Akciğerlerin görevleri nedir?

İçeri çekilmiş havadan oksijeni almak ve dışarıya gön­derilen havayla karbondioksiti dışarı atmaktır.

Bir kişinin “akciğerlerinin zayıf” olma­sı ne demektir?

Genellikle bir akciğer hastalığı bulunmasıdır.

Akciğerlerde en çok görülen hastalık­lar nelerdir?

Bronşit, bronşit astım, enfluenza, prörrioni (zatüre), amfizem, urlar, akciğer ambolisi, tüberküloz ve başka hastalıklar.

Bazı kişiler için, akciğer hastalıkları­na karşı katılımsal bir eğilim var mıdır?

Hayır

Akciğer hastalıklarının belirtileri ne­lerdir?

Öksürmek, içinde cerahat yahut kan bulunan balgam çıkarmak, güç soluk almak, göğüste ağrı başlıca belir­tilerdir:

Akciğerler ne kadar sık kontrol edil­melidir?

En az yılda bir defa, ya da her akciğer hastalığı belir­tisi görülünce. Yılda bir defa da göğüsün röntgeni alın­malıdır.

Akciğer bozukluğu olanlar hava duru­muyla nasıl etkilenir?

Akciğerleri sağlam olanlar havanın kuru ya da nemli, çok soğuk ya da çok sıcak olmasından ender olarak etkilenirlerse de akciğerleri bozuk olanlar bu durum­lara çok zor dayanırlar.

 Kent ve sanayi bölgelerindeki havayı kirletici maddeler akciğer sağlığı için ne derece önemlidir?

Bazı kirletici maddelerin akciğer hastalığı yaptıkları be­lirlenmiştir. Yıllar boyunca teneffüs edilen bu tip mad­delerin ağır akciğer hastalıkları, bu arada kanser yap­tığı da ortaya çıkmıştır.

Tahriş edici toz ve dumanla sürekli şe­kilde karşılaşanlarda akciğer görev­leri (fonksiyonları) bozulur mu?

Evet.fakat bu durum kişinin böyle maddelere karşı duyarlığının bulunup bulunmamasına bağlıdır. Akciğerlerinin iyileşmeyecek kadar bozulması için, kişinin havayı kirleten maddelerle ne süre karşılaşması gere­kir?

Uzun yıllar.

Havayı kirleten maddelerin akciğerle­rimi bozduğunu nasıl anlarım?

Yetenekli bir doktorun bütün göğüsü muayene etmesi ve göğüsün röntgeninin alınmasıyla anlayabilirsiniz.

Öksürükle kan gelmesinin anlamı nedir?

Prörmoni, bronşit, tüberküloz, kanser ve daha başka hastalıkların işareti olabilir. Ayrıca boğmaca öksürüğü gibi akciğerlerde spazm yapan durumlarda da görülebi­lir.

Kanın akciğerlerden mi, yoksa boğaz ya da burundan mı geldiği nasıl anlaşılır?

Kan akciğerlerden derin bir öksürükle gelir ve içinde hava (kabarcıkları) bulunur. Boğaz veya burundan ge­len kan havayla karışmamıştır.

Akciğer fonksiyon (çalışma) testi nedir?

Alınan ve verilen havanın yeterli olup olmadığının ölçülmesidir. Akciğerlerin iyi çalışmalarında içeri alman havadan yeterli miktarda oksijen alınmış ye yeterli miktarda da karbondioksit dışarı atılmış olur.

Nefes darlığının, bir kalp durumuyla il­gili olmayıp, akciğer durumuma bağlı olduğunu nasıl anlarım?

Röntgen ve elektrokardiyografiyi de kapsayan tam bir kalp ve akciğer muayenesi yaptırarak.

Nefes darlığı olan bir kişinin uzun yü­rüyüşler ya da beden hareketleri yapması tehlikeli midir?

Hayır.fakat hareketleri bol miktarda oksijen kaybet­tirmeyecek derecede tutması tavsiye edilir.

Göğüs röntgeni alınması tehlikeli mi­dir?

Hayır.

Çocuğumun göğüs röntgenini aldırabilir miyim?

Evet, doktorunuzca tavsiye edildiği zaman.

Gebe olduysam göğüs röntgeni aldırabilir mi­yim?

Evet; röntgenci ışıklardan korumak için karnınızı ör­ter.

Akciğer tedavisi ne demektir?

Nefes almayı geliştirmek ve akciğerlerin hava alma yete­neğini arttırmaktır.

Akciğer tedavisini nerede yaptırabili­rim?

Birçok büyük hastanelerde bu tedaviyi uygulayacak bu­lunur.

Akciğer tedavisinin, akciğerin durumu üzerine etkisi nedir?

Bu, akciğerin özel durumuna bağlıdır; bazılarında iyi sonuç alınır, bazılarında etkisiz kalır. Eğer akciğerler­de kronik bir hastalık varsa, akciğer jimlastiğinden bir sonuç beklenmemelidir.

İsormal kişiler nefes alma jimnastiği yapmalı mıdır?

Evet. Bir kişinin her gün on dakika elinden geldiği ka­dar derin nefes alması ve yine elinden geldiği kadar derin nefes vermesi çok yararlıdır. Fakat bu jimlastik, nefesi kesecek hızla yapılmamalıdır.

Akciğerlere yapılan ameliyatlar tehli­keli midir?

Karın içindeki başlıca organlara yapılan ameliyatlardan daha fazla değil.

Bronşit nedir?

Soluk boruları (bronşlar)nın iltihabıdır,bakteri ya da virüslerden oluşur; akut, ya da kronik olabilir.

Bronşit nasıl teşhis edilir?

Öksürmek, hırıltılı soluk almak, sarı ya da yeşil renkli balgam çıkarmak, yüksek ateş, stetoskopla göğüs din­lenince soluk alırken anormal sesler (railer) duyarak.

Bronşit röntgenle görülür mü?

Hayır.

Kronik bronşit tehlikeli midir?

Evet. Akciğer dokusunun bozulmasına sebep olduğun­dan solunum işlemini bozar. Kronik bronşitli kişide bronşektazi (broşların genişlemesi) ve amfîzem (akci­ğerlerde hava birikmesi) meydana gelebilir.

Bronşit bulaşıcı mıdır?

Evet. Öksürükle saçılan damlacıklarla karşılaşılırsa bu­laşabilir.

Bronşitimin alerjik olduğunu kesin olarak gösterecek testler var mıdır? Hayır. Fakat geçmişte allergenlerle karşılaştığınız her zaman bronşit meydana gelmişse, bronşitinizin alerjik kökenli olduğu anlaşılır.

İklimin bronşite etkisi var mıdır?

Üst solunum yollarında hastalık yaratacak derecede soğuk ve nemli iklimler bronşiti etkiler.

Atmosfer durumu bronşiti etkiler mi? Evet. Yatak odanızın havasım nemli bulundurun. Böyle yapmak öksürüğü azaltır.

Bronşit belirtilerini azaltmakla kok­layarak alınan ilâçların ve buğunun yardımları var mıdır?

Önemli derecede yarar sağlarlar.

Öksürük ilâçlarının bronşit tedavisin­de yardımı olur mu?

Evet. Fakat içlerinde yatıştırıcı maddeler bulunmama­lıdır. Çünkü bu maddeler mikropla balgamın dışarıya atılmasını engeller.

Bazı öksürük ilâçları alışkanlık yapar mı?

İçlerinde bulunan maddelere göre yapabilir.

Basit bir bronşitin pnömoniye dönüşme­sinin belirtileri nelerdir?

Pas renginde balgam çıkarmak.

Pnömoni, bronşitin sık görülen kompli­kasyonu mudur?

Bronşite önem verilmesi pnömoniye dönüşebilir. Antibiyotikler pnömoniyi önlerler mi? Evet. Fakat muhakkak doktorunuz tarafından veril­melidir.

Çok sigara içenlerde sık sık bronşit meydana gelir mi?

Evet.

Enfluenza ve pnömoni (enfluenza) nasıl tanımlanır?

Vücutta görülen bazı belirtilerle ve karakteristik şekilde kanda lökosit (akyuvarlar) sayısının azalmasıyla. Üst solunum yollarının hastalanmasına ek olarak enfluenza lı hastalarda tırmalıyıcı öksürük, hırıltılı soluk alma, or­ta derece ateş, şiddetli kırıklık, bütün eklemlerde ve kaslarda ağrılar görülür. Enfluenzada röntgen bulguları normaldir.

Antibiyotikler enfluenzayı iyileştirir­ler mî?

Hayır. Fakat pnömoninin durumuna eklenmesini önler­ler.

Enfluenza neden olur?

Ancak çok karmaşık kan muayeneleriyle birbirlerinden ayrılabilecek bazı mikroplardan oluşan, birçok değişik tür enfluenza vardır. Bazı enfluenza türleri için aşılar geliştirilmiştir.

Enfluenza aşısı yaptırabilir miyim?

Evet.

Değişik enfluenza aşıları ne kadar et­kilidir?

Çoğu vakaların yalnızca üçte ikisinde etkili olduğu is­patlanmıştır. En etkili olanında bile, bağışıklık ancak birkaç hafta sürüyor.- enfluenza salgın mıdır?

Evet, özellikle.

Enfluenzadan korunmam için bir yol var mıdır?

Kalabalıktan uzak durun; üst solunum yolu hastalıktan olan kişilere yaklaşmayın; soğuktan ve nemden, yor­gunluktan korunun, aşılanın.

Enfluenza olmuş bir kişi yatakta ne ka­dar yatmalıdır?

Ateşi normale indikten sonra 48 saat süreyle. Enfluenzadan arta kalan belirtiler ne­lerdir?

Hastalık geçtikten sonra haftalarca yorgunluk ve halsiz­lik duyulur. Aynca, yine haftalarca kuru ve sert bir öksürüğün devam ettiği görülür.

Pnömonî günümüzde geçmişte olduğu kadar tehlikeli midir?

Pnömokoklardan meydana gelmişse tehlikeli değildir. Fakat stafîlokoklardan, virüslerden ya da ender rastla­nan mikroplardan oluşan pnömoni, geçmişte lobar pnömoni kadar tehlikelidir.

Virüslerden oluşan pnömoniyle, bakterilerden meyda­na gelene kıyasla daha gizli ve hafif olarak başlar ve uzun sürer. Virüs pnömonisi teşhis bakımından daha güçtür, çünkü akciğerlerin röntgeninde teşhise yaraya­cak birşey bulunamaz. Balgamdan yapılan kültürde de hastalığa^–sebep olan mikrop, çok defa bulunmaz. Pnömoni olan bir kişinin hastaneye git­mesi lâzım mıdır?

Evet.ateş yüksekse ve öteki belirtiler ağırsa gitmelidir. Yaşlı kişiler ve akciğerlerinde önceden kalmış bozuk­luklar bulunanlar, pnömoniye tutulunca hastaneye yatmalıdırlar.

Bakterilerden meydana gelen pnömonî tedavisinde antibiyotikler ne kadar et­kilidir?

Bu tür pnömonilerde çok etkilidirler ve belirtileri iki üç gün içinde yatıştırırlar. Yalnız stafîlokoklardan olu­şan pnömoni bıı durumun dışında kalır. Virüslerden oluşan pnömonilerin teda­visinde antibiyotikler ne şekilde etki­lidir?

Tek etkileri, virüslerden oluşan pnömoniye, bakteri­lerden meydana gelecek pnömoninin etkilenmesini ön­lemektir.

Virüs pnömonisinin sonradan görülen etkileri nelerdir?

Çok defa, ağır bir enfluenzarun aynıdır.

Bakteri pnömonisi genellikle ne kadar

Sürer?

Bir iki hafta.

Virüs pnömonlsi genellikle ne kadar sürer?

Haftalarca.

Pnömoni olunca yatakta ne süre kalma­lıyım?

Ateşin normal inmesinden 2—3 giin sonraya kadar. Enfluenza ya da pnömoniden sonra akciğerlerde kalıcı bozukluk meydana gelir mi?

Hayır.fakat kronik hastalık geçirmiş akciğerdeki bo­zukluk, böyle bir hastalıktan sonra artabilir.

Tüberküloz yıllar önce olduğu gibi yaygın mıdır?

Varlıklı ve orta gelirli ailelerde yaygın değildir. Beslen-‘ me ve yaşama şartlan kötü olan yoksul ailelerde görü tebilir.

Tebürküloz bulaşıcı mıdır?

Evet

Tüberküloza karşı etkili bir aşı var mıdır?

Birçok araştırıcılara göre çocuklukta yapılmış bcg aşısı, tüberkülozu kesinlikle ortadan kaldırır.

Kişi tüberküloz olduğunu nasıl anla­yabilir?

Belirli zamanlarda yapılan röntgen muayenesi, faal tüberkülozu meydana çıkarmak için yeterlidir.

Sinsi (belirtisiz) tüberküloz var mıdır? Evet.çoğu kişi çocukluklarından beri akciğerlerine yerleşmiş tüberküloz mikrobunu taşır; bununla bir­likte bu kişilerde faal tüberküloz hiçbir zaman meyda­na gelmeyebilir.

Kişi vücudunda tüberküloz mikrobu yerleşmiş olup olmadığını nasıl anlar?

Bir tüberkülin testi yaptırarak. Testin pozitif (olumlu) olması vücutta mikrop bulunduğunu ispatlar. Tüberkülin testi pozitif olan kimseye, tüberküloz tedavisi gerekli midir? Tüberkülozu canlandıracak mekânlar varsa, ya da böyle bir kişi faal tüberkülozlu  hastaya yakın bulunmuşsa gereklidir.

Aile içinde bir kişi, tüberküloz görül­düğünde ailenin öteki kişileri kendile­rini nasıl korurlar?

Hastalığın bulaşıcılığı tam olarak önleninceye kadar ondan uzak kalarak.

Akciğer tüberkülozunun teşhisinde bal­gam muayenesi ne derece geçerlidir?

Eğer faal bir akciğer tüberkülozu varsa, tekrarlanarak yapılacak balgam muayeneleri er geç tüberküloz basili­ni meydana çıkarır.

Tüberküloz olunca uzun süre yatakta yatmam gerekli midir?

Ateşinizin sürekli olarak normal bulunduğu süre için­de gerekli değildir. Ancak bu durum, sizin bir ya da daha fazla tüberküloz ilâcı alarak ciğerlerinizdeki mik­rop yuvalarının yayılmadan sönmelerini sağlamanızla oluşur.

Tüberküloz ilâçları ne derece etkili­dirler?

Çok etkilidir. Uzman doktorlar onları, hastalığın yer­leşme yerine ve yaygınlık derecesine göre değişik ayar­lamalar tavsiye ederler.

Birçok tüberküloz vakası tedavi edile­bilir mi?

“tedavi edilebilir” den çok “kontrol edilebilir” deyi­mini kullanmak daha yerinde olur. Birçok tüberküloz vakası kontrol edilebilir ve durdurulabilir.

Tüberkülozda tekrarlama eğilimi var mıdır?

Evet.

Tüberkülozum tekrarlamasını önlemek için ne yapılmalıdır?

Sağlığın yüksek seviyede tutulması ve sık sık yapılan doktor muayenesiyle.

Akciğer kanseri çok görülen bir olay mıdır?

Evet.son 25 yıl içinde büyük artış göstermiştir. Sigara içme, akciğer kanserine yaka­lanma şansını arttırır mı?

Sigara içenlerde akciğer kanseri görülmesi, sigara içme­yenlere oranla on kat fazladır.

Sigara içmek akciğer kanserine yol aç­tığı halde, pipo ya da puro içmek neden böyle bir durum yaratmamaktadır?

Çünkü puro, ya da pipo içerken çıkan duman içeri çe­kilmez.

Kirlenmiş havadan ötürü kanser olabi­lir miyim?

Yalnızca kirlenmiş havadan değil; fakat şu var ki, kent­lerde oturanlarda görülen kanser vakaları, kırsal alanlar­da oturanlarda görülen vakalardan fazladır.

Uzun yıllar sigara içmiş olmama rağ­men sigarayı bırakmam, kanser olmak şansımı azaltır mı?

Evet.

Röntgende birşey bulunmaması, kanserin yokluğunu bildirmeye yeterli midir? Hayır. Çok küçük bir kanser röntgende görülmeyebilir. Balgam muayenesi akciğerimde kanser olup olmadığını bildirmede ne derece geçerlidir?

Balgamda hücre araması negatif olsa bile akciğer kanse­ri yokluğunu belirtmez. Fakat balgamda kuşku verici hücrelerin görülmesi, röntgende görülmeden daha önce, akciğerde kanser bulunduğunu ortaya çıkarır.

Bir akciğer kanseri, bronkoskopi ile teşhis edilebilir mi?

Evet, çoğunlukla edilebilir.

Bronkoskopi nasıl yapılır?

Madeni bir borunun ağızdan ve gırtlaktan sokulup so­luk borusuna itilmekle yapilır.

Biyopsi, genellikle, bronkoskop arasın­dan (içinden) mi alınır?

Evet, olumlu (pozitif) bir sonuç, kanserin varlığının bir belirtisidir.

Akciğer kanseri, ameliyatla tedavi edi­lir mî?

Evet.birçok vakada ve yeterince erken ele alınmışsa tedavi edilebilir.

Kanser ameliyatında akciğerin bütünü mü, yoksa sadece bir bölümümü mü alı­nır?

Genellikle akciğerin bir lobu (bölümü) alınır. Eğer kan­ser akciğerin daha çok bölümüne yayılmışsa akciğerin bütünü alınır.

Akciğerin alınması ne derece ağır bir ameliyattır?

Çok ağır bir ameliyattır. Fakat ameliyatla elde edilen iyileşme, vakaların yüzde doksanından fazlasında görü­lür.

Akciger Kanseri İle İlgili Doktorunuza soracağınız sorular

Neden arka arkaya akciğer hastalıklarına tutuluyorum?

Akciğerlerimin röntgenini ne kadar sık aldırmalıyım?

Başka bir iklime gitmem bana yardımcı olur mu?

Akciğerlerimin çalışması düzelmemiş olsa bile, yüksek yerlere yolculuk yapmam benim için sakıncalı mıdır?

Benim için ne yükseklik sakıncasızdır?

Uçakta yolculuk yapmak benim için sakıncasız mıdır?

Neden sık sık bronşit oluyorum?

Tüberkülozum için bir sanatoryuma yatmalı mıyım?

Tüberkülozum durdurulabilir mi?

Amfîzem yaşama süremi kısaltır mı?

Akciğerimin bütününün ya da bir bölümünün alınmasın dan ne kadar sonra;

gibi soruları doktorunuza sorabilirsiniz.