiştim.

Genel nüfusun üçte birinde (obez ve diyabetli insanlar gibi) alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı gelişebilirken, diyabetlilerin üçte ikisinden fazlası alkolsüz yağlı karaciğer hastalığına yakalanmaktadır.

Çok şişman olan ve obezitesi nedeniyle ameliyat geçiren hastaların çoğunluğu alkolsüz olmayan yağlı karaciğer hastalığına sahiptir.

Yağlı karaciğer obezite derecesi arttıkça hem yaygınlık hem de şiddet bakımından artar.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı ile metabolik sendrom arasındaki ilişki nedir ?

Metabolik sendrom, ortak bir nedene sahip olduğuna inanılan çeşitli metabolik anomalilerin birleşmesiyle tanımlanan bir sendromdur.

Bu metabolik anormallikler ;

Obezite
Yüksek kan trigliseritleri
Düşük HDL kolestrolü
Yüksek tansiyon ve
Yüksek kan şekeri (şeker hastalığı) dir.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı metabolik sendromun bir belirtisi olarak kabul edilir ve bu nedenle sıklıkla sendromun diğer bulguları ile oluşur.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı nasıl teşhis edilir ?

Daha önce de belirttiğim gibi, yağlı karaciğer genellikle belirtilere veya işaretlere neden olmaz ve herhangi bir semptom ve bulgunun, obezite, diyabet, vasküler hastalık, vb. eşlik eden hastalıklara bağlı olma olasılığı yüksektir.

Obezite veya diyabetli olan herhangi bir kimsede yağlı karaciğerden şüphelenmek gerekir.

Rutin kan testlerinde anormal karaciğer testleri bulunur.

Teşhisi koyan en yaygın yöntem ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi görüntüleme çalışmalarıdır.

Nonalkolik yağlı karaciğer hastalığının tedavisi nasıldır ?

Gelelim tedaviye. Tedaviler ağırlığına göre sırasıyla şunları içerir:

Yaşam tarzı değişiklikleri (egzersiz, kilo kaybı, diyet)
İlaçlar
Takviyeler (antioksidanlar)
Omega-3 yağlı asitleri
Ameliyat ve
Karaciğer transplantasyonu.

Yağlı karaciğer ve diyet

Alkolik olmayan yağlı karaciğer hastalığı, az miktarda doymamış yağ (doymuş yağı yüksek bir diyet) ve artmış fruktoz ( mısır şurubu olarak sık kullanılır) tüketimi  ile ilişkilidir. Bu nedenle bunlardan kaçınıyoruz, tabi günümüzde bu ne kadar mümkün o da ayrı konu.

İlginç bir gözlem de- henüz açıklanamasa da – günde iki fincandan fazla kahve içen hastaların karaciğerlerinde daha az yara (fibroz) varlığının tespit edilmesi oldu. Fibroz, eninde sonunda siroza yol açan bir durumdur ve bu nedenle kötü bir durumdur.

Kahvenin benzer yararları, hem alkolik siroz hem de hepatit C’de daha az karaciğer hastalığı derecesi ile ilişkilendirilmiştir. Buna bakıpta çok fazla kahve içmeyin.

“Çay mı Kahve mi ?” makalesini buradan okuyun.

D vitamini eksikliği alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı ile ilişkilidir. Bu eksikliğin alkolsüz yağlı karaciğer hastalığına katkıda bulunduğunu düşünmek için herhangi bir neden olmamasına rağmen, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı olan hastalarda vitamin D düzeylerini ölçmek ve yetersiz oldukları zaman vitamin D ile tedavi etmek makul bir seçenektir.

“Vitamin D Ne İşe Yarar ?” için buraya tıklayın.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı olan bireyler de dahil olmak üzere, herkesin alkol tüketiminden kaçınması gerekir.

Yağlı karaciğer, kilo verme ve egzersiz

Kilo kaybı ve egzersiz, alkolsüz olmayan yağlı karaciğer hastalığı için en umut verici tedaviler arasındadır. Karaciğer yağında azalmaya neden olmak için büyük miktarda kilo kaybına gerek de yoktur. Ağırlıkça % 10’dan az bir azalma yeterli olabilir.

Kuvvetli egzersiz, karaciğer yağının azaltılması ile sonuçlanır. Ne yazık ki, yalnızca çok az hasta bunları başarabiliyor.

“Neden Kilo Veremiyorum ?” makalesini buradan okuyabilirsiniz.

İlaçlar ve diğer tedavi seçenekleri

Metformin (Glukofaj) şeker hastalığını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Hücrelerin insülin duyarlılığını artırarak, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığına ve metabolik sendroma eşlik eden insülin direncini engellemeye yardım eder ama karaciğer hasarını iyileştirmek için net bir şekilde etkili bulunamamıştır.

Pioglitazon (Actos) ve rosiglitazon (Avandia), insülin duyarlılığını artırdığı için şeker hastalığını tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Bununla birlikte, uzun vadeli etkinlikleri ve güvenilirlikleri tam belirli değildir.
antioksidanlar

E vitamini, karaciğer yağını ve inflamasyonu ve muhtemelen fibrozisi azaltır fakat uzun süreli etkinliği ve güvenliği iyi çalışılmamıştır.

Pentoksifilin (Trental) de kullanılmaktadır ama tedavide önermek için etkinliği ve güvenliği konusunda yeterli tecrübe veya bilgi bulunmamaktadır.

Omega-3 yağlı asitlerinin karaciğer yağının azaltılmasında  bazı yararları gösterilmiştir ve daha büyük çalışmalar devam etmektedir. Ayrıca omega-3 yağ asitlerinin kalp krizi ve genel mortalite gibi kardiyovasküler olayları azalttığı gösterildi.

Bu nedenle, alkolik olmayan yağlı karaciğer hastalığı ve metabolik sendromlu hastalar için omega-3-yağ asitleri uygun tedavidir; çünkü bu hastalar yüksek kardiyovasküler hastalık ve ölüm insidansına sahiptir.

Lipid düşürücü ilaçlar metabolik sendromla ilişkili anormal kan lipidlerini tedavi etmek için, özellikle de statinler ve ezetimibler (Zetia) kullanılmıştır.

Non-alkolik yağlı karaciğer hastalığında bu ilaçların karaciğer üzerinde yararlı etkileri olduğuna dair kanıtlar olmasına rağmen, öncelikle anormal kan lipidlerinin tedavisinde kullanılmadıkça, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı olan hastalarda bunları önermek için yeterli tecrübe bulunmamaktadır.

Ursodeoksikolik asit (Ursodiol), alkolsüz yağlı karaciğer hastalığında çalışılmıştır, ancak çok yüksek dozlarda toksisite konusunda endişeler nedeniyle terk edilmiştir.

Bariatrik cerrahi

Bariatrik cerrahi gastrointestinal sisteme ameliyatla kilo kaybı sağlamak için yapılır ve birkaç farklı tip bariatrik cerrahi vardır.

Bariatrik cerrahinin hem faydalarını hem de risklerini belirlemek için uygun çalışmalar yapılmadığı için Bariatrik cerrahinin özel vakalarda dikkatle seçilmelidir.

Karaciğer transplantasyonu

Karaciğer sirozlaşır ve komplikasyonlar gelişirse son seçenek karaciğer naklidir. Ne yazık ki hastalık nakledilen karaciğerde sıklıkla tekrar eder ve muhtemelen altta yatan nedenler olan obezite ve diyabet devam ettiği için siroza ilerlemektedir.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı ile kardiyovasküler hastalık arasındaki ilişki nedir ?

Kardiyovasküler hastalık, özellikle kalp krizi ve inmeler yağlı karaciğer hastalarında sık görülür.

Yağlı karaciğer hastalığının tedavisi sınırlı olduğu için, metabolik sendromun belirtilerinin – obezite, diyabet, yüksek tansiyon, dislipidemi (kandaki yağların veya lipidlerin anormalliklerinin) agresif bir şekilde tedavi edilmesi önemlidir.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığına hangi hastalıklar eşlik eder ?

Metabolik sendrom’dan başka;

Yağlı pankreas
Hipotiroidizm
Kolon polipleri
Yüksek kan ürik asit düzeyi
D vitamini eksikliği
Polikistik yumurtalıklar ve
Obstrüktif uyku apnesi yağlı karaciğer hastalarında sık görülebilir.

“Uyku Apnesi” için buraya tıklayın.

Örneğin, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı olan hastaların yarısı obstrüktif uyku apnesine sahiptir.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığının komplikasyonları nelerdir ?

Esas olarak siroza ilerleyen karaciğer yetmezliği, gastrointestinal kanama ve karaciğer kanseri olmak üzere 3 önemli komplikasyonu mevcuttur.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı çocuklarda görülür mü ?

Günümüzdeki obezite çocukken de başladığından çocuklarda alkolsüz olmayan yağlı karaciğer hastalığının ortaya çıkması şaşırtıcı değildir.

Sadece birkaç çalışma mevcuttur, ancak 2-19 yaş arasındaki çocuklarda görülen prevalans yaklaşık % 10’dur, yaygınlık obezite derecesi ile birlikte artar ve siroza ilerleyebilir.

Çocuklarda da kilo kaybı ve egzersiz önerilen tedavi yöntemidir.

Özetle karaciğer yağlanması çok önemli ve sinsi bir hastalıktır ve sadece bundan değil aynı zamanda kanser ve kalp hastalıklarından korunmak içinde kilo verme, egzersiz ve doğal beslenme çok önemlidir.

Formülasyon diyetlerle fazla kafa yormayın, doğaya dönün, tatlı canınız çekerse şekerli baklava, gofret vs yerine şeftali, muz vs yeyin, kola içmeyin, bol su için, her gün 30 dk yürüyün, hızlı nefes alana kadar egzersiz yapın.

Karnınız acıkmadan (kazınmadan) yemek yemeyin.

Gerekli gereksiz ilaç kullanmayın.

Yeşil yapraklı sebzeleri (maydanoz, marul, roka) bol tüketin.

Limonu ihmal etmeyin.

Sağlıcakla kalın.

“Karaciğer Yağlanması” ile ilgili bir videomuz;

 

 

 

Etiketler:

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.