Göbek (Karın) Fıtığı Nedir, Neden Olur, Nasıl Oluşur ve Nasıl Ameliyat Edilir ?

  • HASTALIKLAR
  • Göbek (Karın) Fıtığı Nedir, Neden Olur, Nasıl Oluşur ve Nasıl Ameliyat Edilir ? için yorumlar kapalı
  • 1.285 kez görüntülendi

Göbek (Karın) Fıtığı Nedir, Neden Olur, Nasıl Oluşur ve Nasıl Ameliyat Edilir ?

Göbek veya Karın fıtığı bir organ veya doku parçası karın boşluğunu çevreleyen kas duvarlarından birinde bir zayıflamayla dışarıya çıktığı zaman oluşur.

Zayıf bölgeye çıkıntı yapan kese bağırsak parçası veya omentumu yani kalın bağırsağın yağlı astarını içerebilir.

En sık görülen karın fıtığı tipleri kasıkta oluşan inguinal herniler, diyaframda oluşan hiatal herniler ve göbek bölgesinde oluşan umblikal herni’lerdir.

Herniler konjenital yani doğumdan itibaren mevcut olabilir veya edinsel yani doğumdan sonra herhangi bir zamanda gelişebilir.

“Genel Cerrahi Uzmanı Op.Dr.Özkan YÜNÜK” Karın Fıtıkları hakkında bilgiler verdi.

 

Karın fıtığı çeşitleri nelerdir ?

İnguinal herniler yani kasık fıtıkları, karın fıtıklarının en yaygın olanıdır.

Kasık kanalı, fetus geliştikçe ve olgunlaşırken spermatik kordonun ve testisin karından skrotuma inmesini sağlayan bir açıklıktır.

Kasık fıtığı, erkeklerde daha sık görülür.

Femoral fıtık, karnın tabanında, femoral arter ve venin karından üst bacağa geçebileceği alanın açılmasıyla oluşabilir.

Geniş kemik yapısından dolayı femoral herniler kadınlarda daha sık görülme eğilimi gösterirler.

Obturator herni, pelvik tabanın en az görülen fıtığıdır.

Bunlar çoğunlukla çoklu gebelik yaşamış ya da kilo vermiş kadınlarda bulunur.

Umbilikal fıtıklar karnın ortasında anormal şişliğe neden olurlar ve yenidoğanlarda çok yaygındır ve komplikasyonlar olmadıkça çoğu kez tedaviye ihtiyaç duymazlar.

İnsizyonel fıtıklar, abdominal cerrahide komplikasyon olarak ortaya çıkar.

Cerrah çalışmak ve karın boşluğuna girmek  için karın kaslarını ameliyatta keser. Kas genellikle tamir edilmesine rağmen, potansiyel olarak karın organlarının kesi boyunca fıtıklaşmasına izin veren göreceli zayıflık alanı haline gelebilir.

Hiatal herni, yemek borusunun göğüsten karına geçtiği diyaframın içindeki delikten midenin bir kısmının kaymasıyla oluşur.

Travmatik diyafragma hernileri, künt büyük travmaların diyafram kasını zayıflatması veya yırtması ile abdominal organların göğüs boşluğuna  derhal veya gecikmiş herniasyonuyla ortaya çıkar. Bu, bir bıçak ya da kurşun yarası olabilir.

Genellikle bu fıtıklar sol diyaframda olur, çünkü sağ diyaframın altında bulunan karaciğer, onu fıtıktan koruyucu rol oynar.

Karın fıtığının sebepleri ve risk faktörleri nelerdir ?

Fıtık konjenital olabilir yani doğuştan mevcut olabilir veya karın duvarı içinde güçsüzlük alanlarında zamanla gelişebilir.

Karın boşluğundaki basıncın artması zayıf noktalarda stres oluşturur ve zamanla karın organlarının fıtıklaşmasına izin verebilir.

Karında artan basınç, kronik öksürük, kronik kabızlık, abdominal boşluk içinde artmış sıvı ki asit sıvısı denir, böbrek yetmezliğini tedavi etmek için kullanılan periton diyalizi ve karında tümörler veya kitleler bulunan çeşitli durumlarda ortaya çıkabilir.

Aşırı kilo kaldırmak, bağırsak hareketi veya idrar yaparken aşırı zorlanma veya karın travmasına bağlı olarak basınç artabilir.

Gebelik veya fazla kilolu olma da fıtığa neden olabilecek faktörlerdir.

Karın ameliyatları ise insizyonel herni için risk faktörüdür.

Karın fıtığının belirtileri nelerdir ?

Kasık fıtığı varsa çoğu kişi kasıklarında bir büyüme hissedebilir. Bölgede kasık sinirinin iltihaplanması nedeniyle yanma veya keskin bir ağrı hissi olabilir.

Bir fıtık, ağır bir nesneyi kaldırmak gibi bir olay nedeniyle ortaya çıkarsa, keskin veya yırtılmış gibi bir ağrı hissedilebilir.

Bununla birlikte, birçok kişide kasık kanalında dolgunluk hissi dışında herhangi bir şikayet olmaz.

Fıtığın komplikasyonları nelerdir ?

Komplikasyonlar, fıtık kesesinde bir parça bağırsak veya omentum sıkıştığında oluşur.

Bağırsak fıtığa girip sıkışabilir. Bağırsak şişerse, kan dolaşımını kaybedip boğulabilir ve cerrahi bir acil duruma neden olabilir. Bu durumda, bağırsak tıkanıklığının olası gelişimini işaret eden önemli işaretler şiddetli ağrı, mide bulantısı ve kusma olabilir.

Ateş varsa bu strangüle, ölü bağırsak ile ilişkili olabilir.

Femoral ve obturator hernileri kasık fıtığıyla aynı şekilde bulunurlar, ancak anatomik konumlarından dolayı dolgunluk veya büyümenin değelendirilmesi daha zor olabilir.

Umbilikal fıtıkları ayırmak kolaydır ve yetişkinlerde abdominal basınçtaki herhangi bir artışla birlikte ortaya çıkar.

Hiatal herni kendiliğinden pek belirtiye neden olmaz, fakat sliding herni yani kayan fıtık oluştuğunda mide içeriği özofagusa geri kaçabilir ve bu da gastroözofageal reflü (GÖRH)‘ye neden olur. Bu durum da göğüste yanma ağrısı, epigastrik ağrı ile mide bulantısı, kusma ve boğazda ekşi bir tada neden olabilir.

Fıtıkları hangi doktorlar tedavi eder ?

Hiatal hernilerde, genellikle cerrahi değil, tıbbi olmaya özen gösterilmeli ve GÖRH semptomlarının kontrol altına alınması birincil hedef olmalıdır.

Bazı hiatal herniler ameliyat gerektirir.

Ameliyatı genel cerrah yapar.

Fıtık tanısı bir dahiliyeci, genel cerrahi uzmanı, acil hekimi veya fizik tedavi uzmanınca da konabilirse de fıtığın tedavisi özellikle büyümüş fıtıklarda cerrahidir ve ameliyatı yapan da genel cerrahtır.

Karın fıtıkları nasıl teşhis edilir ?

Kasık fıtıkları için, hastaların çoğunda ağrı ve yanma ile kasık bölgesinde dolgunluk veya kitle, yumru hissi oluşur.

Fiziksel muayene genellikle teşhisi doğrulayabilir.

Femoral veya obturator hernileri belirlemek daha zordur ve belirgin fizik muayene bulguları olmaksızın tekrarlayan inguinal veya pelvik ağrı semptomları tanıyı ortaya çıkarmak için BT taramasına ihtiyaç duyabilir.

Göbek fıtıkları göbeğin şişmesi ile gider ve tanısı daha kolaydır.

Hapsedilen veya boğulan fıtıklarda ölü bağırsağın potansiyel komplikasyonu aciliyeti arttırdığı için, hızlı tanı önemlidir. Ağrı, mide bulantısı, kusma veya ateş hikayesi de dahil olmak üzere tıkanıklık ipuçları ve fiziksel muayene sırasında belirgin şekilde hassas bir karın şüpheyi artırır. Teşhisi doğrulamak için Röntgen veya CT taramaları kullanılabilir.

Karın fıtığı onarımında hangi cerrahi türleri mevcuttur ?

Fıtık ameliyatları her türlü anestezi ile yani lokal, spinal/epidural (belden uyuşturma) ve genel anestezi olmak üzere her 3 anestezi yöntemi ile rahatça ve güvenle uygulanabilir.

Fıtık ameliyatı sırasında karın içine girilmez, bu nedenle ameliyat sonrası kabızlık ve karın ağrısı olmaz. Karın içine girilmediği, sadece karın duvarında onarım yapıldığından, iç organların yaralanma riski de yok denecek kadar azdır.

 

İnguinal herni onarımı, en yaygın cerrahi prosedürlerden biridir. Cerrahi müdahale, laparoskopi veya herniorafi verilen açık bir prosedürü kullanabilir, burada cerrah karın duvarındaki bir kesi yoluyla fıtı doğrudan tamir eder. Ameliyatın tipi hastanın klinik durumuna ve aciliyetine bağlıdır.

Sliding yani kayan hiatal hernilerde mideyi karın boşluğuna geri yerleştirmek ve gastroözofageal bileşkenin güçlendirilmesi için cerrahi kullanılabilir. Bununla birlikte, doktorlar rutin olarak bu fıtık türünde ameliyat tercih etmez çünkü çoğu semptom GÖRH’dan kaynaklanır ve tıbbi terapi genellikle yeterlidir.

İlaç, diyet, yaşam tarzı değişiklikleri ve kilo kontrolü, belirtileri kontrol altına almaya ve ameliyat ihtiyacını en aza indirmeye yardımcı olabilir.

Karın fıtığı için ameliyat dışı tedaviler neler olabilir ?

İnguinal veya umbilikal fıtığı küçükse ve semptomlara neden olmazsa, dikkatli bir bekleme yapılabilir. Fıtığın boyutu büyümediği taktirde, düzenli izlemle idare edilebilir.

Bununla birlikte, fıtık büyüyorsa veya potansiyel boğulma ile ilgili endişe varsa, o zaman ameliyat tavsiye edilebilir.

 

Kiriş, korse veya bağlayıcılar cildi ve karın duvarını baskı altına alarak hernileri yerinde tutabilir. Bunlar geçici yaklaşımlardır ve sürtünme nedeniyle deride hasar veya enfeksiyona neden olabilir.

Bu tür ekipmanlar genellikle fıtığı çok büyük olan ve cerrahi müdahale ile komplikasyon riski yüksek, yaşlı veya zayıflamış hastalarda kullanılırlar.

Kusur büyük olmadığı sürece, çocuklarda göbek bağı fıtığı, kendi başına 1 yaşına kadar kaybolma eğilimindedir. 4 yaşında hala kaybolmadıysa ya da büyükse cerrahi düşünülmelidir.

Hiatal hernilerin kendisi semptomlara neden olmaz. Bunun yerine gastroözofageal reflü hastalığına (GÖRH) neden olan asit reflüsü oluşturur.

Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GÖRH) ile ilgili ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Fıtık komplikasyonları nelerdir ?

Bir fıtığın en büyük komplikasyonu boğulmasıdır, burada bir parça bağırsak  herni kesesine girer ve çıkamaz. Şişme, kan dolaşımının kaybolması ve dokunun ölmesi ile oluşur ki bu fıtığa strangüle yani boğulmuş fıtık adı verilir.

Karın fıtığı için prognoz nedir ?

Herni onarımı yapılan çoğu hasta iyileşir.

İnsizyonel fıtıkların  % 10’u kadarı tekrar edebilir.

Boğulma veya bağırsak tıkanıklığı nedeniyle ortaya çıkan fıtık onarımı yapılan hastaların prognozu cerrahinin kapsamına, ne kadar bağırsağın hasar gördüğüne ve cerrahiden önceki sağlığına bağlı olarak değişir.

Karın fıtıklarının önlenmesi mümkün müdür ?

Konjenital yani doğuştan fıtıklar önlenemez, sonradan ortaya çıkan fıtık gelişme riski ise en aza indirilebilir.

Amaç, karın içindeki basıncın, karın duvarındaki zayıf alanları zorlayacak şekilde artmasını önlemektir.

İşte size fıtıktan koruyucu öneriler;

Sağlıklı bir şekilde kilo verin.
Sağlıklı bir diyet yeyin ve kabızlık riskini en aza indirgemek ve bağırsak hareketini sağlamak için rutin olarak egzersiz yapın.
Özellikle ağır nesneleri kaldırmaya çalışırken uygun kaldırma tekniklerini kullanın.
Tekrarlayan öksürüklerden korunmak için sigara içmeyi bırakın.
Fıtık gelişirse, çok büyük olmadan veya boğulmadan önce bir genel cerraha muayene olun.

 

 

Etiketler:

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.