Vitaminler küçük miktarlarda ihtiyaç duyulan ve sağlığı devam ettirmek için gerek duyulan bir grup maddedir. C vitamini askorbik asit olarak da adlandırılır. Vücutta üretilemez bu yüzden diyetin temel bir parçasıdır. C vitaminine kolajen adındaki bir maddenin yapımı için ihtiyaç duyulur. Bu maddeye cilt, kemikler, kıkırdak, bağ dokuları, tendonlar, kan damarı duvarları ve dişlerin yapımında ihtiyaç vardır.

C vitamini açısından zengin olan çeşitli gıdalar vardır, bunlar:

• Turunçgiller (portakal,mandalina, greyfurt, limon)
• Çilek, yaban mersini, kuşüzümü, ahududu
• Kavun ve karpuz
• Kivi
• Ispanak, domates, brokoli gibi sebzeler

C vitamini ihtiyacının %90’dan fazlası meyve ve sebzeler aracılığıyla karşılanır. Sebzeleri veya meyveleri pişirmek C vitamini içeriklerini %30-40 düşürür.

Tavsiye edilen C vitamini miktarı yaşa ve cinsiyete göre değişir. Hamile ve emziren kadınlar daha fazla C vitaminine ihtiyaç duyarlar.

• 1-10 yaş arasındaki çocuklar için gereken günlük C vitamini miktarı en az 30 mg
• 11-14 yaş arasındaki çocuklar için gereken günlük C vitamini miktarı en az 35 mg
• 15 yaş üzeri çocuklar ve yetişkinler için gereken günlük C vitamini miktarı en az 40 mg’dır.

C vitamini eksikliği diyetle alınan C vitamininin azlığı sonucu oluşur. Uzun vadede vücut kolajen yapamaz hale gelir. Bu da vücuttaki çeşitli dokuların yıkılmaya başlamasına ve doku tamirinin sekteye uğramasına neden olur. Kronik C vitamini eksikliği (3 ay ve daha fazlası) iskorbüt diye bilinen hastalığın oluşmasıyla sonuçlanır.

C vitaminine bağlı iskorbüt nadir görülür. Genelde balıkla beslenen denizcilerde eski zamanlarda sık görülmekteydi. Bu yüzden denizciler dil altlarına limon kabuğu koyarlar.

Bazı insan gruplarında C vitamini eksikliği daha yaygındır. Bunlar:

• Alkol ve uyuşturucu bağımlıları (sağlıklı ve dengeli bir diyetle beslenmedikleri için)
• Kalori oranı çok düşük, sağlıksız diyet yapanlar
• Crohn hastalığı gibi vitamin emilimini engelleyen bir duruma sahip kişiler
• Sigara içicileri, çünkü sigara C vitamini emilimini engeller
• Yüksek seviyede C vitaminine ihtiyacı olduğu için hamile ve emziren kadınlar

C vitamini eksikliğini yaygın görülen belirtileri şunlardır:

• Yorgunluk ve güçsüzlük
• Kas ve eklem ağrıları
• Vücutta kolayca morluk oluşması
• Ciltte kırmızı-mavi renkte morarmalar ve noktalar oluşması

Diğer belirtiler ise şunlardır:

• Kuru cilt
• Saç tellerinde ayrılmalar
• Diş etinde şişkinlik ve renksizlik oluşması
• Diş etlerinde kendiliğinden kanama oluşması
• Burun kanamaları
• Yaraların zor iyileşmesi
• Enfeksiyonlara kolay yakalanma ve bunların uzun zamanda iyileşmesi
• Kemiklerde değişim
• Diş kaybı
• Kilo kaybı

Eğer C vitamini eksikliği teşhis edilemez ve tedavi edilmezse ödem, nefes darlığı, sinir problemleri,ateş ve havale oluşabilir. Çok nadir de olsa beyinde ve kalp çevresindeki kanamalar ölüme sebep olabilir.

C vitamini eksikliğinden şüphelenen doktorunuz diyetinizle ilgili sorular soracak ve belirtileri listeleyecektir. Basit bir kan testi C vitamini eksikliğine sahip olmadığınızı gösterecektir.

Doktorunuz başka vitamin ve mineral eksiklikleri ile ilgili testler de isteyebilir. Örneğin C vitamini demir emilimine yardımcı olduğu için C vitamini eksikliğinde demir eksikliği görülmesi de muhtemeldir.

C vitamini eksikliği c vitamini takviyeleri ve C vitamini açısından zenginleştirilmiş bir diyetle tedavi edilebilir. Bir zaman sonra C vitamini takviyesi durdurulur ama C vitamini bakımından zengin yiyecekleri yemeye devam etmeniz gerekir.

C vitamini eksikliği olan insanlar genelde tam olarak iyileşirler. C vitamini tedavisine başlandığında belirtiler günler veya haftalar içinde kaybolur.

C vitamini eksikliği yeterli ve dengeli bir diyetiniz olduğunda kolayca engellenebilir. Sebze ve meyve açısından zengin bir diyetiniz olmasına dikkat gösterin. Not olarak, bir büyük portakal günlük C vitamini ihtiyacınızı karşılayacaktır.