Bu ilginç bitkinin bilimsel adı Abelmoschus esculentus ve hangi bölgeye ait olduğu hala belirsizdir. Bamya, mineraller, vitaminler ve lif bakımından iyi bir kaynaktır. Sosları koyulaştırmak için kullanılabilen karakteristik bir viskoz su içerir.

 

Bamya, güney Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD), Afrika’nın bazı bölümlerinde ve Orta Doğu’da, Karayipler’de ve Güney Amerika’da yetişir. Birçok ülkede, besin değeri nedeniyle önemli bir bitki olarak kabul edilir; çünkü taze yapraklar, tomurcuklar, çiçekler, sap ve tohumlar da dahil olmak üzere bitkinin birçok kısmı kullanılabilir.

 

Tadı hafiftir, ancak dış kısımda şeftali benzeri tüyler ve bölmenin içinde küçük, yenilebilir tohumlar bulunan eşsiz bir dokusu vardır. Çok çeşitli sağlık yararları sunmaktadır.

 

Bamya Hakkında Genel Bilgiler

  • Bamya, karakteristik bir viskoz suyu barındıran yeşil, parmak şeklinde bir sebzedir.
  • Lif, folat ve K vitamini içerir.
  • Beslenme içeriği, kalp sağlığını ve kuvvetli kemiklerin geliştirilmesini ve kansere karşı korunmayı sağlar.
  • Kan incelticileri kullanan insanlar, içerisindeki yüksek miktarda K vitamininden dolayı ilacıyla etkileşim kurabileceğinden çok fazla bamya yememelidir.

Bamya Besin İçerikleri

ABD Tarım Bakanlığı Ulusal Besin Veritabanı’na göre, bir bardak çiğ bamya yaklaşık 100 gram ağırlığa sahiptir ve aşağıdaki değerleri içerir:

33 kalori

1.93 g protein

0.19 g yağ

7.45 g karbonhidrat

3.2 g lif

1.48 g şeker

31.3 miligram K vitamini

299 mg potasyum

7 mg sodyum

23 mg C vitamini

0.2 mg tiamin

57 mg magnezyum

82 mg kalsiyum

0.215 mg B6 vitamini

60 mikrogram (mcg) folat

36 mcg A vitamini

 

Besin maddeleri için bireysel ihtiyaçlar yaş, cinsiyet, aktivite seviyesine ve kalori alımına göre değişir.

 

Bamya ayrıca bir antioksidan kaynağıdır. Bamya tohumları, oligomerik kateşinler ve flavonoid türevleri içerir, her ikisi de daha düşük bir kanser riski ile bağlantılıdır. Bamya kendiliğinden quercetin türevleri ve fenolik bileşikler içerir. Bu bileşiklerin antioksidan, antimikrobiyal ve antienflamatuar özelliklere sahip olduğuna inanılmaktadır.

 

Bamyanın Sağlık Yararları Nelerdir?

Meyve ve sebzeler açısından zengin bir diyet, obezite, diyabet ve kardiyovasküler hastalık gibi bir dizi sağlık durumu riskini azaltabilir.

 

Bamyanın salgıladığı yapışkan sıvının aynı zamanda kolesterol ve safra asidini bağladığı da söylenir. Karaciğerden toksinleri toplar ve vücuttan dışarı taşır. Bamyadaki besinler bir takım sağlık sorunlarını önlemeye yardımcı olabilir.

 

Kanseri Önleyebilir

Lectin, bamya, fasulye, yerfıstığı ve tahıllarda bulunan bir protein çeşididir. Bamyadan elde edilen lektin insan meme kanseri hücrelerini tedavi etmek için bir çalışmada kullanılmıştır.

Tedavi kanser hücresi büyümesini % 63 azalttı ve insan kanseri hücrelerinin % 72’sini öldürdü. Bamyanın insanlarda kanser üzerinde bir etkisi olup olmadığını görmek için daha fazla çalışma yapılmalıdır.

 

Yeterince folat yemeyen insanlar meme, servikal, pankreas, akciğer ve diğer kanserler için daha yüksek bir risk taşır. Bir 2016 tarihli inceleme ve 16 değişik araştırmanın meta-analizi; folatın meme kanseri riskine karşı koruyucu etkileri olabileceğini düşündürttü ancak daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.

 

Araştırmacılar, kanser ile zayıf folat durumu arasındaki bir bağlantının, kanseri teşvik eden genlerin ifadesini tetikleyen DNA değişikliklerinden kaynaklanabileceğini öne sürüyor. Folat takviyesi almak kanser riskini düşürmekte ve aşırı folat alımının kanser hücrelerinin büyümesini hızlandıracağına dair bir kanıt bulunmamaktadır. Tek başına gıda kaynaklı folatın bu etkiye sahip olma olasılığı düşüktür. Bamya gibi yiyeceklerden yeterli folat almak önemlidir.

 

Hamileler ve Emziren Anneler İçin Fayda Sağlar

Folat, gebelik sırasında fetal problemleri önlemek için önemlidir. Düşük folat seviyeleri, gebelik kaybına veya yeni doğan bebekte sorunlara neden olabilir. Düşük folat seviyeleri, spina bifida gibi durumlarla bağlantılıdır.

 

Yeterince folat almak hamilelik öncesi, sırasında ve emzirirken kadınlar için özellikle önemlidir. 100 gram kadar bamya, 60 mcg folat içerir. Çoğu insan için önerilen günlük folat miktarı 400 mcg’dir. Yani önerilen miktarın %25’i kadarını içerir.

Diyabetİ Önler ve Kan Şekerini Düşürür

2011’de araştırmacılar şeker hastalığı olan sıçanları tedavi etmek için bamya tohumları ve kabuklarından bir toz hazırladılar. Toz ile tedavi edilen sıçanlar, tozu almayan sıçanlara kıyasla kan şekeri ve yağ düzeylerinde daha fazla düşüş yaşadı. Bu, insanlara aynı şekilde etki ediyorsa, yeni terapilere yol açabilir.

 

Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences’de yayınlanan bir araştırma, bamya ve daha düşük kan şekeri tüketimi arasındaki bağlantıyı gösteriyor. Araştırmacılar şeker hastalığı olan sıçanların kan şekerinin 14 gün boyunca yüksek seviyede kalmasına izin verdi. Daha sonra, sıçanlara, vücut ağırlığının kilogramı başına 2,000 miligrama kadar olan bamya özütleri ve tohum dozları verdiler.

 

Nispeten yüksek bamya dozuyla bağlantılı herhangi bir zehirli etki yoktu. Bamya verilen sıçanların, 28 güne kadar kan şekeri düzeyleri düştü. Çalışma 28. günde sona erdi, bu nedenle kan şekeri düzeyleri üzerindeki etkilerin daha uzun süre devam edip etmeyeceği belli değildir.

 

 

Kalp Sağlığını Destekler

Amerikan Kalp Derneği’ne göre yüksek lif içeren gıdalar kandaki zararlı kolesterol seviyelerini azaltabilir. Yüksek lifli gıdalar kalp hastalığı, felç, obezite ve diyabet riskini düşürür. Lif, aynı zamanda kalp hastalığına sahip insanlarda semptomları yavaşlatabilir.

 

19-30 yaşlarındaki kadınlar, sebze, meyve, baklagil ve tam tahılların yanı sıra her gün en az 28 gram lif tüketmeli ve erkekler günde 33,6 gram lif ihtiyaç duyuyor olmalıdır. Bamya fincan başına 3.2 gram lif içerir.

 

Osteoporoz Oluşumunu Önleyebilir

Bamya gibi yüksek vitaminli gıdalar kemikler için iyidir. K vitamini, kemiklerin kalsiyumu emmesine yardımcı olur. Teorik olarak, yeterli miktarda K vitamini yiyen insanların güçlü kemiklere ve daha az kırığa sahip olma olasılıkları daha yüksektir. Bamya, pazı, roka ve ıspanak gibi yapraklı yeşiller K vitamini ve kalsiyum açısından yüksektir. Sıkça tüketilmesi gerekir.

 

 

Gastrointestinal Sağlığı Destekler

Diyet lifi kabızlığı önlemeye ve sağlıklı bir sindirim sistemini korumaya yardımcı olur. Araştırmalar, bir insanın ne kadar çok lif yerse, kolorektal kanser geliştirme şansının o kadar az olduğunu bulmuştur. Diyette bulunan lif iştahı azaltmaya yardımcı olur ve kilo kaybına katkıda bulunabilir.

 

Asya tıbbında, bamya özütü, tahrişe ve iltihaplı gastrik hastalıklara karşı koruma sağlamak için gıdalara eklenir. Antienflamatuvar ve antimikrobiyal etki gastrointestinal problemlere karşı korunmaya yardımcı olabilir.