Dışkıda Kan Gelmesi Neden Olur ? & Gaitada Kan Olması & Rektal Kanama Nedenleri

  • HASTALIKLAR
  • Dışkıda Kan Gelmesi Neden Olur ? & Gaitada Kan Olması & Rektal Kanama Nedenleri için yorumlar kapalı
  • 1.778 kez görüntülendi

Dışkıda Kan Gelmesi Neden Olur ? & Gaitada Kan Olması & Rektal Kanama Nedenleri

Rektal kanama (dışkıda kan) ne demektir ?

Rektal kanama (tıbbi olarak hematokezya olarak bilinir), çoğunlukla dışkı kan olmasıdır. Rektum anüsün hemen üzerinde bulunduğu için rektal kanama denir, ancak gastrointestinal sistemin diğer bölgelerinden gelse de, daha sonra açıklanacağı gibi, dışkıda bulunan kırmızı kan akıntısı rektumdan gelebilir.

Kanama şiddeti çok değişir. Rektal kanama epizodlarının çoğu hafiftir ve kendiliğinden durur. Birçok hastada sadece birkaç damla taze kan tuvalet suyunu pembeye döndürür veya tuvalet kağıdında  lekeler olur.

Genellikle, hafif rektal kanama hastaneye kaldırılmadan veya acil tanı ve tedaviye ihtiyaç olmadan doktor ofisinde değerlendirilebilir ve tedavi edilebilir.

Orta dereceli kanama olan hastalar çoğunlukla büyük miktarda parlak veya koyu kırmızı (koyu renkli) kandan bahseder.

Ağır kanama geçiren hastalar çok sayıda bağırsak hareketi veya çok miktarda kan içeren tek bir bağırsak hareketi geçirebilir.

Orta veya şiddetli rektal kanama,  zayıflık, baş dönmesi, bayılma, düşük kan basıncı veya ortostatik hipotansiyon belirtilerine (oturma veya yatarken ayağa kalkınca kan basıncında düşüş) yol açabilir.

Nadiren kanama, kan kaybından şoka neden olacak kadar şiddetli olabilir.

Orta veya şiddetli rektal kanama genellikle hastanede değerlendirilir ve tedavi edilir. Azalan kan hacmi bulguları ve belirtileri olan hastalar sıklıkla acil hastaneye kaldırma ve kan transfüzyonu gerektirir.

Rektal kanama nedenleri ?

Dışkıdaki kan öncelikle üst gastrointestinal yol (mide ve duodenum,bazen özofagus) veya alt gastrointestinal yoldan (kolon, rektum ve anüs) gelir. Gastrointestinal sistemin üst ve alt bölümlerine kıyasla, ince bağırsak nadiren kaynaktır.

Kolon gastrointestinal sistemin parçası olup gıdaların sindirilebilir kısmı sindirilir ve ince bağırsakta emildikten sonra sindirilmemiş yiyeceklerin geçtiği yerdir.

Kolon öncelikli olarak sindirilmemiş gıdalardaki suyu çıkarmak ve sindirilmemiş gıdaları dışkıyla vücuttan atıncaya kadar saklamaktan sorumludur.

Rektum kolonun son 15 cm’dir.

Dışkıdaki kan rengi çoğunlukla gastrointestinal sistem kanamasının konumuna bağlıdır. Genel olarak, kanama alanı anüse ne kadar yakınsa, kan parlak kırmızı olacaktır.

Böylece, anüs, rektum ve sigmoid kolondan kanama parlak kırmızı olma eğilimi gösterirken, transvers kolondan ve sağ kolondan kanama koyu kırmızı veya kahverengimsi renktedir.

Üst GIS yolundan kanama ile kanın mide ve ince bağırsağın içinde ne kadar kaldığına bağlı olarak dışkıdaki renk kestane rengine, siyaha dönüşecektir.

Mideden ve duodenumdan kaynaklanan kanamalar genellikle siyah, “katran” (yapışkan) ve kötü kokuludur.

Siyah, kokulu ve katranlı dışkıya melena denir. Melena, çoğunlukla kanamanın aside maruz kaldığı midede veya uzun süre ince bağırsakta olduğu zaman oluşur.

Dışkıda bir başka “kan” tipi gizli kandır. Duymuşsunuzdur “laboratuvarda Gaitada Gizli Kan Testi yaptırdım” derler.

Gizli gastrointestinal kanama, dışkının rengini değiştirmeyen veya görünür parlak kırmızı kanın varlığına neden olmayan, üst veya alt gastrointestinal sistem kaynaklı az miktarda kanamadır.

Bu kan, ancak laboratuarda gaitada gizli kan testi ile tespit edilebilir çünkü azdır. Gaitada Gizli Kan çoğunlukla rektal  kanamayla aynı nedenlerden oluşur ve aktif kanamalara da işaret edebilir.

Örneğin, ülserlerden, kolon poliplerinden veya kanserlerden yavaş kanama, az miktarlarda kanın karışmasına ve gaitada kaybolmasına neden olabilir. Kronik gizli kanamalar sıklıkla demir eksikliği anemisi nedenlerinden birisidir.

Yani özellikle 50 yaşından sonra gaitada gizli kan testi yaptırmış ve pozitif olmuş kişilerde bir de demir eksikliği anemisi varsa bu sürekli barsaklardan yavaş ama az kanamalara işaret edebilir ve iyi huylu hastalıklara bağlı olabilirse de kanser yönünden de araştırılmalıdır.

“Gaitada Gizli Kan testi” için ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Dışkıda kana neden olabilecek hastalıklar ve durumlar nelerdir ona bakalım ;

Birçok hastalık ve durum rektal kanamaya neden olabilir. Ortak nedenler şunlardır:

Anal fissür
Hemoroid
Rektum ve kolon kanseri ve polipleri
Divertikülozis
Bağırsakların mukozasında anormal kan damarları (anjiodisplazi)
Ülseratif kolit
Ülseratif proktit
Crohn kolitleri
Bulaşıcı kolit
İskemik kolit
Meckel divertikülü

Şimdi de kısa kısa bazı hastalıklara bakalım ;

Anal fissür

Anal fissür, anal kanalın mukozasının yırtıldığı oldukça sık görülen, ağrılı bir durumdur. Bir anal fissür genellikle kabızlığa bağlı fiziksel travma veya sıkı bir anal kas yoluyla kuvvetli bir bağırsak hareketi ile oluşur.

Cilt yırtıldıktan sonra, her müteakip bağırsak hareketi ağrılı olabilir ve ağrı sıklıkla şiddetlidir. Anal fissür ile ortaya çıkan kanama miktarı azdır ve genellikle tuvalet kasesinde veya tuvalet kağıdında parlak kırmızı renktedir.

Anal fissür semptomları yaygın olarak hemoroid ile karışır ama hemoroidde genellikle bağırsak hareketleri ile ağrı olmaz.

Hemoroid

Hemoroid, anal kanala ait, kan damarları içeren doku kitleleri ya da kümeleridir. Sadece hemoroidal yastıklar büyüdüğünde hemoroidler makattan geçen travmaya duyarlı hale gelir ve problemlere (kanama veya anal rahatsızlık gibi) neden olur ve anormal veya bir hastalık olarak kabul edilir.

Anal fissürler gibi, hemoroid kanamaları genellikle hafiftir ve anemi veya düşük kan basıncına neden olmaz. Nadiren, birkaç aydan yıllarca devam eden hemoroid kanamalarının bir sonucu olarak demir eksikliği anemisi gelişebilir, özellikle demirin diyetle alımı düşükse.

Divertikülit

Divertiküloz, kalın bağırsağın dışa fıtıklaşığı (küçük keseler) içerdiği bir durumdur. Divertiküller, 50-60 yaş arasındaki kişilerin çoğunluğunda bulunur. Kolonik divertikülün nedeni tamamen bilinmemekle birlikte, kolondaki yıllarca süren yüksek basınç ya da kolonun zayıflığı ana neden olabilir.

Divertiküller kalıcıdır ve herhangi bir diyet onları ortadan kaldırmaz. Bir kişiyi divertikülten kurtarmanın tek yolu, divertikülleri içeren kolonun cerrahi olarak çıkarılmasıdır.

Divertikülozlu kişilerin çoğunda belirtiler az veya hiç yoktur. Divertiküloz yırtılır ve divertikülit adı verilen bir enfeksiyon (apse) ortaya çıkmadığı sürece divertiküloz sorun değildir.

Divertikülit genellikle sol alt karında  ağrı, ateş ve hassasiyet oluşturur. Nadiren divertikül içerisindeki bir kan damarı enfeksiyon ve rüptürlerle zayıfladığında bir divertikülden kanama meydana gelebilir.

Divertikülozdan kanama genellikle anal fissür, hemoroit ve kolon tümörlerinden  daha şiddetli ve daha sarsıcıdır. Divertiküler kanama, orta ve şiddetli rektal kanamaların en yaygın nedenidir. Kanama yere göre parlak kırmızı, koyu kırmızı, kestane veya bazen de siyah olabilir (melena).

Divertikülozdan kanama genellikle kısa (kendi başına durur). Bununla birlikte, divertiküler kanama tekrarlama eğilimindedir.

Kolon kanseri ve polipleri

Kolon ve rektum tümörleri, kalın bağırsağın duvarından kaynaklanan büyüme (kitle) dir. Geniş bağırsağın benign tümörleri genellikle şekillerinden dolayı polip olarak adlandırılır. Büyük bağırsağın malign tümörleri kanserlerdir ve çoğunun polipli olduğu düşünülmektedir.

Kolon polipleri ve kanserlerden kanama hafif (kan kaybı azdır) ve  aralıklı olur ve genellikle düşük kan basıncına veya şoka neden olmaz.

Kolon ve rektumdaki kanserler ve polipler, parlak kırmızı rektal kanama, kahverengimsi dışkılar ve bazen melena’ya neden olabilir.

Anjiyodisplazi

Genişlemiş kan damarları olan bu durum  sıklıkla kolonun, ince bağırsağın veya midenin iç mukozasının altında olur. Anjiyodisplaziler, genellikle, örümcek benzeri lezyonlar olarak endoskopi sırasında kolaylıkla görülebilir.

Anjiodisplazilerin nedeni bilinmemektedir, ancak yaşla giderek artmaktadır.

Anjiyodisplazilerden kanama ağrısızdır ve parlak kırmızı, koyu kırmızı, kestane veya siyah dışkılara neden olabilir.

Kolit ve proktit

Kolit, kolonun iltihaplanması demektir. Proktit rektum iltihabı anlamına gelir. Birkaç farklı hastalık kolit ve proktite neden olabilir. Bunlara bakteriyel veya viral enfeksiyon, ülseratif kolit veya proktit, Crohn kolit, iskemik kolit ve radyasyon koliti veya proktit dahildir.

Ülseratif kolit, ülseratif proktit ve Crohn kolitleri vücudun bağışıklık sisteminin aşırı aktivitesinden dolayı kolonun kronik inflamatuar hastalıklarıdır. Bu hastalıklar karın ağrısı, diyare ve kanlı ishale (kan ile karışık diyare) neden olabilir.

Bazen orta veya şiddetli rektal kanama olabilir. Kanama, kolondaki ülserasyonlardan kaynaklanır.

İskemik kolit, kolonun kana olan arzının aniden düşmesiyle oluşan kolon iltihabıdır. Bu çoğunlukla, kolonun bir kısmına kan tedarik eden küçük bir arterin tıkanmasına neden olan bir kan pıhtısına bağlıdır.

Kan akışındaki ani azalma kolonun ülserleşmesine ve şiddetli alt karın ağrısı, ardından rektal kanamanın başlamasına neden olabilir.

Rektal kanama ve iskemik kolitin karın ağrısı genellikle birkaç gün sonra kendiliğinden geçer. Kolonik ülserler genellikle birkaç hafta sonra iyileşirler.

Prostat kanseri tedavisinde pelvik radyasyona bağlı radyasyon proktiti  rektal kanama yapsa da genellikle hafiftir, ancak bazen anemiye neden olacak kadar kronik olabilir.

Meckel divertikülü

Meckel divertikülü, ince bağırsağın ve kolonun kavşağının yanındaki ince bağırsaktan çıkıntı yapan bir dış torbadır (kese). Doğumdan itibaren mevcuttur ve nüfusun küçük bir yüzdesinde bulunur.

Bazı Meckel divertikülleri asit salgılar ve asit divertikülün iç astarında veya divertikülün yanındaki ince bağırsağın dokularında ülsere neden olabilir. Bu ülserler kanayabilir.

Meckel divertikülünden kanama, çocuklarda ve genç yetişkinlerde gastrointestinal kanamanın en yaygın nedenidir. Meckel divertikülünden kanama ağrısız olmakla birlikte tempolu olabilir ve parlak kırmızı, koyu kırmızı veya kestane rengi dışkılara neden olabilir.

Polipektomi

Kolonoskopi sırasında bulunan kolon polipleri ortadan kaldırılır, bu süreç polipektomi olarak adlandırılır. Kanama, poliplinin çıkartılmasından günler ila haftalarca polipektomi yerinde meydana gelebilir.

Rektal kanamanın nadir nedenleri

Nadiren, üst gastrointestinal sistemden hızlı ve şiddetli kanama (örneğin, mide veya duodenum ülseri) parlak kırmızı rektal kanamaya neden olabilir.

Rektal kanama için hangi doktora gidilir ?

Rektal kanama genellikle gastroenterolog, kolon ve rektal cerrah veya bir proktolog tarafından tedavi edilir.

Rektal kanama için hemen doktora gitmeli miyim ?

Dışkıdaki herhangi bir kan normal değildir ve bir sağlık uzmanına bildirilmelidir. Bununla birlikte, acil bir durum olarak görülen bazı durumlar vardır ve tıbbi bakıma derhal erişilmelidir. Bu durumlar şunlardır:

Yemek borusu, mide veya duodenum (üst gastrointestinal kanal) kaynaklı  siyah, katran dışkıları. Bu, özofageal varis bulunan karaciğer hastalığı ve  veya portal hipertansiyon hastalarında özellikle potansiyel olarak ciddi bir endişe kaynağıdır. Bu, yaşamı tehdit eden bir durumdur.

Baş dönmesi, güçsüzlük, bayılma (senkop), göğüs ağrısı veya nefes darlığı gibi belirgin kan kaybı semptomları varsa.

Ateş ve karın ağrısı ile ilişkili kanama varsa.

Rektal kanama nasıl teşhis edilir ?

Rektal kanamanın yerinin ve nedeninin doğru bir şekilde teşhisi, uygun tedavi için ve daha ileri kanamanın önlenmesinde önemlidir.

Teşhis, öykü ve fizik muayene, anoskopi, esnek sigmoidoskopi, kolonoskopi, radyonüklid taramalar, anjiyogramlar ve kan testlerine dayanır.

Öykü ve fizik muayene

Hastanın yaşı, rektal kanamanın nedenine önemli bir ipucu sunabilir.

Örneğin gençler ve genç yetişkinlerde orta ila şiddetli rektal kanamanın Meckel divertikülünden gelme olasılığını daha yüksektir.

Yaşlı bireylerde orta veya şiddetli rektal kanamanın, divertiküloz veya anjiodisplazilerden kaynaklanması daha olasıdır.

Daha önce abdominal radyasyon tedavisi gören yetişkinlerde hafif rektal kanama, radyasyon proktitine bağlı olabilir.

Diğer belirtilerin varlığı veya yokluğu da önemli ipuçları sağlayabilir.

Divertikülozdan, anjiodisplazilerden ve Meckel divertikülünden kanama genellikle karın veya rektal ağrı ile ilişkili değildir.

İskemik kolitten rektal kanama sıklıkla alt karın ağrısı ani başlangıcı ile başlar.

Ateş, karın ağrısı ve diyare sıklıkla enfeksiyon, ülseratif kolit veya Crohn kolitinden dolayı kolit ile ortaya çıkar.

Dışkılama sırasında (dışkı geçerken) anal bölgede ağrı eşliğinde hafif kanama, bir anal fissürden kanamayı düşündürür.

Kabızlık artışı veya diyare gibi bağırsak alışkanlığındaki yakın tarihli bir değişiklik, kolon kanseri olasılığını düşündürmektedir.

Anüsün muayenesi bir hemoroit veya anal fissürden kaynaklanan kanamayı açıklayabilir.

Kanamaların daha ciddi olabilecek diğer nedenlerini dışlamak için esnek sigmoidoskopi veya kolonoskopi yapılması gerekir.

Anoskopi

Anoskop  iç hemoroit ve anal fissürlerin bulunduğu yeri görmeyi sağlayan bir tür alettir.

Esnek sigmoidoskopi

Esnek sigmoidoskopi esnek bir sigmoidoskop kullanır, fiberoptik görüntüleme tüpünün ucu hafiftir. Kolonoskopun kısa versiyonudur.

Anüs yoluyla sokulur ve doktor tarafından rektum, sigmoid kolon ve inen kolonun bir kısmını veya tamamını incelemek için kullanılır.

Divertikül, kolon polipleri ve rektum, sigmoid kolon ve inen kolondaki kanserleri tespit etmek için kullanışlıdır.

Esnek sigmoidoskopi ayrıca ülseratif kolit, ülseratif proktit ve bazen Crohn kolitleri ve iskemik kolitleri teşhis etmek için de kullanılabilir.

Esnek sigmoidoskopi, değerine rağmen transvers ve sağ kolondaki kanserler, polipler veya anjiodisplazileri saptayamaz. Bu kısıtlılıklar nedeniyle, kolonoskopi gerekli olabilir.

Esnek sigmoidoskopinin avantajı, kolonun hazırlanmadan veya yalnızca bir veya iki lavmanın ardından gerçekleştirilebilmesidir.

Kolonoskopi

Kolonoskopi, tüm kolonun iç kısmının değerlendirilmesini sağlayan bir prosedürdür. Bu işlem, esnek bir görüntüleme tüpünü (kolonoskop) anüs içine sokarak ve yavaşça ilerleyerek gerçekleştirilir.

Kolonoskopi, rektal kanamanın yanı sıra gizli kanamayı değerlendirmek için en yaygın kullanılan prosedürdür.

Poliplerin, kanserlerin, divertikülozun, ülseratif kolitin, ülseratif proktitin, Crohn kolitinin, iskemik kolitin ve tüm kolon ve rektumdaki anjiyodisplazilerin saptanmasında kullanılabilir.

Radyonüklid taramalar

Gastrointestinal kanama alanını belirlemek için kullanılan iki tür radyonüklid tarama vardır; Meckel taraması ve etiketli kırmızı kan hücresi (RBC) taraması.

Meckel taraması, Meckel divertikülünü bulma taramasıdır.

Etiketli RBC taramaları gastrointestinal kanamanın yerini belirlemek için kullanılır. Kanayan hastadan kan çekildikten sonra, hastanın kırmızı kan hücrelerine bir radyoaktif kimyasal bağlanır ve “etiketli” kırmızı kan hücreleri hastanın damarına geri enjekte edilir.

Etiketli RBC taraması güvenlidir ve hastaya rahatsızlık vermeden ve çabucak yapılabilir. Bununla beraber kanamanın tam yerini tanımlamada çok doğru sonuçlar veröeyebilir.

Visseral anjiyografi

Visseral anjiyografi gastrointestinal sistem kan damarlarının X-ray çalışmasıdır. Visseral anjiyografi, boya böbrek hasarı, boya alerjik reaksiyonları ve mezenterik arterlerde kan pıhtısı oluşması gibi potansiyel komplikasyonları nedeniyle yaygın olarak kullanılmamaktadır.

Şiddetli ve kesintisiz kanaması olan ve kolonoskopi ile kanama alanı bulunamayan hastalar için kullanılır.

Nazogastrik tüp aspirasyonu

Mideden veya duodenumdan kaynaklanan kanamalarla ilgili endişeler varsa, nazogastrik tüp aspirasyonu yapılabilir.

Özofagogastroduodenoskopi

Yemek borusu, mide veya duodenumdan gelen kanamalar konusunda endişe varsa, özofagogastrikduodenoskopi (EGD), kolonoskopi için kullanılan endoskopa benzer bir endoskop kullanılarak yapılabilir.

Kan testleri

Tam kan sayımı (CBC) ve demir seviyeleri gibi kan testleri gastrointestinal kanama alanının yerini belirlemekte hiçbir rol oynamaz; Bununla birlikte, kanamanın akut veya kronik olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.

Genellikle demir eksikliği anemisine neden olan kolonik durumlar arasında kolon polipleri, kolon kanseri, kolon anjiodisplazileri ve kronik kolit bulunmaktadır.

Rektal kanama tedavisi  nedir ?

Rektal kanama tedavisi ve yönetimi şunları içerir:

Düşük kan hacmi ve anemi düzeltilmesi
Kanamanın nedeni ve lokalizasyonunun teşhisi
Aktif kanamanın durdurulması ve yeniden kanamanın önlenmesi
Mevcut hastalığın tedavisi.

Rektal kanama önlenebilir mi ?

Rektal kanamaya neden olan çoğu hastalık önlenebilir.

Hemoroid, uygun diyetle ve kabızlığın önlenmesiyle önlenebilir ancak normal gebelik hemoroid oluşum riskini akut ishal hastalıklarında artırır.

Kabızlıktan kaçma divertiküloz ve divertiküler kanama riskini azaltır.

Alkol kullanımı, kan dolaşımının azaltılması ile gastrointestinal kanalın mukozasını doğrudan rahatsız etmekten kan pıhtılaşma kabiliyetlerini azaltmaya kadar, çeşitli şekillerde rektal kanama riskini artırır.

Rektal kanamanın prognozu nedir ?

Prognoz, kanamanın altında yatan nedene bağlıdır. Neyse ki, rektal kanamanın nedeni genellikle hemoroit veya anal fissür gibi benign nedenlerdir.

Bununla beraber dışkıda kan görürseniz veya gaitada gizli kan testiniz pozitif gelirse bunlar ciddi bir hastalığın ipucu da olabilir ve daha erken teşhis konulursa, iyileşme şansı o kadar iyi olur.

Bu nedenle doktora gitmeyi ihmal etmeyin.

Yazı biraz uzun oldu ama yapacak birşey yok, önemli bir konuydu.

“Bağırsak kanseri nedir” makalesini de okumak isterseniz buraya tıklayın.

Sağlıcakla kalın…

Etiketler:

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.