Eritropoetin (EPO) böbrekte sentez edilen glikoprotein yapıda bir hormondur.

Eritropoetin Nedir?

Böbrekte üretilen bu hormon kemik iliğinde kırmızı kan hücrelerinin(RBC) yapımını uyarır ve artışa neden olur. Yani kan üretimini uyaran bir hormondur. Eksikliğinde kansızlık görülür.

Eritropoetin normal değerleri; 9 – 30 mU/ml’dir.

Eritropoetin (EPO) testi neden yapılır?

• EPO tedavisinin gerekliliğini belirlemede, tedavinin etkinliğini değerlendirmede
• Kan yüksekliğinin nedeninin araştırılmasında

Eritropoetini (EPO) üreten hücreler kandaki oksijen seviyelerine duyarlıdır. Kan oksijen değerleri düştüğünde bu hücreler EPO üretirler. Bundan dolayı yüksek rakımlarda yaşayanlarda düşük rakımlarda yaşayanlara nazaran EPO seviyesi daha yüksektir. Aynı şekilde KOAH gibi oksijen seviyesinin sürekli düşük seyrettiği hastalıklarda EPO seviyesi yükselir.

Eritropoetinin tek kaynağı böbrekler değildir. Yaklaşık %10 seviyelerinde karaciğerde de üretilir.

Eritropoetin Yüksekliği Nedenleri

Arttığı durumlar şunlardır;

• Demir eksikliğine bağlı kansızlıkta (demir eksikliği anemisi)
• B12 veya folik asit eksikliğine bağlı kansızlıklarda (Megaloblastik anemi)
• Kan yıkımının arttığı kansızlıklarda (hemolitik anemilerde)
• Gebelikte
• MDS (myelodisplastik sendrom); kemik iliğinde kan üretiminin az ve kusurlu olduğu bir hastalık.
• Kemoterapi tedavisi
• Böbrek kanserinde (renal cell karsinom) anormal bir yükseliş görülür.
• Böbreğin iyi huylu tümörlerinde
• Polikistik böbrek hastalığında
• Böbrek üstü bezlerinden kaynaklı bir tümör olan Feokromasitoma’da
• AIDS hastalığında
• KOAH(Kronik Tıkayıcı Akciğer Hastalığı) gibi nefes darlığı ve sürekli oksijen düşüklüğü(hipoksi) ile yaşayan kişilerde
• Steroidler, ACTH ve doğum kontrol hapları gibi ilaçlar eritropoetinin seviyelerinde artışa neden olurlar.

Eritropoetin Düşüklüğü Nedenleri

Azaldığı durumlar şunlardır;

• Böbrek yetmezlikleri
• Polisitemia vera; kemik iliğinde eritrosit üretiminin arttığı ve kan değerinin yükseldiği bir hastalıktır.
• Kronik hastalık anemisi; romatoid artrit, kanser, ülseratif kolit gibi hastalıklarda görülen kansızlıklarda.

Kronik böbrek yetmezliği olan kişilerde eritropoetinin(EPO) üretimi azaldığı için kan üretimi azalır ve kansızlık görülür. Böyle durumlarda doktor tarafından EPO tedavisi verilir.