Crohn Hastalığı Nedir ? & Crohn Hastalığı Beslenme ve Tedavi

  • HASTALIKLAR
  • Crohn Hastalığı Nedir ? & Crohn Hastalığı Beslenme ve Tedavi için yorumlar kapalı
  • 1.134 kez görüntülendi

Crohn Hastalığı Nedir ? & Crohn Hastalığı Beslenme ve Tedavi

Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi inflamatuvar barsak hastalıklarından birisidir ve verdiği rahatsızlıklar açısından çok can sıkıcı ve tedavisi zahmetli bir hastalıktır.

Crohn hastalığı, kronik ve inflamasyonlu bir bağırsak hastalığıdır. Ağızdan anüse kadar sindirim sisteminin herhangi bir bölümünde ya da aynı anda birkaç farklı bölümünde aralıklı tutulum ile kendini gösterir.

Bulaşıcı olduğu kanıtlanamamıştır.

Her yıl 100.000 kişiden 5-7’si bu hastalığa yakalanır. Sıklığı kuzeye gidildikçe artar.

Onlu, yirmili yaşlarda ve 45 ile 65 yaşları arasında daha çok görülmektedir. Ancak her yaş grubundan insan bu hastalığa yakalanabilir.

Hastalığın 3 belirgin tipi vardir. Bunlar inflamatuar crohn, fistülize crohn ve fibrostenoze crohn’dur.

Ülseratif kolit ile benzer özellikler taşıması nedeniyle adı gecen hastalık ile Crohn arasında karar vermeyi güçlestiren vakalarda intermediyer bağırsak rahatsızlığı ifadesiyle adlandırılan bir ara kategori de yaygındır.

Crohn hastalığı neden olur ?

Şu anda, hastalığın sebepleri, oluşumu ve gelişimi net olarak bilinmemektedir.

Genel kanı genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin hastalığı tetiklediği yönündedir. Aynı zamanda bir özbağışıklık hastalığı olarak da sınıflandırılır. Bunun sebebi hastalığın bağışıklık baskılayıcı ilaçlara verdiği olumlu tepkidir.

Diğer olası sebeplerin aşırı temizlik ve sağlık standardlarının bağırsak florası üzerindeki etkisi, psikosomatik faktörler veya hayvanlarda da Johne hastalığına sebep olan mikobakteri türleri ile ilgili olduğuna inanılmaktadır.

Kadın ve erkeklerde dağılımı aynıdır.

Sigara içenlerin bu hastalığa yakalanma riskleri içmeyenlere göre daha fazladır.

Bu hastalığın genel seyri hastalıktan oluşan şikayetlerin artması ve çoğunlukla belirtilerin tedavisi sonucu oluşan remisyonların birbirini takibi şeklindedir.

Zaman aralıkları ve tedaviye cevap hastadan hastaya farklılık göstermektedir.

Belirtileri nelerdir ?

İlk belirtiler yorgunluk, halsizlik, uykuya eğilim, karında şişlik ve ağrı ve kanlı da olabilen ishaldir. Aynı zamanda sebepsiz ateşlenme, kusma, iştahsızlık ve kilo kaybı görülebilir.

Bu belirtilerin biri ve birkaçı hastalık sırasında görülmeyebilir. Aşağıda sayılan olası komplikasyonlar hastalığın başlangıç evresinde görüldükleri taktirde ise, hızlı ve doğru teşhis koymayı zorlaştırabilirler.

Hastalığın nerede olduğuna, inflamasyonun ne kadar şiddetli olduğuna ve belirtileri algılama durumuna bağlı olarak semptomlar değişkenlik gösterebilir.

En yaygın yerleşim ince bagırsağın sonudur.

Olası komplikasyonları

Hastalığın ilerleyişine ve safhalarına göre aşağıdaki komplikasyonlar ortaya çıkabilir:

Eklem ağrıları, artrit

Göz iltihapları (Üveit)

Deri iltihapları (Erythema nodosum, Pyoderma gangraenosum),

Ağızda apse

Bağırsak tıkanıklığı (İleus)

Fistül

Sıklıkla görülür ve tekrarlayabilir.

Bağırsaklarda kanama

Toksik megakolon

“Zehir” sebebiyle genişleyen kalın bağırsak. Crohn hastalığında seyrek rastlanırken bir diğer iltihabi bağırsak hastalığı olan ülseratif kolit’te daha sık gözükür.

Karsinom

Bağırsak kanseri riski Crohn hastalarında daha yüksek olmakla birlikte, sık kontroller nedeniyle erken teşhis şansı daha yüksektir.

Osteoporoz veya kemik erimesi osteopeni

Bağırsakların işlevlerini tam olarak yerine getirememesiyle ortaya çıkan emilim bozukluğunun (malabsorpsiyon) yanı sıra kortizon tedavisinin yan etkilerinden biridir.

Safra kesesi taşları oluşabilir.

Crohn hastalığı nasıl teşhis edilir ?

Hastalığın belirtileri ve hastanın geçmiş şikayetleri ile birlikte teşhiste şu bilgi ve teknikler kullanılabilir:

Ultrason
Kan ve gaita tahlili
Röntgen filmi ve manyetik rezonans görüntüleme (MR)
Endoskopi-kolonoskopi ve biyopsi.
Bilgisayarlı tomografi ( BT)

Crohn hastalığını ülseratif kolitten ayırt etmek oldukça zor, bazı durumlarda imkânsız olabilir.

Ülseratif kolit kalın bağırsak ve rektumda ortaya çıkar ve aşağıdan yukarı doğru yayılır. Ülseratif kolitte iltihap sadece bağırsağın sümüksüdokusunda görülür (mukoza ve aşağı mukoza).

Bazı başka hastalıklar da Crohn hastalığı benzeri belirtiler gösterebilir:

Apandisit
Divertikül
Yersinia Enterocolitica enfeksiyonları
Bağırsak tüberkülozu
Dizanteri
Salmonelloz gibi bulaşıcı diğer kolitler

Gıda alerjileri ve diğer alerjiler de aşırı durumlarda sindirim sisteminin farklı bölgelerinde kronik iltahaplanmaya sebep olabilir ve Crohn hastalığına benzer belirtilere yol açabilir.

Crohn hastalığı nasıl tedavi edilir ? Nasıl beslenilmelidir ?

Bu hastalığı oluşturan sebeplerinin bilinmemesi yüzünden henüz kesin bir tedavisi bulunmamaktadır.

Hastalığın atak dönemlerinde belirtilerin ve şikayetlerin en aza indirgenmesi, mümkünse tedavisi; bu başarıldıktan sonra da remisyonun olabildiğince uzatılması şu an için geçerli olan tedavi yöntemidir.

Genelde azma döneminde bir tür steroid hormon olan glukokortikoidler ya da başka kortizonlar, salisilazosülfapiridin ya da 5-aminosalisilik asit ile birlikte kullanılır.

Uzun süreli kortikosteroid kullanımında ağızdan alınacak kalsiyum desteğinin ihmali, ciddi derecede osteoporoza neden olabilir.

Remisyonun uzatılması ise Azathioprin gibi bağışıklık baskılayıcı ilaçlarla sağlanır. Azathioprin kullanımı sırasında da folik asit desteği ihmal edilmemelidir.

Remicade ve Humira adlı bağışıklık sistemi baskılayıcı yeni nesil tedaviler ve tamamen yenilikci oldugu düşünülen aferez tedavisi daha az yaygınlıkla kullanılmaktadır.

Bu ilaç ve tedavilerin tümünün istenmeyen yan etkileri olabilecegi göz ardı edilmemeli ve özellikle tedavi başlangıcında hasta, hekim tarafından sık kontrol edilmeyi ihmal etmemelidir.

Bu tedaviler diyet ve stres azaltıcı önlemlerle desteklenebilir.

Hastalık için ek olarak psikolojik ya da psikiyatrik destek gerekli olabilmektedir.

Bu hastalığın genel seyri, her hastada farklı oluşmaktadır.

Bundan dolayıdır ki, genel bir diyet hazırlanamamaktadır. Hastalara verilecek tavsiye genelde “size ne dokunuyorsa onu yemeyin” şeklinde olur.

Hastalığın ağır seyrettiği durumlarda iştahsızlığın önüne geçemek amacıyla baharatların dengeli olarak kullanılmasında yarar olabilir. Ancak, genelde yağlı kızartmaların, aşırı kakao ve şekerin, mayalı içecek ve mayalı içkilerin (bira ve şarap), çiğ meyve ve pişirilmemiş sebzeler gibi hazmi zor olan yiyeceklerin hastayı rahatsız edebileceğine inanılır.

Pişmiş sebzeler ve kompostolar, haşlama yemekler, az yağlı balık ve etler (kızartma olmamak kaydıyla) zararı görülmediği sürece tüketilebilir, bağırsakların düzenli çalışmasını sağlamak amacıyla kontrollü olarak alınan lifli gıdaların faydası gözlenmiştir.

Hastalıkta bağırsaklar görevlerini tam olarak yerine getiremediği için, bazı vitamin, yağ ve mineraller vücuda alınamamaktadır. Bu gibi durumlarda multivitamin ve mineral destekleri ya da dengeleyici sıvı besinler (örn. Modulen) kullanılabilir.

Hastalıkta – özellikle çocukların hastalanmasında – bir beslenme uzmanın tavsiyesinin alınmasında büyük yarar vardır.

Crohn hastalığı ciddi ve kronik bir hastalık olmakla birlikte tedavi ve kontrol altındaki hastalarının yaşam kaliteleri ve yaşam süre beklentileri hasta olmayanlardan daha az değildir.

 

Bunlarıda Merak Edebilirsiniz;

“CA 125 Testi Ne İçin İstenir ?”

“Pankreas Kanseri Nedir ?”

“Kistik Fibrozis ve Ter Testi Nedir ?”

“Karaciğer Yağlanması Neden Olur ?”

“Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir ?”

“Akciğer Kanserinde Yaşam Süresi Ne kadardır ?”

“Evde Uyuşturucu Testi Nasıl Yapılır ?”

“Sürekli Yorgunluk Neden Olur ?”

“ALT testi Ne İşe Yarar ?”

“Hacamatın Faydaları ve Zararları Nelerdir ?”

 

Etiketler:

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.