Göbek fıtığı, bağırsağın bir bölümünün veya yağ dokusunun göbek civarında zayıf bir nokta bularak karın duvarını geçip dışarı doğru çıkması durumudur. (resme bakınız)

En net gösterge, göbek civarında pörtleyen 1-5 cm çapındaki yumuşak çıkıntıdır. Bebek ağladığında, güldüğünde, öksürdüğünde veya gerindiğinde bu çıkıntı daha belirgin hale gelir.

Bebeklerde oluşan göbek fıtığı genellikle ağrısızdır. Yetişkinlerde oluşan göbek fıtığı ise ağrı ve rahatsızlığa neden olur. Diğer belirtiler şunlardır:

• Kusma
• Göbek çevresinde oluşan renk değişimi (çıkıntı belirgin ise, çıkıntı üzerinde)
• Nadiren bağırsak düğümlenmesi, tıkanma, kabızlık
• Nadiren dışkıda kan

1) Göbek Bağı Deliğinin Kapanmaması

Bebek ana rahminde iken anneye göbek bağı ile bağlıdır. Bebeğin göbeğindeki karın kaslarında göbek bağının içeriye girmesine izin veren bir açıklık bulunur.

Doğum anında veya hemen sonrasında bu karın kaslarının kapanması gerekir. Kapanma tam gerçekleşmezse yağ dokusu veya bağırsağın bir bölümü bu açıklıktan dışarı çıkarak göbek fıtığına neden olur.

Prematüre bebeklerde kas yapısı diğer bebeklere oranla daha az geliştiği için risk daha fazladır.

2) Basınç

Göbek çevresinde oluşan karın basıncı artışı göbek fıtığına neden olabilir. Bu duruma yetişkin insanlarda da rastlanır ancak daha çok bebek ve çocuklarda görülür. Basınç artışına neden olabilecek etkenler şunlardır:

• Şiddetli kabızlık, gaz birikmesi ve şişkinlik
• Aşırı kilolu olmak
• Uzun süreli ve güçlü öksürükler
• Ağır kaldırmak, zorlu egzersizler
• Karın iltihabı, karında su toplanması

3) Hamilelik

Birden fazla fetüs taşıyan hamile kadınlar nadiren göbek fıtığına yakalanabilir. Kadında daha geniş alan kaplayan rahim göbek çevresine baskı yaparak buna yol açar.

• Önceden yaşanmış hamilelikler de doku hasarından ötürü kadınlarda göbek fıtığı riskini artırır.
• Doğum anının uzun sürmesi, sürekli gerilim yüzünden göbek fıtığına neden olabilmektedir.

Ailesinde göbek fıtığı geçmişi olan kişilerin göbek fıtığına yakalanma riski daha fazladır.

1) Bebeklerde Tedavi

Bebeklerde görülen çoğu göbek fıtığı vakası 12 ay içerisinde yok olur. Bazı durumlarda doktorlar çıkıntıyı hafif müdahalelerle yerine geri sokarlar. Bu işlemi bir doktorun yapması gerekir.

Aşağıdaki durumlarda cerrahi müdahale gerekir:

• Bebek bir yaşını doldurduğu halde çıkıntı büyümeye devam ederse
• Çocuk dört yaşını doldurmuş olmasına rağmen çıkıntı hâlâ yok olmadı ise
• Göbek fıtığı bağırsakları tıkarsa
• Fıtık sıkışarak gerginleşirse

2) Yetişkinlerde Tedavi

Cerrahi müdahale tavsiye edilir. Bu sayede göbek fıtığının başka hastalıklara kapı aralama riskinin önüne geçilir. Göbek fıtığı büyür ve ağrımaya başlarsa müdahale kaçınılmaz olur.

Operasyonda çıkıntı yerine konulur; özel dikişler ve yapıştırıcılar ile karın duvarı güçlendirilir. 20-30 dakikalık hafif bir müdahaledir, hasta genellikle aynı gün evine gönderilir.

3) Fıtık Destek Bantları

Hamile kadınlarda cerrahi müdahale yapılamadığından dolayı göbek fıtığı daha büyük sorun olmaktadır. Bu durum için üretilmiş özel göbek fıtığı destek bantları kullanmak ağrıyı hemen azaltır.

4) Bazı Aktiviteler ve Yaşam Tarzı Önerileri

Göbek fıtığınız cerrahi müdahale gerektirmeyecek kadar küçükse ve büyüme riski taşımıyorsa; ya da cerrahi müdahaleye engel bir durumunuz var ise aşağıdaki öneriler sayesinde göbek fıtığı sürecini daha rahat atlatabilirsiniz.

• Tek seferde büyük öğünler yerine azar azar, sık yiyin.
• Baharatlı gıdalardan, asitli içeceklerden ve midenizi rahatsız edecek her türlü gıdadan uzak durun. Bu sayede midenizin asit dengesi korunur ve göbek fıtığının daha fazla ağrı yapması engellenir.
• Antiasit kullanmak göbek fıtığı belirtilerini hafifletebilir. Özellikle bir önceki maddede geçen gıdalardan tüketti iseniz.
• Yemekten hemen sonra öne doğru eğilmeyin, uzanmayın ve fiziksel olarak kendinizi zorlamayın.
• Göbek çevresinde yüksek baskıya neden olacak hareket ve egzersizlerden uzak durun.
• Aşırı kilolarınızdan kurtulun
• Ağrı kesici kullanabilirsiniz
• Zorlamayacak şekilde karın duvarını güçlendirecek egzersizler yapın. Yürüyüşe çıkın.

Göbek fıtığı olan kişilerde hastalığın nüksetmesi olasıdır. Bu öneriler hastalığın tekrar görülme riskini de düşürür.