CA 15-3 (Kanser antijeni 15-3), meme kanserinin tedavisinde ve takibinde kullanılan bir belirteçtir. Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. Dünyada her yıl 1 milyondan fazla kadına yeni meme kanseri tanısı konmaktadır.

CA 15-3 Nedir?

Meme kanseri (meme adenokarsinomu) başta olmak üzere çeşitli kanserlerde, kanserli hücreler tarafından üretilerek kana salınan bir proteindir.

CA 15-3 Normal Değeri Kaçtır?

• <38 U/mL olmalıdır. Bu tetkikin üst sınırı labaratuvar ve kullanılan kite göre değişebilir. Bazı labaratuvarlarda üst sınır 30 U/mL’dir.

Ca 15-3 Testi Neden Yapılır?

Sağlıklı kişide kanser varlığını araştırmak amacıyla değil, tedaviye yanıtı ve nüks varlığını araştırmak amacıyla kullanılmaktadır. Bu durumu sırasıyla açıklayalım;

• Testin amacı meme kanseri tedavisi gören kişinin tedaviye yanıtını değerlendirmektir. Örneğin tedavi sonrası CA 15-3 değerlerinde %50 veya daha fazla oranda düşme görülürse tedaviye olumlu yanıt verdiği düşünülür.
• Tedavi aldığı halde değerler düşmüyor veya yükselmeye devam ediyorsa tedaviye yanıt vermediği düşünülür. Bununla birlikte, CA 15-3 seviyeleri, tedaviye başlarken ilk 4-6 hafta artabilir. Bu geçici yükselme genellikle hastalığın ilerlemesi ile bağdaştırılmaz.
• Testin diğer bir amacı nüksü tespit etmek.  Tedavi ile normale düşen değerler zamanla tekrar yükselirse nüks olabileceği düşünülür.
• Her meme kanserinde yükseklik olmayabilir. Özellikle başka bölgelere sıçramış (metastatik) meme kanserlerinde (yaklaşık %80’inde) yükseklik görülür. Erken evre meme kanserlerinde nadiren yükselir . Çünkü erken evredeki kanserli hücreler genellikle bu proteini üretmezler.

Evre 1 meme kanserlerinde %5 , evre 2’de %29, evre 3’te %32 ve evre 4’te %95 oranında kan CA 15-3 değerinde yükseklik görülür.

CA 15-3 tetkiki kanser taramasında kullanılmaya uygun değildir. Hem iyi huylu hastalıklarda artış göstermesi hem de erken evre meme kanserlerinde nadir yükseliyor olması taramada kullanılmasını engellemektedir.

Meme kanseri tanısı almış kişide CA 15-3 değeri ne kadar yüksekse kanserin de o kadar yaygın olduğu düşünülür. En yüksek seviyeler, kemik ve karaciğere yayılmış kanserlerde görülür.

CA 15-5 Yüksekliği Nedenleri

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu değerlerin yüksekliği her zaman meme kanseri varlığını göstermez. Aynı şekilde normal olması da meme kanseri olmadığı anlamına gelmez.  CA 15-5 yüksekliğine neden olan kanserler ve iyi huylu durumlar(kanser olmayan) şunlardır;

Kanserler

• Metastatik(başka dokuya yayılmış) meme kanserleri
• Pankreas kanseri,
• Akciğer kanseri,
• Yumurtalık(over) kanseri,
• Kolon kanseri
• Prostat kanseri
• Karaciğer kanserleri
• Endometrium kanseri

Meme kanserinde diğer kanserlere nazaran daha yüksek değerler görülür.

CA 15-3 Yüksekliği Yapan İyi Huylu Durumlar

İyi huylu durumlardan kasıt kanser olmayan durumlardır.

• İyi huylu meme hastalıkları (fibrokistik hastalıklar)
• Hepatitler
• Siroz
• Sarkoidoz: Sarkoidoz Nedir? Belirtileri Nelerdir? isimli yazımızda bu konuyu bulabilirsiniz.
• Tüberküloz (verem)
• Lupus hastalığı
• Endometrioz: Rahim dokusunun vücudun farklı bir bölgesinde olması
• Pelvik inflamatuar hastalık: Rahim, tüpler, yumurtalıklar ve çevre dokunun enfeksiyonu ve iltihabıdır.
• Gebelik ve emzirme