Ensefalopati ve Hepatik Ensefalopati Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

  • HASTALIKLAR
  • Ensefalopati ve Hepatik Ensefalopati Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi için yorumlar kapalı
  • 1.002 kez görüntülendi

Ensefalopati ve Hepatik Ensefalopati Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Ensefalopati beyin hastalığı, hasarı veya fonksiyon bozukluğu anlamına gelen bir terimdir.

Ensefalopati, hafıza kaybı veya kişilik değişiklikleri gibi hafif belirtilerle gidebileceği gibi, bunama, nöbetler, koma veya ölüme kadar değişen ağır semptomlara da neden olabilir.

Genellikle fiziksel belirtilerle (örneğin, ekstremite hareketlerinin yetersiz koordinasyonu) eşlik eden değişen bir zihinsel durumla kendini gösterir.

Ensefalopati terimi, çoğu vakada, beyin arızasına neden olan nedeni veya özel durumları tanımlayan çeşitli terimlerle başlar.

Örneğin, anoksik ensefalopati, oksijen eksikliği nedeniyle beyin hasarı anlamına gelir ve hepatik ensefalopati karaciğer hastalığına bağlı beyin arızası anlamına gelir.

Ek olarak bazı başka terimler vücut koşullarını veya belirli bir beyin arızasıyla sonuçlanan sendromları tanımlamaktadır. Bunlara örnek olarak metabolik ensefalopati ve Wernicke ensefalopatisi (Wernicke sendromu) verilebilir.

Ensefalopati neden olur ?

Ensefalopati nedenleri çok sayıdadır.

Ensefalopatinin bazı nedenlerine örnekler şunlardır:

Bulaşıcı ajanlar (bakteriler, virüsler, parazitler veya priyonlar)
Anoksi (beyindeki oksijen eksikliği, travmatik nedenler dahil)
Alkolizm
Hepatik yetmezlikler (örneğin karaciğer yetmezliği veya karaciğer kanseri)
Üremik nedenler (böbrek yetmezliği)
Metabolik hastalıklar (hiper veya hipokalsemi, hipo veya hipernatremi veya hipo veya hiperglisemi)
Beyin tümörleri
Birçok zehirli kimyasal madde (cıva, kurşun veya amonyak)
Beyindeki basınçtaki değişiklikler (genellikle kanama, tümörler veya apselerden) ve
Zayıf beslenme (yetersiz B1 vitamini alımını veya alkolden ayrılma).

Bu örnekler, ensefalopatinin potansiyel nedenlerinin tümünü kapsamaz, ancak nedenlerin çoğu bunlardır.

Bazı ilaçlar ensefalopatiye neden olabilir;

Örneğin takrolimus ve siklosporin gibi ilaçların kullanımı nedeniyle posterior reversibl ensefalopati sendromu (PRES) ortaya çıkabilir. Bu sendrom baş ağrısı, konfüzyon ve nöbet belirtileri ile kendini gösterir.

Ensefalopati belirtileri nelerdir ?

Ensefalopatinin çeşitli sebeplerine rağmen, her vakada değişmiş zihinsel hal daima bulunur. Değişmiş zihinsel durum kısa süreli olabilir veya yıllar boyunca yavaşça gelişebilir (örneğin, hepatitte, basit şekilleri çizememeye apraksi denir) veya hızla gelişebilir (örneğin, beyin anoksisi dakikalar içinde olur).

Genellikle değişmiş zihinsel durum belirtileri dikkatsizlik, zayıf yargı ya da hareketlerin zayıf koordinasyonu olarak ortaya çıkabilir.

Olabilecek diğer ciddi belirtiler şunları içerir:

Letarji
Demans
Nöbetler
Titreme
Kas seğirmesi ve miyalji
Cheyne-Stokes solunumları (beyin hasarı ve komada görülen değişmiş bir solunum paterni) ve
koma.

Genellikle semptomların şiddeti ve tipi, beyin hastalığının veya hasarının şiddeti ve nedeni ile ilgilidir.

Örneğin, alkolle indüklenen karaciğer hasarı (alkolik siroz), istemsiz el titremesi (asterixis) oluşturabilirken, ciddi anoksi (oksijen eksikliği) hareketsiz komaya neden olabilir.

Diğer semptomlar kranial sinir felci (beyinden çıkan 12 kafa sinirinden birinde hasar gibi) gibi daha lokalize olabilir ya da daha az şiddetli olur.

Bazı belirtiler çok silik olabilir ve beyin dokusunun tekrar tekrar yaralanmasından kaynaklanır.

Örneğin, kronik travmatik ensefalopati (CTE), futbolcuların ve temas sporu yapan kişilerin sürekli olarak maruz kaldığı sarsıntılar gibi yaralanmalardan ötürü, kolay teşhis edilemeyen ve zaman içerisinde yavaşça gelişen değişikliğe neden olabilir. Bu tür yaralanmalar, kronik depresyona veya diğer kişilik değişikliklerine neden olabilir.

Bebekler ve çocuklar da da ensefalopati görülebilir. Yeni doğanın gelişimi sırasında beyin kan akışında herhangi bir bozulma durumunda, benzer semptomlar perinatal dönemde ortaya çıkabilir.

Rasmussen ensefaliti, çocuklarda görülen ve tedavi edilmediğinde dirençli nöbetlerin oluştuğu nadir bir hastalıktır. Bu otoantikor gelişimine bağlı olabilir.

Genellikle daha genç yaşta (yaklaşık 4 ila 20 yaş arası) gelişen ensefalopatinin diğer nadir bir formu, hastanın mitokondriasındaki hatalı DNA’dan kaynaklı MELAS sendromu’dur (Mitokondrial Ensefalopati, Laktik Asidoz, İnme benzeri ataklar).

Ensefalopati nasıl teşhis edilir ?

Ensefalopati tanısı, genellikle, fiziksel muayene, zihinsel durum testleri, hafıza testleri ve koordinasyon testleri sırasında değişmiş zihinsel durumu belgeleyen klinik testlerle yapılır. Genellikle, değişmiş zihinsel durum kronik karaciğer hastalığı, böbrek yetmezliği, anoksi veya başka birçok durumla birlikte iken tespit edilir.

En sık kullanılan testler ve kısa amaçları:

Tam kan sayımı veya CBC (enfeksiyonlar veya kan kaybı)
Kan basıncı (yüksek veya düşük tansiyon)
Metabolik testler (elektrolit, glikoz, laktat, amonyak, oksijen ve karaciğer enzimlerinin kan seviyeleri)
İlaçlar veya toksin seviyeleri (alkol, kokain, amfetaminler ve diğerleri)
Kan ve vücut sıvısı kültürleri ve analizleri (birçok tipte enfeksiyon)
Kreatinin (böbrek fonksiyonu)
BT ve MR taramaları (beyin şişmesi, anatomik anomaliler veya enfeksiyonlar)
Doppler ultrasonografi (dokulara anormal kan akışı)
Ensefalogram veya EEG (beyin hasarı veya anormal beyin dalgası kalıpları)
Otoantikor analizi (nöronları yok eden antikorların neden olduğu demans)
Bazı ilaçlar (örneğin, siklosporin) belirtilerden sorumlu olabileceğinden kişinin ilaçlarının gözden geçirilmesi

Bu liste tam değildir ve yukarıdaki testlerin hepsinin her hasta için yapılması gerekmez. Spesifik testler genellikle hastanın semptomlarına ve geçmişine göre tedavi eden doktor tarafından yapılır.

Ensefalopati tedavisi nasıldır ?

Ensefalopati tedavisi semptomların nedenine göre değişir. Sonuç olarak, tüm ensefalopati vakaları aynı şekilde tedavi görmez.

Farklı nedenler için farklı “ensefalopati tedavileri” nin bazı örnekleri:

Kısa vadeli anoksi (genellikle iki dakikadan daha az): oksijen tedavisi
Uzun süreli anoksi: rehabilitasyon
Kısa süreli alkol toksisitesi: IV sıvıları veya tedavisi yok
Uzun süreli alkol bağımlılığı (siroz veya kronik karaciğer yetmezliği): oral laktüloz, düşük proteinli diyet, antibiyotikler
Üremik ensefalopati (böbrek yetmezliği nedeniyle): altta yatan fizyolojik nedeni, diyalizi, böbrek naklini düzeltme
Diyabetik ensefalopati: hipoglisemi tedavisinde glukoz uygulamak, hiperglisemi tedavisinde insülin kullanmak
Hipo-veya hipertensif ensefalopati: Hipotansiyon için yükseltmek veya hipertansif için düşürmek için ilaçlar

Herhangi bir ensefalopatinin tedavisinde anahtar, temel nedeni anlamak ve böylece nedenleri azaltmak veya ortadan kaldırmak için bir tedavi planı tasarlamaktır.

Ensefalopatinin tedavisi zor veya imkansız olan bir türü vardır; Statik ensefalopati (değişmiş zihinsel durum veya kalıcı beyin hasarıdır). Statik ensefalopati ile yapılabilecek en iyi şey, daha fazla hasarı önlemek ve bireyin mümkün olan en yüksek fonksiyonel seviyesinde performans göstermesine izin vermek için rehabilitasyon uygulamaktır.

Ensefalopatinin komplikasyonları nelerdir ?

Ensefalopati komplikasyonları arasında hiç olmamasından ölümle sonuçlanan derin zihinsel bozukluklara kadar birçok durum sayılabilir. Bazı durumlarda komplikasyonlar benzer olabilir.

Ayrıca, birçok araştırmacı, ensefalopatinin kendisini birincil bir sağlık sorunu ya da birincil teşhisten kaynaklanan bir komplikasyon olarak görür.

Komplikasyonlar ensefalopatinin birincil sebebine bağlıdır.

Çeşitli sebeplerden birkaç örnek verelim;

Karaciğer ensefalopatisi (beyin felci, komaya girme, ölüm)
Metabolik ensefalopati (sinirlilik, letarji, depresyon, titreme, bazen koma veya ölüm)
Anoksik ensefalopati (kısa süreli anoksideki hiçbirinden, kişilik değişikliklerine, uzun süreli anoksik olaylarda ciddi beyin hasarına bağlı geniş komplikasyonlar)
Üremik ensefalopati (letarji, halüsinasyonlar, stupor, kas seğirmesi, nöbetler, ölüm)
Hashimoto ensefalopati (karışıklık, ısıya dayanıksızlık, demans)
Wernicke ensefalopati (zihinsel karışıklık, hafıza kaybı, göz hareketlerinde bozulma)
Sığır süngerimsi ensefalopatisi (BSE) veya “deli dana hastalığı” (ataksi, demans ve miyoklonus veya herhangi bir ritm veya desen olmaksızın kas seğirmesi)
Shigella ensefalopatisi (baş ağrısı, sert boyun, deliryum, nöbetler, komaya girme)
Pediatrik ensefalopatinin bulaşıcı nedenleri (sinirlilik, zayıf beslenme, hipotoni veya gevşek bebek sendromu, nöbetler, ölüm)

Ensefalopati için prognoz (görünüm) nedir ?

Ensefalopati hastası için prognoz ilk nedenlere ve genel olarak bu nedenlerin tersine çevrilmesi, durdurulması veya engellenmesi için gereken süreye bağlıdır.

Sonuç olarak, prognoz, hastadan hastaya değişiklik gösterir ve tam düzelmeden, kalıcı beyin hasarına veya ölüme neden olan zayıf bir prognoza kadar değişir.

Örneğin hipoglisemi hastalarına ensefalopatinin ilk bulgularında glikoz verilirse (örneğin irritabilite, hafif konfüzyon), çoğu hasta tamamen iyileşir. Hipoglisemi düzeltilmesinde gecikme (saatler ila günler arası) nöbetler veya komaya yol açabilir ve bu da komple veya kısmi iyileşme (minimal kalıcı beyin hasarı) ile durdurulabilir. Tedavide uzun bir gecikme ya da çoklu gecikme, geniş beyin hasarı, koma ya da ölüm ile zayıf bir prognoza neden olabilir.

Ensefalopati önlenebilir mi ?

Birçok ensefalopati vakası önlenebilir.

Önlemenin anahtarı, ensefalopatinin çeşitli nedenlerinden herhangi birini geliştirme şansını durdurmak veya sınırlandırmaktır.

Ensefalopati gelişirse, altta yatan nedenin çabuk tedavisi  ciddi ensefalopatiyi önleyebilir.

Ensefalopatiyi önleme yöntemleri, altta yatan nedenler kadar çoktur. Bununla birlikte, bazı ensefalopati vakaları önlenemez (örneğin doğuştan kazara travmatik ensefalopati).

Konu ile ilgili açıklamalı KARACİĞER TESTLERİ videomuzu da aşağıdan izleyebilirsiniz;

 

 

Etiketler:

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.