Damak kisti, damak bölgesinde oluşan gelişimsel bir kisttir. Kist, damağın orta çizgisinde, ağız çatısının ön kısmında meydana gelr. Bu kist dişlere çok yakın bir yerde ortaya çıkar, fakat dişle bir ilgisi yoktur, dişe yakın değildir. Uzmanlar, damak kistinin burun ve damak bölgesindeki epitel hücre döküntülerinden oluştuğunu düşünüyor. Bu hücreler bilinmeyen nedenlerden bir anda aşırı çoğalmaya başlar ve damakta kist belirir.

Damak kistinin belirtileri

Damağın ön kısmındaki bariz şişme damak kistinin ilk semptomudur. Üst kesici dişlerin arkasında yer alan kist, ilk aşamalarında genellikle küçük çaptadır. Kistin mavimsi bir rengi vardır ve yer değiştirebilir. Kistin içindeki sıvıya bağlı olarak sert veya yumuşak bir yapısı olabilir. Bu safhada iken acısız olabilir. Kist enfeksiyonu başladığı takdirde ise hasta acı çekmeye başlar. Bu süreçte şişikte irinin boşalmasıyla ilgili olarak damak kabarcığının üst tarafında bir açılma meydana gelir. Bu irin boşalması ağızda tuzlu bir tada neden olur. Bu kist, dişleri ve damağı besleyen sinire oldukça yakındır. Bu sebeple, üst dişlerde ve ağzın çatısında uyuşma veya acı hissedilebilir. Büyük ölçüdeki bir kist ise dişin diş etinden ayrılmasına dahi yol açabilir. Şayet damaktaki kist çok büyükse konuşurken ve yemek yerken acı duyulabilir. Daha da büyük kistler ise kişinin yüzünde ergonomik bozuklara neden olabilir.

Damak kistinin nedenleri

1. Uzmanlar, damak kistine embriyo epitel hücrelerin çoğalmasının sebep olduğunu düşünüyor. Hücre çoğalmasını tetikleyen birçok farklı faktör vardır:
2. Kronik travma veya damağın ön kısmında tekrarlanan tahriş embriyo hücrelerinde çoğalmaya yol açabilir. Travma, şekli bozuk dişlerden veya dişin taşlanmasından kaynaklanabilir.
3. Protezler veya damağın ön tarafına direkt gelen darbeler de damakta kist oluşumuna neden olabilir.
4. Ağızda veya burunda oluşan bakteriyel enfeksiyonlar da ayrıca damak kistinin oluşmasında etkilidir.
5. Tekrar eden mukoza tutan kistler, küçük çapta tükürük bezi yaralanmalarından meydana gelir. Bu mukoza hücreleri mukus ve tükürüğün birikmesine yol açar. Bu kistlerden gelen baskı damak kisti oluşumunu tetikleyebilir.

Damak kisti tedavisi

Damak kistini diğer kistlerden ayırmanın yolu, diş röntgeni veya diğer tanı koyma testleridir. Kesin bir tanı konulduktan sonra tedavi 2 aşamada gerçekleştirilir. Küçük yaraların hemen temizlenmesine gerek yoktur. Bu kistler, düzenli yapılan diş check-upı ile takip edilebilir. Diş röntgeni her 6 ayda bir alınır. Başka enfeksiyonları önlemek amacıyla hastaya ağız hijyenine dikkat edilmesi önerilir. İkinci bir enfeksiyon yaşanması durumunda ilaç tedavisine başlanır.  Şayet kist büyüyorsa, konuşmada ve dış görünüşte probleme sebep oluyorsa, ameliyatla kisti aldırmak da diğer bir seçenek haline gelir. Kist alındıktan sonra bölge sulanır ve bütün epitel astarları tekrarını önlemek için kaldırılır. Daha küçük kistlerde bile hastanın protez takmasına gerek kalmaması için tamamen temizlenir.